Καλύτερη παρακολούθηση του σακχάρου αίματος: Χρήσιμη για την υγεία της καρδιάς;

Το υψηλό επίπεδο σακχάρου αίματος που χαρακτηρίζει τον διαβήτη –ο οποίος πλήττει περίπου 1 στους 10 ενήλικους Αμερικανούς– είναι κακά μαντάτα για τα αιμοφόρα αγγεία. Το αυξημένο σάκχαρο αίματος μπορεί να καταστρέψει τα αρτηριακά τοιχώματα, αυξάνοντας τις πιθανότητες να αναπτυχθεί στένωση και να επηρεαστεί αρνητικά η ελαστικότητά τους. Επίσης, αυξάνει τη γλοιότητα του αίματος και την πιθανότητα σχηματισμού θρόμβων. Η παρουσία διαβήτη υπερδιπλασιάζει τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια.

Εδώ και χρόνια, οι πάσχοντες από διαβήτη έπρεπε να τρυπούν το δάχτυλό τους και να το πιέζουν για να βγει μία σταγόνα αίματος, προκειμένου να ελέγξουν το σάκχαρο αίματος. Όλο και περισσότεροι διαβητικοί, ωστόσο, χρησιμοποιούν πλέον συσκευές συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης (CGM). Πρόκειται για μικρές συσκευές οι οποίες τοποθετούνται στον βραχίονα ή στην κοιλιά και περιέχουν αισθητήρες που εισέρχονται κάτω από το δέρμα. Οι συσκευές μετρούν έναν βοηθητικό δείκτη του σακχάρου αίματος κάθε λίγα λεπτά και μεταδίδουν τις μετρήσεις στο smartphone ή σε μια φορητή οθόνη.

Ενημέρωση και διαθεσιμότητα

Οι CGM χρησιμοποιούνται ήδη ευρέως από τα άτομα με διαβήτη τύπου 1, τον λιγότερο συχνό αλλά πιο σοβαρό τύπο διαβήτη. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 –τα οποία αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 90% των περιστατικών διαβήτη– μπορούν επίσης να ωφεληθούν από αυτή την τεχνολογία. Στο μεταξύ, τηλεοπτικές διαφημίσεις (μεταξύ των οποίων και αυτή που παρουσιάστηκε στο φετινό Super Bowl, το πρωτάθλημα αμερικανικού ποδοσφαίρου) έχουν καταστήσει ακόμη πιο γνωστές τις συσκευές αυτές στο γενικό κοινό.

«Πολλοί από τους ασθενείς μου με διαβήτη τύπου 2 με ρωτούν σχετικά με τις συσκευές CGM», δηλώνει η δρ Anna Goldman, ενδοκρινολόγος που ειδικεύεται στον διαβήτη στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Στις ΗΠΑ, το ασφαλιστικό πρόγραμμα Medicare καλύπτει τις CGM για άτομα που κάνουν ένεση ινσουλίνης τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα ή χρησιμοποιούν αντλία ινσουλίνης για να ελέγχουν το σάκχαρο αίματος. Προηγουμένως, οι ασθενείς έπρεπε να αποδείξουν ότι μετρούσαν το σάκχαρο αίματος τουλάχιστον τέσσερις φορές την ημέρα, αλλά η απαίτηση αυτή καταργήθηκε τον Ιούλιο του 2021, εξαλείφοντας ένα από τα εμπόδια στην απόκτηση συσκευής CGM στις ΗΠΑ, αναφέρει η δρ Goldman.

Νωρίτερα φέτος, δύο μελέτες στο JAMA διαπίστωσαν ότι, σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 που παίρνουν ινσουλίνη, η χρήση CGM οδήγησε σε καλύτερο έλεγχο του σακχάρου αίματος από τον κλασικό τρόπο παρακολούθησης. Μία από τις μελέτες, η οποία χρησιμοποίησε δεδομένα ασθενών από πραγματικές συνθήκες, τεκμηρίωσε επίσης ότι υπήρχαν λιγότερα επεισόδια επικίνδυνα χαμηλών ή υψηλών τιμών σακχάρου αίματος στους χρήστες CGM.

