ΙΒ΄ ΠΑΝΙΟΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ – ΖΑΚΥΝΘΟΣ 18 – 21 / 10 / 2023

Στο φύλλο 33, του Αυγούστου 1938 της εφημερίδας «Κυθηραϊκή Δράσις», υπάρχουν δύο άρθρα του Γυμνασιάρχη Σπύρου Στάθη, σχετικά με τη διεξαγωγή, του Β΄ Πανιόνιου Συνέδριου που εκείνο τον καιρό πραγματοποιήθηκε στην Ιθάκη. Το Α΄ Συνέδριο είχε διεξαχθεί στην Κέρκυρα το 1914 και αν δεν σφάλω ο μόνος Κυθήριος ομιλητής που υπήρξε
τότε ήταν ο Νικόλαος Δελακοβίας. Ο Σπύρος Στάθης εκπροσώπευσε το νησί μας στο Β΄ Συνέδριο, αναπτύσσοντας το θέμα: «Περί των από εκατονταετίας θεατρικών εν Κυθήροις παραστάσεων», γνωστοποιώντας πως η πρώτη θεατρική παράσταση δόθηκε στα Κύθηρα το 1831 και οργανώθηκε από τον Γυμνασιάρχη Ιωάννη Οικονομίδη.

Για την ιστορία αναφέρω πως ο Σπύρος Στάθης κατόρθωσε να προσθέσει στο τελικό ψήφισμα του Συνεδρίου και την ευχή για την επανίδρυση της Μητροπόλεως Κυθήρων που είχε καταργηθεί και για τη λήψη μέτρων ώστε να μη καταρρεύσουν τα
φρούρια των Κυθήρων.

Ας θυμηθούμε πως τα Κύθηρα οργάνωσαν, με εξαιρετική επιτυχία, το Η΄ Πανιόνιο Συνέδριο του 2006, με πρόεδρο τον Καθηγητή Νίκο Πετρόχειλο. Οι 5 τόμοι των πρακτικών του αποτελούν πολύτιμο ιστορικό αρχείο.

Το πρόσφατο ΙΒ΄ Πανιόνιο συνέδριο της Ζακύνθου δεν θα πρέπει να περάσει «στα ψηλά», όχι μόνο για την άρτια οργάνωση και τη φιλοξενία που πρόσφεραν οι Ζακυνθινοί συμπατριώτες μας στο πανέμορφο νησί τους, μα και για τη σημαντική Κυθηραϊκή παρουσία. Παραθέτω τους ομιλητές και τα θέματα που ανέπτυξαν και έκαναν αισθητή την παρουσία του νησιού μας σε ένα από τα πιο σημαντικά συνέδρια στον Ελλαδικό χώρο, στο είδος τους βέβαια.

Ο Καθηγητής Γεώργιος Λεοντσίνης, παρουσίασε την εργασία: «Συνειδητοποίηση από τους Ιόνιους ενός
αποκαλούμενου “εκπαιδευτικού πατριωτισμού” ως αναγκαίου για την ολοκλήρωση του πανεθνικού τους οράματος και της πολιτισμικής τους πολιτικής και ανάπτυξης (19ος αι.)».

Η Καθηγήτρια Καίτη Αρώνη – Τσίχλη, Πρόεδρος της Εταιρείας Κυθηραϊκών Μελετών, παρουσίασε μαζί με τον Κώστα Τσάλτα τη μελέτη: «Η παρουσία και δράση του Ιωάννη Καποδίστρια ως Γραμματέως της Επτανήσου Πολιτείας (Segretario di Stato Conte Capodistria), μέσα από τα έγγραφά του προς τους Διοικητές (Πρυτάνεις) των Κυθήρων».

Η Καθηγήτρια Αθανασία Γλυκοφρύδη – Λεοντσίνη, παρουσίασε την εργασία της: «Οι περί ποιήσεως αντιλήψεις του Κωνσταντίνου Στρατούλη και του Πέτρου Βράϊλα – Αρμένη με ιδιαίτερη αναφορά στην ποίηση του Διονυσίου Σολωμού».

Ο Αρχαιολόγος και τέος Δήμαρχος Κυθήρων Θεόδωρος Κουκούλης, απάντησε στο ερώτημα: «Άγιος Δημήτριος Κυθήρων (Παλιόχωρα). Πόλις, κώμη ή χωρίο;».

Η Καθηγήτρια φιλοσοφίας Ελένη Λεοντσίνη συμμετείχε παρουσιάζοντας την εργασία της: «Η πρόσληψη της έννοιας της ελευθερίας από τους επτανήσιους λόγιους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού».

Ο Νικόλαος Λουράντος, ως ερευνητής στα πλαίσια της Προστασίας και Αναστήλωσης Νεώτερων Μνημείων, ανέπτυξε το θέμα: «Ένας ποιητής τοπιογράφος: Ο Edward Lear και τα Κύθηρα», προβάλλοντας θαυμάσιες εικόνες που φιλοτέχνησε ο ίδιος Edwatd Lear.

