Κάν’ το όπως ο εργαζόμενος στον τουρισμό

Το αγόρι σέρβιρε σε κάποια καφετέρια της Αθήνας και ο ρεπόρτερ των ειδήσεων έτρεχε από πίσω του κάνοντας ερωτήσεις: «Γιατί δεν πας να δουλέψεις σεζόν;». Το αγόρι κοντοστεκόταν για να απαντήσει, μεταξύ σερβιρισμάτων. Δήλωσε ότι είχε πολλές προτάσεις εργασίας σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, αλλά τις απέρριψε όλες. Προτίμησε να τη βγάλει με το μεροκάματο της καφετέριας.

Το αγόρι δεν είναι το μόνο που γύρισε την πλάτη στη βαριά βιομηχανία μας. Ο Μάιος μπήκε κόβοντας επίσημα την κορδέλα για την έναρξη της τουριστικής σεζόν 2023, αλλά 62.000 θέσεις παραμένουν κενές. Δεν μπορούν να τις καλύψουν ούτε εργαζόμενοι από άλλες χώρες, για την ακρίβεια δεν έχει καλυφθεί ούτε το 1/7 των θέσεων από αυτούς.

Οι θέσεις που «πάσχουν» περισσότερο είναι των σερβιτόρων. Αλίμονο, καταλαβαίνεις γιατί, οι εικόνες έρχονται αμέσως στο μυαλό σου, έχουν αποτυπωθεί μαζί με το ελληνικό καλοκαίρι. Αγόρια και κορίτσια να πηγαινοέρχονται επί ώρες πάνω σε καυτές αμμουδιές και beach bars θερινών επιχειρήσεων, μεταφέροντας δίσκους με φρέντο και κλαμπ σάντουιτς, που αν και μόλις βγήκαν από την τοστιέρα, μοιάζουν πιο δροσερά από το ηλιοκαμένο χέρι που τα κουβαλάει.

Αν πιάσεις κουβέντα μαζί τους, θα σου πουν ιστορίες για ζαλάδες, λιποθυμίες, ηλίαση, υπερωρίες και δεκάλεπτα διαλείμματα στα οποία ο εργοδότης κοιτάει το ρολόι και στα εννιά λεπτά τους φωνάζει να επιστρέψουν στο πόστο τους επειδή «η δουλειά δεν βγαίνει».

Στη δεύτερη θέση των… θέσεων που δεν καλύπτονται, οι ρεσεψιονίστ, και στην τρίτη οι λαντζέρηδες. Στην τέταρτη, μπάρμαν και μπαρίστας, στην πέμπτη οι καθαριστές, στην έκτη οι μάγειρες, στην έβδομη οι κηπουροί. Τελευταίοι οι γενικοί διευθυντές και οι προϊστάμενοι ορόφου. Τα εννιά πόστα που η τουριστική σεζόν θα τα βρει και φέτος πιο άδεια απ’ όσο πρέπει είναι εκείνα που κουβαλάνε στις πλάτες τους όλη την αγγαρεία.

Είναι η εξυπηρέτηση της πρώτης γραμμής και η δουλειά του παρασκηνίου, εκεί που ο ιδρώτας στάζει πάνω από τηγάνια που φτιάχνουν τηγανητές πατάτες και γαριδομακαρονάδες, εκεί που η μέση σακατεύεται από το κουβάλημα, εκεί που τα ρούχα ποτίζονται από τα καθαριστικά και τις χλωρίνες, εκεί που τα αυτιά ζαλίζονται από τις απαιτήσεις, τα παράπονα και τις παραξενιές του κάθε επισκέπτη.

Τα δε μέρη που θα υποφέρουν το φετινό καλοκαίρι από την έλλειψη εργατικού δυναμικού είναι το Νότιο Αιγαίο, η Κρήτη, η Κεντρική Μακεδονία και τα Ιόνια Νησιά. Ακριβώς εκεί που βουλιάζει ο τόπος από τις βαλίτσες και δεν πέφτει καρφίτσα στα γραφικά στενά κάθε ημέρα.

Γιατί να πας να δουλέψεις σε αυτό το τρελάδικο; Για να τρομάξεις να βρεις κατάλυμα της προκοπής να μείνεις και να το πληρώσεις χρυσό; Για να μείνεις σε κοντέινερ και σε τρώγλες με άλλους πέντε αγνώστους, τη δωρεάν διαμονή, δηλαδή, που προσφέρουν κάποιοι εργοδότες; Για να περάσεις πέντε μήνες σε εξοντωτικές συνθήκες εργασίας με λιγοστά έως ανύπαρκτα ρεπό; Η λέξη «ανύπαρκτο» εδώ δεν είναι υπερβολή. Πολλοί από όσους έχουν την εμπειρία της εργασίας σε τουριστικούς προορισμούς μιλάνε για δύο και τρία ρεπό στη διάρκεια όλης της σεζόν.

Πόσα λεφτά θα έπρεπε να παίρνει κανείς για να συμμετάσχει σε αυτό το εργασιακό εποχικό «Survivor»; