Η σφαγή των ευγενών, η περίοδος της αναρχίας στα Κύθηρα το 1800, το Libro Anarchico και οι κατάλογοι των πρωτεργατών των γεγονότων

Στην εφημερίδα ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ (έντυπη έκδοση) δημοσιεύθηκαν δύο κατάλογοι κατοίκων των Κυθήρων που κατηγορήθηκαν ως πρωτεργάτες και αυτουργοί στους φόνους των ευγενών το 1800, αλλά και άλλοι, οι οποίοι θεωρήθηκαν πρωταίτιοι των ταραχών τότε.

Η σημερινή ανάρτηση των δύο άρθρων έχει ως σκοπό να δώσει και σε ένα άλλο κοινό το σημαντικό αυτό αρχειακό εύρημα, του οποίου οι λεπτομέρειες αναλύονται στο πρώτο άρθρο που ακολουθεί. Εδώ κάνουμε ένα αναγκαστικό πρόλογο, καθώς, τόσο οι παλαιότεροι που δεν έχουν καμία ή έχουν ελάχιστη ίσως γνώση της Κυθηραϊκής ιστορίας, όσο –και πολύ περισσότερο- οι νεότεροι, οι πλείστοι από τους οποίους την αγνοούν παντελώς και ούτε ενδιαφέρονται να την μάθουν, να μπορέσουν να καταλάβουν κάποια πράγματα από τους καταλόγους αυτούς. Εννοείται ότι εδώ κάνουμε μία πολύ σύντομη περίληψη, όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να αναζητήσουν το βιβλίο του γράφοντος ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ και να μάθουν περισσότερα.

Το 1800, λοιπόν, όταν ένα χρόνο πριν είχε καταρρεύσει η Ενετική Δημοκρατία από τις στρατιές του Ναπολέοντος, το νησί των Κυθήρων βρέθηκε για λίγο διάστημα υπό την κυριαρχία μίας Ρωσσοτουρκικής Συμμαχίας, η οποία εγκατέστησε μία μικρή φρουρά σε ένα νησί του οποίου ο πληθυσμός «έβραζε» από την αγανάκτηση των χωρικών εξ αιτίας της μακρόχρονης καταπίεσης των ευγενών. Μετά από ένα επεισόδιο κατά την εορτή του Οσίου Θεοδώρου το 1799, όπου είχαν φονευθεί από τους χωρικούς δύο αδέλφια από την οικογένεια ευγενών Κασιμάτη τα πνεύματα ήταν τεταμένα και έγιναν χειρότερα, όταν ήρθαν από την Κέρκυρα οι αντιπρόσωποι των Κυθήρων με την εντολή να εγκατασταθεί στη Χώρα το Κριτήριο (στην ουσία το δικαστήριο με μεγάλες αρμοδιότητες), το οποίο μάλιστα θα είχε πρόεδρο τον πλέον μισητό εκ των ευγενών Εμμ. Στάη, οι χωρικοί προχώρησαν σε πλέον φανερές πράξεις απείθειας, αφού κατέλαβαν και το Κάστρο, μέχρι που στη συγκέντρωση των δύο πλευρών για συνδιαλλαγή πάνω στο Κάστρο και την εκτράχυνση των πραγμάτων που κατέληξε στο φόνο 4 ευγενών (Στάη, Μαχαιριώτη, Δαντώνη και Δουρέντε), οι χωρικοί λεηλάτησαν σπίτια ευγενών και εγκατέστησαν δικές τους αρχές, αρχικά στο Μυλοπόταμο και αργότερα στα Αρωνιάδικα, αποφάσιζαν δε βάσει «καταστατικού χάρτη» που είχε συντάξει ο ευγενής, ο οποίος όμως είχε λάβει το μέρος των χωρικών, Εμμ. Καλούτσης.  Τελικά, η σύζυγος του εκ των θυμάτων Εμμ. Στάη, Αυρηλία ή Δρακούλα (Κασιμάτη) αναχωρεί για την Κανωσταντινούπολη, όπου καταγγέλλει στις αρχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τους υπαιτίους των ταραχών μετά δε συλλαμβάνονται κάποιοι εξ αυτών στα Κύθηρα, δικάζονται και εκτελείται στη Ζάκυνθο  μόνον ένας, ο Δημ. Μπελέσης. (Σχετικά με τους Μπελέσηδες, αλλά και άλλους πρωτοστάτες στις ταραχές μπορείτε να διαβάσετε στην ηλεκτρονική μας έκδοση σχετικά ιστορικά σημειώματα της Ελένης Χάρου-Κορωναίου, τα οποία είχαν δημοσιευθεί στην έντυπη έκδοση).  Τα δύο σημειώματα που ακολουθούν εδώ με τους καταλόγους των υπευθύνων για τους φόνους, αλλά και τους πρωταιτίους των στασιαστικών εκδηλώσεων στα Κύθηρα, σύμφωνα πάντα με τις καταγγελίες της Αυρηλίας (Δρακούλας) Στάη, περιέχουν τους σχετικούς καταλόγους, οι οποίοι δημοσιεύτηκαν τα τελευταία χρόνια και σχολιάζονται σε αυτά. (Για το θέμα του καταστατικού χάρτη των χωρικών, αλλά και των γεγονότων της εποχής έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι εργασίες του καθηγητή κ. Γ. Λεοντσίνη σε σειρά εκδόσεών του. Στο αρχείο Κυθήρων, αλλά και σε ιδιωτικά αρχεία, υπάρχει σειρά εγγράφων από την εποχή αυτή, πολλά από τα οποία έχουν δημοσιευθεί από τον κ. Γ. Λεοντσίνη. Όλα τα έγγραφα της εποχής αυτής συγκροτούν το λεγόμενο Libro Anarchiko) όπως έχουν συνηθίσει να αποκαλούν το σύνολο των εγγράφων της συγκεκριμένης εποχής.