H Μαριτίνα Λεοντσίνη, εντεταλμένη διδάσκουσα στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και ΕΚΠΑ ανέπτυξε το θέμα: «Βίαιες πράξεις των ελληνικών αρχών κατά Ιόνιων υπηκόων στην Πάτρα κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. Η βρετανική διπλωματική αντιμετώπισή τους ως έκφραση πολιτισμικής επιβολής»

Η Ερατώ Φατσέα, Ψυχολόγος ανέπτυξε το θέμα: «Πρόσβαση στην ψυχική υγεία στα Επτάνησα: Η ίδρυση των πρώτων ψυχιατρείων και οι συνέπειες της αποσυλοποίησης σήμερα».

Η Αθηνά Φατσέα συμμετείχε μαζί με τη Μαρία – Κωνσταντίνα Λεοντσίνη και τον Ρήγα Ζαφειρίου στην εργασία: «Μια τοπική σύμπραξη για τον τουρισμό περιπέτειας στο νησί των Κυθήρων και ο ρόλος του στη διαμόρφωση της ιστορικής, πολιτιστικής και τουριστικής ταυτότητας του νησιού. Μια σύγχρονη προσέγγιση».

Τέλος ο Κοσμάς Μεγαλοκονόμος (ο υπογράφων αυτό το σημείωμα) ανέπτυξε το θέμα: «Ο συμβολισμός των Κυθήρων στη δημιουργία του φιλελληνικού ρεύματος κατά την Ελληνική Επανάσταση», εμπλουτίζοντας την εργασία του με εικόνες έργων πολλών διάσημων καλλιτεχνών.

Πληροφορώ τους ενδιαφερόμενους πώς όλες οι ομιλίες βιντεοσκοπήθηκαν και μπορούν να αναπαραχθούν μέσω της ιστοσελίδας: ΙΒ΄ ΠΑΝΙΟΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ και τον φάκελο: ΜΕΤΑΔΟΣΕΙΣ, αφού πρώτα εντοπιστεί η ομιλία στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ του Συνεδρίου.

Παρακολούθησα τις περισσότερες από αυτές τις εργασίες και μπορώ να βεβαιώσω πως ήταν υψηλών προδιαγραφών και προκάλεσαν το ενδιαφέρον των συνέδρων. Σημειώνω και τη σχετικά μεγάλη συμμετοχή Κυθηρίων, αλλά και φιλοκυθηρίων μελετητών, καθώς και την ισορροπία μεταξύ παλαιών και νέων ερευνητών. Εστιάζω στη συμμετοχή των
νέων Κυθήριων επιστημόνων που φανερώνει τις αναζητήσεις τους, μα και την ανάγκη να τους παραχωρείτε βήμα έκφρασης και κοινοποίησης των ιδεών και των πονημάτων τους. Νομίζω πως τα πνευματικά μας ιδρύματα, Σύλλογοι και Επιστημονικές Εταιρείες που έχουν την έδρα τους στην Αθήνα, μα και οι αντίστοιχες δομές στο νησί μας, δεν συμπαραστέκονται όσο θα όφειλαν στους νέους μας και γενικότερα δεν προβάλλουν τους Κυθήριους δημιουργούς, με τρόπο παρόμοιο που άλλοι τόπου πράττουν. Η πνευματική κίνηση, που βιώναμε τις περασμένες 10ετίες, βαίνει σταθερά μειούμενη ως δημόσια έκφραση, αν και είναι φανερό πως οι Κυθήριοι αμείωτα συνεχίζουν να εμπνέονται
από τον πλούτο των παραδόσεων, την ιστορία και την κουλτούρα του νησιού μας. Η συγγραφική παραγωγή τους είναι αέναη, ογκώδης και ποιοτική. Ήδη έμεινε στα αζήτητα πρόταση που έγινε μέσω αυτής της εφημερίδας να επανεκδοθεί εμπλουτισμένη η Κυθηραϊκή Ανθολογία (ή να προστεθεί δεύτερος τόμος) μιας και έχουν παρέλθει περισσότερα από 30
χρόνια από τότε που εκδόθηκε ο πρώτος τόμος.

Εύχομαι οι σύγχρονοι ταγοί της Κυθηραϊκής Κοινωνίας, ξεπερνώντας τα όρια των δικών τους μέτρων και σταθμών, να ανοιχτούν στους σύγχρονους δημιουργούς και κυρίως στους νέους. Το νέο έτος έφτασε και οι ευχές μας, εκτός από ειρήνη και υγεία για όλους μας, ας στραφούν και στο ξεπέρασμα του
εγωισμού μας, που οδηγεί στην ψευδαίσθηση της παντογνωσίας.

Δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ στο φύλλο Ιανουαρίου 2024