Η ταχυδρομική υπηρεσία στα Κύθηρα μετά την Ένωση

Η ιστορία των ταχυδρομείων στην Ελλάδα ξεκινά από την αρχαία εποχή με τα ταχυδρομικά περιστέρια και τα κρυπτογραφημένα μηνύματα σε ράβδους. Ο Μεγαλέξανδρος είχε ταχυδρομική υπηρεσία. Ονομαστό ταχυδρομείο οργάνωσε ο Αλή Πασάς. Κατά την Ελληνική Επανάσταση άρχισε να οργανώνεται η ταχυδρομική υπηρεσία στην Ελλάδα. Για τις ανάγκες του αγώνα χρησιμοποιήθηκαν πεζοί ή έφιπποι ταχυδρόμοι. Ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Κολοκοτρώνης, ο Κωλέττης και ο φιλέλληνας Φαβιέρος έβαλαν τις βάσεις.

Η σύγχρονη ταχυδρομική υπηρεσία οργανώθηκε από τον Καποδίστρια το 1828. Επί Όθωνος υπήρχαν οι φουστανελοφόροι πεζοπόροι διανομείς και οι ιπποσιδηρόδρομοι για τη μεταφορά των ταχυδρομικών σάκων.

Το 1861 τυπώνονται τα πρώτα γραμματόσημα στην Ελλάδα με το κεφάλι του Ερμή, του ταχυδρόμου των Θεών του Ολύμπου. Στα Επτάνησα η Ταχυδρομική Υπηρεσία ήταν άρτια οργανωμένη επί Βενετοκρατίας και επί Αγγλοκρατίας με το Δ/ντή του Ταχυδρομείου (deputato alle lettere) που είχε το γραφείο του στο Υγειονομείο. Οι επιστολές με προορισμό εκτός νησιού παραδίδονταν εντός γραμματοκιβωτίου σε καραβοκύρηδες, ή ιδιώτες ταξιδευτές.

Σε εργολαβικά συμβόλαια που εντόπισα στο Αρχείο μας φαίνεται ότι μετά την Ένωση γινόταν στα Κύθηρα μειοδοτική δημοπρασία για μίσθωση πεζού ταχυδρόμου για τη μεταφορά της αλληλογραφίας και των δεμάτων στα λιμάνια των Κυθήρων. Σε ένα συμβόλαιο του 1886 ο Βαλέριος Γ. Καλλίγερος αναλαμβάνει ταχυδρομικός υποεπιστάτης Κυθήρων και ο Χαράλαμπος Σεμιτέκολος του Σταμάτη που μειοδότησε στη δημοπρασία αναλαμβάνει εργολαβικά τη μεταφορά της αλληλογραφίας από Χώρα Καψάλι, Χώρα Αυλαίμονα και αντιστρόφως.

Ο Σεμιτέκολος συμφώνησε με τον Καλλίγερο τα εξής: 1) 2φορές την εβδομάδα εκτελεί την υπηρεσία του πεζού ταχυδρόμου σύμφωνα με το πρόγραμμα της Γενικής Διευθύνσεως Ταχυδρομείων. 2) Υποχρεούται να εμφανίζεται εγκαίρως εις το Ταχυδρομικό Γραφείο. 3) Σε περίπτωση ασθένειας, φροντίζει για αντικαταστάτη και ευθύνεται για κάθε απώλεια, ή κατάχρηση της αλληλογραφίας που του εμπιστεύονταν. 4) Δεν επιτρέπεται να μεταφέρει ξένα πράγματα και να παρεμποδίζει το έργο της υπηρεσίας. Ο Σεμιτέκολος θα πληρώνεται το μήνα 18 δραχμές και ο ίδιος καταβάλλει εγγύηση 30 δραχμές στο Δημόσιο Ταμείο.

Το 1887 φαίνεται ότι δημοπρατήθηκαν 2 γραμμές. Το 1888 0 προϊστάμενος του Ταχυδρομείου και Τηλεγραφείου στα Κύθηρα Κυριακούλης Μουκάκος ενεργών ως ειδικός πληρεξούσιος του Γεωργίου Κατσίμπαλη, Γενικού Εργολάβου των Ταχυδρομείων διαφόρων νομών του Κράτους, εκμισθώνει τη μεταφορά του ταχυδρομείου Χώρα-Καψάλι, την οποία αναλαμβάνει ο Αντώνιος Αυγερινός, κρεοπώλης, που μειοδότησε στο διαγωνισμό και αναλαμβάνει εργολαβικά με αμοιβή 8 δραχμές το μήνα. Το 1890 αναλαμβάνει πάλι ο Αυγερινός το ίδιο δρομολόγιο με 10 δραχμές το μήνα και υποχρεώνεται να έχει μαζί του αδιάβροχα καλύμματα «….να είναι εφωδιασμένος δια κηρωτών επικαλυμμάτων….όπως προφυλάττηται η αλληλογραφία και τα δέματα από της βροχής….Επειδή δε το ποσόν των σάκων ή φακέλων έσεται ευάριθμον, ο ειρημένος εργολάβος θα μεταφέρει αυτό οδοιπορών……» Οι εργολάβοι ήταν υποχρεωμένοι να μεταφέρουν ταχυδρομικούς σάκους παντός βάρους, δέματα ή κιβώτια και η μεταφορά γινόταν πεζή, ή με βάρκες, ή με μεταφορικά ζώα.

Πηγη: ΓΑΚ Τοπικό Αρχείο Κυθήρων, Νοταριακό Αρχείο.

Μωυσή Κωνσταντίνη: Τα Ταχυδρομεία στην Ελλάδα

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2020