Κατηγορούμενοι για φόνους κατά την επανάσταση των χωρικών του

 1800

Σε πρόσφατο αφιέρωμά της για την οικογένεια του Μπελέση, η οποία πρωταγωνίστησε στα γεγονότα των επαναστατικών κινήσεων του 1800 στα Κύθηρα οπότε έγινε η σφαγή των αρχόντων στο Κάστρο στη Χώρα (22 Ιουλίου 1800), η Ελένη Χάρου-Κορωναίου είχε αναφερθεί στα τέκνα του Τζώρτζη Μπελέση για τα οποία υπερηφανευόταν ο πατέρας τους και είχαν αναφυεί αυτόματα και άλλα ερωτήματα σχετικά με την ταυτότητα των εξεγερμένων χωρικών, μερικοί από τους οποίους μάλιστα ανήκαν σε οικογένειες που είχαν στο παρελθόν και τίτλους ευγενείς, όπως οι Μπελέσηδες. Από την ιστορία είναι γνωστό ότι η χήρα του ενός εκ των τεσσάρων φονευθέντων στις ταραχές αρχόντων, του Εμμ. Στάη (οι άλλοι τρεις ήταν ο Ιωάννης Μαχαιριώτης, ο Τζώρτζης Δουρέντες και ο Παύλος Δαντώνης) η Αυρηλία (Δρακούλα) Κασιμάτη είχε ταξιδεύσει μέχρι την Κωνσταντινούπολη για να διαμαρτυρηθεί στην κυβέρνηση του Σουλτάνου για το φόνο του άνδρα της και να ζητήσει την τιμωρία των ενόχων, καθώς η Τουρκία ήταν η μία από τις δύο δυνάμεις, που εξεδίωξαν τους Γάλλους από τα Επτάνησα και ίδρυσαν ουσιαστικά το πρώτο, ημιαυτόνομο, Ελληνικό κράτος στα Ιόνια Νησιά. (Η άλλη δύναμη ήταν η Ρωσσία). Μέχρι τώρα δεν είχαν γίνει γνωστές οι αναφορές της Δρακούλας Κασιμάτη, συζ. Εμμ. Στάη στο Σουλτάνο. Πρόσφατα όμως, σε ανακοίνωση του Γεράσιμου Δ. Παγκράτη στην Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (2004-2005) με τίτλο « Η Επτανησιακή παροικία της Σμύρνης (1800-1807)» περιέχονται δύο κατάλογοι που βασίζονται στην αναφορά της Δρακούλας Κασιμάτη[1]. Η μία περιέχει τα ονόματα όσων η ίδια κατηγόρησε για τη διάπραξη (των) φόνων κατά την εξέγερση και η άλλη αναφέρεται στους εξεγερθέντες χωρικούς με ξεχωριστή επισήμανση για τους πρωταιτίους. Αναδημοσιεύοντας τους καταλόγους αυτούς θα ξεκινήσουμε από τον πρώτο, ο οποίος περιλαμβάνει 31 ονόματα. Σε μερικές περιπτώσεις αναφέρονται μόνο τα παρωνύμια, όπου είναι γνωστά αναφέρονται ονόματα και παρωνύμια, αλλά και χωριά καταγωγής ή και άλλα στοιχεία. Είναι προφανές ότι ο κατάλογος αυτός περιέχει όσους ενοχοποιεί η καταγγέλουσα χωρίς να μπορεί να διαπιστωθεί αν όντως όλοι αυτοί ευθύνονται για τους φόνους, αν και επισήμως κατηγορήθηκαν ελάχιστοι, οι οποίοι και δικάστηκαν ο ένας δε (Δημ. Μπελέσης) εκτελέστηκε τελικά στη Ζάκυνθο[2].  Επειδή οι κατάλογοι αυτοί έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον για την Κυθηραϊκή ιστορία θα τους αναδημοσιεύσουμε με μερικά σχόλια και διορθώσεις. (Δίπλα ο τόπος κατοικίας, το παρωνύμιο ή άλλα στοιχεία)

