Ιστορικά κτήρια που αφήσαμε να καταστραφούν

Την εποχή της Αγγλοκρατίας και ιδιαίτερα από το 1821 έως το 1827, έγιναν σημαντικά έργα υποδομής στα Κύθηρα, τα οποία έχουν αφήσει τα σημάδια τους στο νησί. Για πολλά από αυτά έχουμε  γράψει διάφορα σημειώματα στην εφημερίδα προς γνώσιν των νεοτέρων.

Υπάρχουν όμως μερικά έργα, τα οποία είναι σχεδόν άγνωστα και τα οποία δεν πρόκειται ποτέ να τα δουν οι νεότεροι, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχουν πλέον. Έχουμε αναφερθεί επί παραδείγματι για μία σειρά δημόσιων «αναψυκτηρίων», τα οποία είχαν κατασκευασθεί κατά μήκος του, επανασχεδιασμένου, τότε κεντρικού δρόμου από Καψάλι σε Ποταμό, αλλά και κατά μήκος άλλων δρόμων του νησιού. Τα ονομάζουμε αναψυκτήρια, παρά το γεγονός ότι ήταν απλές κατασκευές, υπό τύπον μικρών περιπτέρων, για να ξεκουράζονται οι πεζοπόροι κατά το μακρύ ταξίδι τους από το ένα μέρος στο άλλο, να προστατεύονται από τη βροχή και τον αέρα το χειμώνα ή από τη ζέστη το καλοκαίρι και να βρίσκουν λίγο νερό να πιουν και ένα φρούτο να δροσιστούν. Για το σκοπό αυτό είχαν φροντίσει, ώστε οι κατασκευές αυτές να είναι σε σημεία με νερό και φύτευαν γύρω από αυτές συκιές και αχλαδιές, καθώς τα φρούτα αυτά δρόσιζαν τους οδοιπόρους.

Αναφέρεται ότι είχαν γίνει πολλές από αυτές τις κατασκευές, αλλά οι περισσότερες, είτε γιατί ήταν σχετικά πρόχειρες, είτε γιατί ήταν κοντά στο δρόμο, καταστράφηκαν αργότερα από διαπλατύνσεις, διαρπαγές και από τη φθορά του χρόνου.

Σώζεται μόνο μία τέτοια κατασκευή σε σχετικά καλή κατάσταση, παρά τις φθορές από ένα καλώδιο του ΟΤΕ που το πέρασαν κάποτε μέσα από ένα τσιμεντένιο κατασκεύασμα που πέρασε μέσα από το κτίσμα. Βρίσκεται δίπλα από το γεφύρι Πλατανάκι (το πρώτο μετά το Λειβάδι προς Χώρα, αριστερά).  Στα χρόνια γύρω στη δεκαετία του 1960 βρισκόταν μέσα εκεί και το μπρούτζινο δοχείο για να πίνουν νερό οι περαστικοί, ενώ έτρεχε ακόμη νερό. Πριν λίγα χρόνια (2013) καθαρίστηκε με πρωτοβουλία του  κ. Μ. Αγγελιουδάκη, αλλά, παρά τις διάφορες οχλήσεις μας παλαιότερα  προς τις τοπικές αρχές για να αποκατασταθεί δεν έγινε τίποτε, καθώς υπαγόταν, λένε, στην Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων και ήθελε πολλές άδειες κλπ.

Ένα ακόμη παρόμοιο, αλλά σε κακή κατάσταση είχε βρεθεί κατά τη διαδικασία εργασιών δίπλα στο γεφύρι στο Καψάλι, κοντά στο δρόμο προς το κάμπιγκ και είναι άγνωστο αν υπάρχει σήμερα.

Όμως, το σημαντικότερο έργο αυτής της κατηγορίας ήταν ένα μεγάλο οίκημα, για φιλοξενία πολλών οδοιπόρων ταυτόχρονα, καλής κατασκευής, πάνω σχεδόν στον κεντρικό δρόμο και στο ύψωμα της Σκληρής ή Ξεροσοβάλας, μόλις λίγες εκατοντάδες μέτρα μετά τα Αρωνιάδικα. Εξ αιτίας του μεγέθους, αλλά και της χρήσης του, οι ντόπιοι το ονόμασαν «Ξενοδοχείο» και έτσι ονομάζεται και σήμερα η μικρή περιοχή γύρω από αυτό. Το κτήριο αυτό, που υπαγόταν και αυτό στην Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων, ήταν σε σχετικά καλή κατάσταση μέχρι τις αρχές του αιώνα, μάλιστα είχαμε κάνει και ένα μικρό σημείωμα ζητώντας να επισκευασθεί, αλλά φυσικά δεν έγινε τίποτα και ήρθε ο σεισμός του 2006 και κατέρρευσε κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Πάλι γράψαμε ζητώντας παρέμβαση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η οποία απάντησε ότι θα γίνει μελέτη αναστύλωσης. Αγνοούμε τη συνέχεια, προφανώς όμως δεν έγινε τίποτε αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα.

Σήμερα επαναφέρουμε το θέμα, ζητώντας από το Δήμο να επαναφέρει το αίτημα αποκατάστασης στο Υπ. Πολιτισμού, καθώς σε λίγο καιρό θα αποτελεί μόνο μία απλή ανάμνηση στους λίγους ιδιόρρυθμους που θα διαβάζουν …..παλιές εφημερίδες!

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ Φ. ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018 ΤΗΣ ΕΝΤΥΠΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