Ισπανία: Η Βαλένθια που ήταν «θωρακισμένη» και το φαινόμενο της «κρύας σταγόνας» που γιγαντώνει η κλιματική κρίση

Το φαινόμενο της «κρύας σταγόνας» δεν είναι άγνωστο ή ασυνήθιστο για την ανατολική Ισπανία, τη Γαλλία και τη Μεσόγειο αλλά η ένταση με την οποία εκδηλώθηκε στη Βαλένθια φέρνει για τα καλά στο προσκήνιο την κλιματική κρίση | Γιάννης Χαραμίδης

την Νοέ 2, 2024

Η φονική πλημμύρα φέρνει ξανά στο προσκήνιο αντίστοιχα φαινόμενα του παρελθόντος αναδεικνύοντας αφενός πως ακόμη και πριν από σχεδόν 7 δεκαετίες η συγκεκριμένη περιοχή είχε ζήσει παρόμοιες καταστάσεις αλλά και αφετέρου πως η κλιματική κρίση επελαύνει με τέτοια ταχύτητα που ακόμη και σε περιοχές της Μεσογείου με συγκροτημένη αντιπλημμυρική προστασία ο κίνδυνος πλέον θα είναι μεγάλος.

Η Βαλένθια που βιώνει με διαφορά μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στα χρονικά της περιοχής τα τελευταία τουλάχιστον 60 χρόνια με περισσότερους από 70 ανθρώπους να έχουν χάσει τη ζωή τους και τις υλικές ζημιές να είναι ανυπολόγιστες έχει ξαναβρεθεί στη δίνη των φυσικών καταστροφών. Με βάση τα ιστορικά αρχεία του Δήμου της Βαλένθια το 1957, 67 χρόνια πριν, η περιοχή είχε και πάλι βυθιστεί κάτω από τα ορμητικά νερά του υπερχειλισμένου από τις έντονες βροχοπτώσεις ποταμού Τούρια. Είναι μάλιστα η συγκεκριμένη πλημμύρα που έφερε στο προσκήνιο ένα φιλόδοξο αλλά τελικά σωτήριο για ολόκληρη την επαρχία έργο το οποίο ολοκληρώθηκε το 1969 και είχε την ονομασία « Plan Sur – το νότιο σχέδιο».

Φωτογραφία από το ιστορικό αρχείο της επαρχίας της Βαλένθια με την πόλη κάτω από τα νερά του ποταμού Τούρια.

Σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο ο ποταμός Τούρια εξετράπη από το κέντρο της ιστορικής ισπανικής πόλης και με ένα ειδικό σύστημα καναλιών τα νερά του ειδικά σε περίοδο βροχοπτώσεων αξιοποιούνταν για την άρδευση της εύφορης κοιλάδας με την τεράστια και παγκοσμίως γνωστή παραγωγή ειδικής ποικιλίας πορτοκαλιών. Η κοίτη του Τούρια που διέτρεχε το ιστορικό κέντρο της Βαλένθια αντί να αποτελεί έναν κεντρικό αυτοκινητόδρομο όπως προέβλεπε το αρχικό σχέδιο σήμερα αποτελεί το μεγαλύτερο πάρκο της πόλης, ένα από τα μεγαλύτερα της Ισπανίας καθώς οι πολίτες αντέδρασαν στα αρχικά σχέδια.

Η εκτροπή του ποταμού Τούρια από το κέντρο της Βαλένθια έλυσε για σχεδόν επτά δεκαετίες το πρόβλημα με τις πλημμύρες

Το σύστημα εκτροπής του Τούρια έλυσε για σχεδόν επτά δεκαετίες το μείζον πρόβλημα με τις πλημμύρες στην περιοχή αλλά από την Τρίτη ο εφιάλτης της ασύμμετρης φυσικής απειλής επανήλθε με τον πλέον δυναμικό τρόπο. Η ένταση του φαινομένου και κυρίως η ταχύτητα με την οποία έπεσε ένας μεγάλος όγκος νερού στην περιοχή στέρησε τη ζωή από δεκάδες ανθρώπους και έχει προκαλέσει ζημιές και καταστροφές που δύσκολα θα καλυφθούν ακόμη και από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό. Ενδεικτικό της έντασης του φαινομένου είναι πως στην πόλη Σίβα της επαρχίας της Βαλένθια, η βροχόπτωση έφτασε τα 491 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο, σύμφωνα με την μετεωρολογική υπηρεσία της Ισπανίας. Η ποσότητα έπεσε σε μόλις 8 ώρες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο όγκος νερού που δέχθηκε η Σίβα πέφτει κανονικά σε έναν ολόκληρο χρόνο, με αποτέλεσμα να πρόκειται για «έκτακτη συσσώρευση» μία συσσώρευση που έφερε σαρωτικά φαινόμενα και καταστροφές.

Μεγάλα συμβάντα στη Μεσόγειο μετά από παρατεταμένη ξηρασία

Μεγάλος όγκος νερού, σε μικρό χρονικό διάστημα έπεσε στην Ισπανία, ωστόσο, υπολείπεται σημαντικά του νερού που έπεσε στη Θεσσαλία στη διάρκεια του Daniel. Μάλιστα, όπως επισημαίνει στο protothema.gr ο κ.Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών στο Αστεροσκοπείο της Αθήνας, στην πόλη Chiva της Ισπανίας έπεσαν 445,4 χιλιοστά νερού σε ένα 24ωρο, την ώρα που στη Μακρυνίτσα στις 5 Σεπτεμβρίου πέρσι είχαν πέσει 757 χιλιοστά και στη Ζαγορά 760 χιλιοστά. «Στην περίπτωση του Daniel, όμως, το φαινόμενο είχε και μεγαλύτερη διάρκεια, επισημαίνει ο κ.Λαγουβάρδος, σημειώνοντας ότι στις ίδιες περιοχές, μια μέρα νωρίτερα είχαν πέσει πέρσι 125 και 135 χιλιοστά νερού, αντίστοιχα.

«Στη Μεσόγειο έχουμε πολλές περιοχές που πλήττονται από μεγάλα ύψη βροχών- στην Ισπανία, τη Νότια Γαλλία, την περιοχή του Λίγηρα στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Μετά την παρατεταμένη ξηρασία, κάποια στιγμή μέσα στο φθινόπωρο εκδηλώνονται μεγάλα συμβάντα. Μεγαλύτερος όγκος νερού, από εκείνο που έπεσε στον Ντάνιελ, πάντως, δεν έχει καταγραφεί στην Ευρώπη», καταλήγει ο κ.Λαγουβάρδος.