Αργύρης Βασίλης

Αρώνης (άλλοτε υπηρέτης Εμμ. Καλούτση[3]). Αρωνιάδικα

Γαλανός Μανόλης[4]

Γλυτζός Στέφανος

Καλοβελόνης Αναγνώστης (Τζώρτζης) του Γιάννη[5]. Ποταμός

Καρατέλης Μανόλης του ποτέ Δημητρίου

Κάργατζης[6]. Αρωνιάδικα.

Κεντρωτής Αθανάσιος του ποτέ παπά Ανδρέα (Ταλάος[7])

Κεντρωτής Μανέας του ποτέ Τζώρτζη (Λετούρος[8])

Κεντρωτής Μάρκος του ποτέ Βρετού (Ταλάος)

Κοντολέος Αντώνος του ποτέ Ιερώνυμου

Κουτρής[9].  Δρυμώνας

Κυπριώτης Αναγνώστης του ποτέ παπά Κοσμά (Φρανζέσκος)

Κυπριώτης Κοσμάς του Αναγνώστη (Φραντζέσκος)

Λαγωνάρης[10]. Αρωνιάδικα

Μασσέλος Πέτρος του ποτέ παπά Θόδωρου

Μιλάνος Τζώρτζης. Μυλοπόταμος

Μπελέσης Δημήτριος του ποτέ Δημητρίου (Ποστούμος)

Μπελέσης Δημήτριος του ποτέ Τζώρτζη

Μπελέσης Δράκος του Τζώρτζη

Μπελέσης Ιερώνυμος του Τζώρτζη

Μπελέσης Μανέας του Τζώρτζη

Μπελέσης Πανάγος του Τζώρτζη

Μπελέσης Τζώρτζης[11]

Μπελέσης Χαράλαμπος του Τζώρτζη[12]

Νικολάσιος[13]. Αρωνιάδικα

Παυλίνης[14] Τζώρτζης του ποτέ Χριστόδουλου

Σκολινός Χαραλάμπης του ποτέ Γιάννου

Στάθης Γιώργης του ποτέ Μάρκου (Μπιρμπιλιός[15])

Στάθης Μανόλης του ποτέ παπά-Γιώργη (Αγαλίος)

Τζάννες Τζώρτζης (Ντατσέρης)

Σημειώσεις.

[1] Τον εντοπισμό του κειμένου οφείλουμε στον ακούραστο Πρόεδρο της Κυθηραϊκής Αδελφότητος Πειραιώς-Αθηνών  κ. Βρ. Κυπριώτη, τον οποίο ευχαριστούμε θερμά.

[2] Σύμφωνα με τον Μιχ. Πετρόχειλο (Ιστορία των Κυθήρων, σελ. 59) συνελήφθησαν για τους φόνους οι: Γεώργιος και Δημήτριος Μπελέσης, Πέτρος Μασσέλος, Γεώργιος Μαλάνος, Πέτρος Κολοβελόνης κ.α., άλλοι από τους οποίους αθωώθηκαν και άλλοι τιμωρήθηκαν με μικρές ποινές.

[3] Ο ευγενής Εμμ. Καλούτσης θεωρήθηκε από τη Δρακούλα Κασιμάτη ως κύριος υπεύθυνος της εξέγερσης, καθώς έλαβε το μέρος των εξεγερθέντων και ουσιαστικά συνέταξε τον καταστατικό χάρτη και τους κανόνες λειτουργίας του Κριτηρίου (=δικαστηρίου). Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που κατηγορείται και ένας πρώην υπηρέτης του.

[4] Το επώνυμο αυτό δεν είναι γνωστό στα Κύθηρα. Το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για το παρωνύμιο Γαλανός, το οποίο είναι γνωστό παρωνύμιο κλάδου της οικογένειας Βλαντή από τις Καλοκαιρινές.