Αμεση ενημέρωση για τα αποτελέσματα των διατροφικών επιλογών

Η χρήση μιας CGM μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη, καθώς παρέχει άμεσα δεδομένα για το πώς η διατροφή και η άσκηση επηρεάζουν το σάκχαρο του αίματος. Για παράδειγμα, οι ασθενείς μπορούν να δουν πώς οι μεγαλύτερες μερίδες ή οι κακές διατροφικές επιλογές προκαλούν αύξηση του σακχάρου στο αίμα – και πώς η άσκηση βοηθά στη μείωσή του. «Έχω ασθενείς που έρχονται και μου λένε: “Σας ευχαριστώ που μου ζητήσατε να χρησιμοποιήσω αυτή τη συσκευή, με βοήθησε πραγματικά να αλλάξω συνήθειες”», αναφέρει ο δρ Osama Hamdy, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντής του κλινικού προγράμματος για την παχυσαρκία στο Joslin Diabetes Center. Έρευνες δείχνουν ότι όσο πιο συχνά μετρούν οι ασθενείς το σάκχαρο αίματος, τόσο περισσότερο βάρος χάνουν, προσθέτει.

Μια εξέταση που χρησιμοποιείται ευρέως για την αξιολόγηση του ελέγχου του διαβήτη, η μέτρηση της αιμοσφαιρίνης A1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ή A1c), δείχνει τον μέσο όρο των επιπέδων σακχάρου αίματος ενός ατόμου για ένα διάστημα περίπου τριών μηνών. Ωστόσο, οι τιμές A1c μπορεί να είναι παραπλανητικές, επισημαίνει ο δρ Hamdy. «Μπορεί να έχεις συχνά επεισόδια πολύ υψηλού και πολύ χαμηλού σακχάρου αίματος και ο μέσος όρος να είναι μια χαρά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το σάκχαρο αίματος είναι καλά ρυθμισμένο», εξηγεί.

Οι μετρήσεις μέσω CGM δείχνουν επίσης τις τάσεις του σακχάρου αίματος και σας ενημερώνουν για πόσο ποσοστό του χρόνου το σάκχαρο αίματος ήταν εντός του εύρους της «σωστής ρύθμισης» [70 έως 180 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dl) για τα επίπεδα μη νηστείας]. Όσο περισσότερος είναι ο χρόνος που το σάκχαρο είναι εντός φυσιολογικού εύρους, τόσο το καλύτερο. Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι συχνές διακυμάνσεις του σακχάρου αίματος –γνωστές ως γλυκαιμική μεταβλητότητα– θέτουν σε δοκιμασία το καρδιαγγειακό σύστημα. Το σάκχαρο (γλυκόζη) είναι το καύσιμο που παρέχει ενέργεια για όλα τα κύτταρα του σώματος. «Φανταστείτε ότι οδηγείτε ένα αυτοκίνητο το οποίο δεν έχει σταθερή παροχή καυσίμου. Κάποιες φορές λαμβάνει πολύ καύσιμο, κάποιες άλλες δεν λαμβάνει αρκετό. Αυτό ταλαιπωρεί τον κινητήρα», εξηγεί ο δρ Hamdy.

Ένα άλλο πλεονέκτημα των CGM: μπορούν να προγραμματιστούν έτσι ώστε να στέλνουν μια ειδοποίηση όταν το σάκχαρο αίματος είναι πολύ υψηλό ή πολύ χαμηλό και μπορούν να στείλουν αυτά τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο σε κάποιον συγγενή ή φίλο.

Το μέλλον των CGM

Οι εξωτερικοί αισθητήρες των CGM (που έχουν το μέγεθος ενός νομίσματος των 25 σεντς, αλλά λίγο μεγαλύτερο πάχος) πρέπει να αντικαθίστανται κάθε 10 με 14 ημέρες. Διατίθεται επίσης μια εμφυτεύσιμη συσκευή CGM που έχει χρόνο ζωής 90 ημέρες, ενώ μια εταιρεία αναπτύσσει μια έκδοση που λειτουργεί έως και έξι μήνες. Καθώς η τεχνολογία βελτιώνεται και τα κόστη μειώνονται, η χρήση αυτών των συσκευών θα συνεχίσει να εξαπλώνεται, δηλώνει ο δρ Hamdy. «Σε δέκα χρόνια, όλα τα άτομα με διαβήτη θα έχουν συσκευή συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης», προβλέπει.