[5]  Αλλού βρίσκουμε το επώνυμο αυτό ως Καλοβελώνης και αλλού ως Κολοβελώνης. Το σωστό είναι το πρώτο. Πρόκειται ασφαλώς για ηγετική μορφή της εξέγερσης και είναι παρωνύμιο της οικογενείας Μαρσέλου από την Καρβουνάδα, κλάδος της οποίας εμφανίζεται και στον Ποταμό. Εδώ το Αναγνώστης είναι ασφαλώς η ιδιότητα και το Τζώρτζης το όνομα. Για τον Πέτρο Μασέλο-Κολοβελώνη, εκ των ηγετών της εξεγέρσεως του 1800 βλ. Ελ. Χάρου Κορωναίου: Πέτρος Μασέλος Κωλοβελώνης: ο δεύτερος της αναρχίας. Εις εφημ. ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ φ. 278, Μάρτιος 2013, σελ. 8

[6] Πρόκειται ασφαλώς για παρωνύμιο, αλλά δεν είναι γνωστό σε ποίο επώνυμο αναφέρεται.

[7] Το Ταλάος είναι γνωστό παρωνύμιο κλάδου της οικογένειας Κεντρωτή των Φρατσίων.

[8] Το Λετούρος (ορθότερο Λέτουρας) είναι παρωνύμιο κλάδου της οικογένειας Καλοκαιρινού των Φρατσίων, δεν αποκλείεται όμως το ίδιο παρωνύμιο να είχαν και Κεντρωτήδες, καίτοι δεν έχουμε σχετική αναφορά σε άλλη πηγή.

[9] Το σωστό είναι Κούτρης και είναι παρωνύμιο κλάδου της οικογένειας Κασιμάτη από το Δρυμώνα. Το ίδιο γίνεται επώνυμο αργότερα στην Κρήτη (Χωραφάκια) πάλι από την ίδια οικογένεια Κασιμάτη.

[10] Το Λαγωνάρης είναι παρωνύμιο κλάδου των Αρώνη στα Αρωνιάδικα.

[11] Για τον Τζώρτζη Μπελέση, πρωταγωνιστή της εξέγερσης του 1800 βλ. Ελένη Χάρου-Κορωναίου: ΤΖΩΡΤΖΗΣ ΜΠΕΛΕΣΗ: «Ο πρώτος της αναρχίας». Εις εφημ. ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ φ. 277, Μάρτιος 2013, σελ. 8.

[12] Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελ. Χάρου-Κορωναίου (βλ. προηγούμενη σημείωση) ο Τζώρτζης Μπελέσης είχε πέντε γιους, τους: Πανάγο, Γερώνυμο, Μανέα, Αντώνη και Χαράλαμπο. Σύμφωνα με τον δημοσιευόμενο εδώ κατάλογο διαβάζουμε έναν Δράκο, ενώ δεν αναφέρεται Αντώνης. Το βαφτιστικό Δράκος δινόταν συνήθως σε εξώγαμα, αλλά εδώ δεν είναι γνωστό περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Ο έτερος Τζώρτζης Μπελέσης ανήκε σε άλλο κλάδο της ίδιας οικογένειας.

[13] Παρωνύμιο, αλλά δεν είναι γνωστό σε ποίο επώνυμο αναφέρεται.

[14] Η οικογένεια Παυλίνη είναι γνωστή οικογένεια από την Κρήτη κλάδος της οποίας έφθασε στα Κύθηρα μετά την κατάληψή της από τους Οθωμανούς (1649) και ήταν η μόνη στο νησί με τον τίτλο ευγενείας του Κόντε. Άγνωστον πως είχε ταχθεί με το μέρος των εξεγερμένων ο παραπάνω, φαίνεται όμως ότι ο Εμμ. Καλούτσης δεν ήταν ο μόνος εκ των ευγενών που έλαβε θέση υπέρ των εξεγερμένων χωρικών.

[15] Από την οικογένεια του γνωστού λογίου Θ. Στάθη-Μπιρμπιλιού, ο οποίος είχε ταχθεί υπέρ των Γάλλων μετά την βραχύβια κατοχή των  τελευταίων στα Επτάνησα επί Μ. Ναπολέοντος.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ Φ. 325 ΙΟΥΝΙΟΣ 2017 ΤΗΣ ΕΝΤΥΠΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

 

Κατάλογος με τους πρωταίτιους της εξέγερσης των χωρικών το 1800

Δημοσιεύσαμε στο φύλλο του Ιουνίου τον κατάλογο με τα ονόματα των φερομένων υπαιτίων για τους φόνους των αρχόντων στο Κάστρο της Χώρας κατά την εξέγερση των χωρικών του 1800. Τα ονόματα αυτά αναφέρεται ότι παρέδωσε στις υπηρεσίες της Υψηλής Πύλης στην Κωνσταντινούπολη η Δρακούλα (Αυρηλία) Στάη, σύζυγος του ενός εκ των τεσσάρων αρχόντων που έπεσαν νεκροί στο Κάστρο από την επίθεση των εξεγερθέντων χωρικών. Όμως η δραστήρια αρχόντισσα δεν έμεινε εκεί. Παρέδωσε και άλλο, πολύ ευρύτερο, κατάλογο με τα ονόματα των εξεγερθέντων χωρικών του νησιού. Στον κατάλογο αυτόν είχαν συμπεριληφθεί βέβαια και τα ονόματα του άλλου καταλόγου, αυτού με τους υπαιτίους των φόνων, σύμφωνα με την καταγγέλλουσα. Ο κατάλογος αυτός έχει μεγάλη σημασία για την Κυθηραϊκή ιστορία, καθώς αναφέρονται ονομαστικά όλοι (υποτίθεται) οι πρωταίτιοι της εξέγερσης, αν και αναφέρεται, σύμφωνα με την καταγγελία, ότι ορισμένοι από αυτούς είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Θεωρούμε πιθανότερο ότι ο κατάλογος αυτός δεν περιέχει όλα τα ονόματα των εξεγερθέντων, οι οποίοι ήταν πολυάριθμος ομάδα, η οποία ασφαλώς δεν περιοριζόταν μόνο στα περίπου 110-120 άτομα που αναφέρονται ονομαστικά. Πιθανόν αυτούς γνώριζε η καταγγέλλουσα, η οποία, ασφαλώς, δεν θα ήταν σε θέση να γνωρίζει όλους τους εξεγερθέντες. Σημειώνουμε, πάντως, με υπογράμμιση τα ονόματα αυτών που θεωρούσε η ίδια ως πρωταιτίους. Δίπλα από τα περισσότερα των ονομάτων, πολλά από τα οποία είναι παρωνύμια, καθώς η Στάη, ή αγνοούσε τα επώνυμα ή απλά θεώρησε πλέον γνωστά τα παρωνύμιά τους και αυτά κατήγγειλε στις οθωμανικές αρχές. Για κάθε όνομα που αναφέρεται και γνωρίζουμε κάποια στοιχεία τα αναφέρουμε στις σημειώσεις. Δίπλα από τα ονόματα αναφέρεται το χωριό που κατοικούσαν. Και εδώ διορθώνουμε τα προφανή λάθη του αντιγραφέα, οφειλόμενα μάλλον στο γεγονός ότι τα χωριά τού ήταν άγνωστα, ενώ θα πρέπει να ήταν γραμμένα με λατινική γραφή από τη μεταφορά της οποίας στην Ελληνική προκύπτουν επίσης κάποια λάθη. (Τα ονόματα στον κατάλογο με πλάγια γραφή είναι αυτά που υπάρχουν και στον κατάλογο των υπαιτίων για φόνο, που δημοσιεύθηκε στο φύλλο Ιουνίου, όπου και οι ανάλογες σημειώσεις γι’  αυτούς)

Από τους καταλόγους μπορεί να συναχθούν ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τα σημαντικότερα κέντρα της εξέγερσης. Στο σύντομο αυτό σημείωμα περιοριζόμαστε να καταγράψουμε δύο τρεις σημαντικές διαπιστώσεις.

1. Όσο και αν φαίνεται παράξενο, αρκετοί εκ των καταγγελλομένων ως συμμετόχων στην εξέγερση και τους φόνους είναι από τη Χώρα, το κέντρο των αριστοκρατών!

2. Ελάχιστοι φαίνεται να συμμετέχουν από τον Ποταμό και τα γύρω χωριά με εξαίρεση τα Αρωνιάδικα. Πιθανόν αυτούς, αν υπήρχαν, να μην τους γνώριζε καλά η Αυρ. Στάη.

3. Σημαντικά κέντρα της εξέγερσης ήταν, το Μυλοπόταμο, τα Φράτσια και τα γειτονικά τους χωριά, Αλεξανδράδες, Σταθιάνικα, Άγιος Ηλίας, Δόκανα και Καρβουνάδες.

4. Το πιο σημαντικό. Μεγάλη εντύπωση προκαλεί η απουσία από τον κατάλογο του ευγενούς Εμμ. Καλούτση, ο οποίος είχε ταχθεί με το μέρος των εξεγερθέντων, συνέταξε τον καταστατικό τους χάρτη και τους συμβούλευε παντοιοτρόπως, ενώ αναφέρεται από πολλούς ότι αυτόν κυρίως κατήγγειλε στις Σουλτανικές αρχές η Αυρ. Στάη. Πιθανώς να είχε κάνει ειδικά καταγγελία γι’  αυτόν, γιατί η απουσία του από τους καταλόγους αυτούς δεν εξηγείται εύκολα.

Κατάλογος

Αργύρης Βασίλης                                                                     Βιαράδικα

Αρώνης (πρώην υπηρέτης του Ε. Καλούτση)                             Αρωνιάδικα

Αρώνης Μανόλης του Δημητρίου                                             Αρωνιάδικα

Αρώνης μαστρο_Φιλοΐτης του ποτέ παπα-Δημήτρη                  Αρωνιάδικα

Αρώνης παπα-Γιώργης του Δημητρίου                                      Αρωνιάδικα

Αρώνης παπα-Τζώρτζης του ποτέ Θοδωρή(παπα-Καμερότος)   Αρωνιάδικα

Βρούχας Μανέας[16]                                                                  Λιβάδι

Γαβαλάς Τζαννής του ποτέ Γιακουμάκη[17]

Γαλανός Μανόλης                                                                   Καλοκερνές

Γκαμπρινός Πανάγος[18]                                                             Αλεξανδράδες

Γκαμπρινός παπα-Τζώρτζης (αδελφός του Πανάγου)                Αλεξανδράδες

Γλυτζός Στέφανος                                                                     Δοκάνα[19]

Δαπόντες Τζώρτζης του Χαραλάμπους                                     Χώρα

Δαπόντες Χαράλαμπος                                                            Χώρα

Διγενής Γιάννης[20]                                                                     Αλεξανδράδες

Διγενής παπάς του Γιάννη                                                        Αλεξανδράδες

Δρακόπουλος Δημήτριος του Μιχάλη                                       Φράτσια

Καλλίγερος Νικόλαος                                                               Λιβάδι

Καλλίγερος Φραγκίσκος του Νικολάου                                     Λιβάδι

Καλλίνικος Τζώρτζης του ποτέ παπα-Κοσμά                             Φράτσια

Καλοβελόνη (οικογένεια)                                                         Ποταμός

Καλοκερνός (;) του παπα-Πέρου                                               Αλεξανδράδες

Καλοχαιρέτας Γιάννης[21]                                                           Μυλοπόταμος

Καρατέλης Δημήτρης του ποτέ Μάρκου                                   Χώρα

Καρατέλης Μανόλης του ποτέ Δημητρίου                                 Φράτσια

Καρατέλης Τζώρτζης του ποτέ Δημητρίου                                 Φράτσια

Κάργατζης                                                                                Αρωνιάδικα

Κάρος Ανδρέας του Νικολάου[22]                                               Τσικαλαρία

Καρτζούρη αδελφοί (2)                                                            Καλοκερνές[23]

Καρύδης Γεώργιος του ποτέ Δημητρίου (Τζώρτζης)                   Μυλοπόταμος

Καρύδης Παναγιώτης του ποτέ Δημητρίου (Γκλέζος)                 Μυλοπόταμος

Καρύδης παπα-Θοδωρής του ποτέ Δημητρίου (Γκλέζος)           Μυλοπόταμος

Κασιμάτης Εμμανουήλ του ποτέ Δημητρίου (Μπενεμέος)         Χώρα

Κατελούζος Γιάννης του παπά (Φράγκος)[24]                              Λιβάδι

Κεντρωτής Αθανάσιος του ποτέ παπα-Ανδρέα (Ταλάος)            Φράτσια

Κεντρωτής Μανέας του Ποτέ Τζώρτζη (Λετούρος)                     Φράτσια

Κογιάκος Παναγιώτης[25]                                                           Καλοκερνές

Κοντολέος Αντώνιος του ποτέ Ιερωνύμου                                 Χώρα

Κουτρής                                                                                   Δρυμώνας

Κουτσανδρέας Τζώρτζης[26]                                                        Στραπόδι

Κυπριώτης (Φραντζέσκος) Αναγνώστης του ποτέ παπα-Κοσμά Δρυμόνας[27]

Κυπριώτης (Φραντζέσκος) Κοσμάς του Ανγνώστη                     Δρυμόνας

Κυπριώτης (Φραντζέσκος) Κωνσταντής του ποτέ παπα-Κοσμά Δρυμόνας

Κώστας Σκολ….                                                                         Πιτζινιάνικα

Λαγονάρης                                                                               Αρωνιάδικα

Λασιώτης[28] Τζώρτζης του ποτέ Τζουάννε                                  Χώρα

Λενταράκης Γιάννης του ποτέ Τζώρτζη                                     Φράτσια

Λενταράκης Γιωργάκης του Κοσμά                                           Χώρα

Λενταράκης Κοσμάς του παπα-Παναγιώτη                               Φράτσια

Λεουσάκης[29] (;) του Μηνά                                                       Μυλοπόταμος

Λεουσάκης Μηνάς                                                                   Μυλοπόταμος

Λογοθέτης παπα-Γρηγόριος (τοποτηρητής του επισκόπου)[30]     Μυλοπόταμος 

Μασέλλος Θοδωρής του ποτέ Νικολή (Λόλος)                          Χώρα

Μασέλλος Κοσμάς του Τζώρτζη (Καρβουνάρης)                       Φράτσια

Μασέλλος Μανέας (Μανιάκης)                                               Καρμπονάδες[31]

Μασέλλος Πέτρος του ποτέ παπα-Θεοδώρου                            Καρμπονάδες  

Μασέλλος Τζώρτζης (Καρβουνάρης)                                        Φράτσια

Μαστρο Φάμπρος του ποτέ μαστρο-Λέου                                Μυλοπόταμος

Μαυρομάτης Ζαχαρίας του ποτέ Ηλία                                      Χώρα

Μεταξάς[32] Μανόλης του ποτέ Κοσμά                                       Χώρα

Μιλάνος Τζώρτζης                                                                    Μυλοπόταμος

Μουάτσος Κωνσταντής (Μουστάκος)                                       Χώρα

Μπαβέας (;) του Βασιλείου                                                      Ποταμός

Μπελέσης Δημήτριος του ποτέ Δημητρίου (Ποστούμος)           Δόκανα

Μπελέσης Δράκος του Τζλωρτζη                                               Δόκανα

Μπελέσης Ιερώνυμος του Τζώρτζη                                           Δόκανα

Μπελέσης Μανέας του Τζώρτζη                                               Δόκανα

Μπελέσης Πανάγος του Τζώρτζη                                              Δόκανα

Μπελέσης Τζώρτζης                                                                 Δόκανα

Μπελέσης Χαράλαμπος του Τζώρτζη                                        Δόκανα

Μπεναρδής Αναστάσιος (Αναγνώστης)                                    Χώρα

Μπογκόμος[33]                                                                           Άγιος Ηλίας

Μπουλντής Τζώρτζης (Μελέτης)[34]                                             Ποταμός

Νικολόσιος                                                                               Αρωνιάδικα

Ντατσέρης[35] Γιάννης                                                                Άγιος Ηλίας

Ντατσέρης Παναγιώτης                                                            Άγιος Ηλίας

Ντατσέρης Τζώρτζης                                                                 Άγιος Ηλίας

Νουρέντες Φραγκίσκος του ποτέ Αντωνίου                              Χώρα

Παυλάκης Κοσμάς του ποτέ Μανόλη (Μουγκός)                       Φράτσια

Παυλίνης Τζώρτζης του Χριστόδουλου                                      Χώρα

Πετρόχειλος Παναγιώτης του Τζώρτζη (Ματζώρης)                  Φράτσια

Πετρόχειλος Χαραλάμπης του ποτέ Γιάννη (Σκολινός)               Φράτσια

Πιτζινής Γιωργάκης (Σπορίτης)[36]                                               Πιτζινιάνικα

Ραΐζης[37] Αντώνιος του ποτέ μαστρο-Μάρκου                           Φράτσια

Ραΐζης Κοσμάς του ποτέ Μάρκου                                             Φράτσια

Ραΐζης μαστρο-Γιάννης του ποτέ Μάρκου

            (με τους ενήλικες γιους του)                                         Φράτσια

Ραΐζης Νικόλαος του ποτέ Παύλου (Κοκόλης)                           Φράτσια

Ραφτάκης[38] παπα-Νικόλαος                                                    Φράτσια

Ραφτάκης παπα-Παναγιώτης του παπα-Νικόλαου                   Φράτσια

Σεμιτέκολος παπα-Γιάννης του πτέ παπα-Σταμάτη                   Λιβάδι

Σεμιτέκολος παπα-Σταμάτης                                                    Λιβάδι

Σκρεμύδης Γιάννης του ποτέ Κοσμά                                         Φράτσια

Σκρεμύδης Θοδωρής του ποτέ Ξένου                                        Φράτσια

Σκρεμμύδης Κωνσταντής (Ζακυνθινός)                                     Φράτσια

Στάθης Κοσμάς του ποτέ καπετάν Μερμήγκι (Μπιρμπιλιός)      Σταθιάνικα

Στάθης Μανόλης του ποτέ παπα-Τζώρτζη (Αγαλίος)                  Σταθιάνικα

Στάθης Τζώρτζης του ποτέ Μάρκου (Μπιρμπιλιός)                    Σταθιάνικα

Τουρτάς[39] Αντώνιος                                                                 Καρμπονάδες

Φαρδουλής Θοδωρής του Μιχάλη                                           Ποταμός

Φαρδουλής Μιχάλης                                                               Ποταμός

Φαρδουλής Σταύρος του ποτέ Τζώρτζη                                     Φράτσια

Φατσέα ιερείς (πατέρας και γιος)                                             Φατσάδικα

Φατσέας Αντώνιος του ποτέ Κωνσταντή                                   Χώρα

Φατσέας Νικολάκης                                                                 Φατσάδικα

Φατσέας Νικόλαος (Κοντραδίτης)                                            Φατσάδικα

Φατσέας Τζουάνες του ποτέ Κωνσταντή                           Χώρα                                                                          

 

[16] Βρούχας είναι παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Τζάννε

[17] Από οικογένεια κρητικών προσφύγων. Κατοικούσαν στη Χώρα στην ενορία του Σωτήρα στο Κάστρο, σύμφωνα με τις πηγές από το Ι.Α.Κ.

[18] Γαμπρίνος είναι παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Κομηνού στις Αλεξανδράδες και τους γύρω οικισμούς.

[19] Προφανώς Δόκανα, όπως και στις επόμενες αναφορές

[20] Το Διγενής είναι παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Πετρόχειλος των Αλεξανδράδων

[21] Παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Καρύδη από το Μυλοπόταμο

[22] Προφανώς πρόκειται για Χάρο και όχι Κάρο και τα Τσικαλαρία εδώ είναι αυτά στο Μανιτοχώρι και όχι το ομώνυμο σημερινό χωριό.

[23] Εδώ έχουμε το παρωνύμιο Καρτσούρης, κλάδου της οικογενείας Κασιμάτη του Δρυμώνα. Το αναφερόμενο χωριό Καλοκαιρινές μάλλον αναφέρεται από λάθος της καταγγέλλουσας, που έκανε σύγχυση με το γειτονικό στο Δρυμώνα χωριό.

[24] Το Κατελούζος είναι γνωστό παρωνύμιο της οικογενείας Λευθέρη στο Λειβάδι

[25] Το παρωνύμιο είναι σπάνιο και αναφέρεται σε κλάδο ευγενών της οικογενείας Βενιέρη. Και εδώ προφανώς γίνεται η ίδια σύγχυση με το χωριό, καθώς το παρωνύμιο σίγουρα δεν αναφέρεται στις Καλοκαιρινές, αλλά στο γειτονικό Δρυμώνα.

[26] Το Κουτσανδρέας είναι γνωστό παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Καλλίγερος στο Στραπόδι

[27] Το Φραντζέσκος είναι παρωνύμιο, αλλά το χωριό αποκλείεται να είναι ο Δρυμώνας, αλλά το Δρυμωνάρι, χωριό που κατοικούν Κυπριώτες (σήμερα Κυπριωτιάνικα). Ίσως πρόκειται για κακογραφή ή λάθος του αντιγραφέα.

[28] Προφανώς Λαστιώτης

[29] Το Λεουσάκης είναι παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Μαλάνου στο Μυλοπόταμο.

[30] Μάλλον πρόκειται για το γνωστό χρονικογράφο

[31] Προφανώς λάθος του αντιγραφέα. Το ορθό είναι Καρβουνάδες.

[32] Μάλλον πρόκειται για το γνωστό παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Μεγαλοκονόμου.

[33] Μπόγομος: παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Τζάννε.

[34] Το Μπουλντής είναι παρωνύμιο της οικογένειας Μελέτιος  και έτσι πρέπει να διαβαστεί.

[35] Το Ντατσέρης είναι παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Τζάννε, όπως αναφέρεται και στον άλλο κατάλογο.

[36] Το Σπορίτης αναφέρεται ως παρωνύμιο της οικογένειας Ταβουλάρη στη Χώρα. Το Πιτσινής είναι γνωστό παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Καλλίγερος των Πιτσινιανίκων, στα οποία δίνει και το όνομα.

[37] Το επώνυμο είναι το γνωστό και σήμερα Ραΐσης

[38] Πρόκειται για την οικογένεια των προγόνων του ιατροφιλόσοφου και βουλευτή  Δημ. Ραφτάκη, παππού του Αττίκ.

[39] Παρωνύμιο κλάδου της οικογενείας Κασιμάτη στις Καρβουνάδες

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ Φ. 335 ΜΑΪΟΣ 2018 ΤΗΣ ΕΝΤΥΠΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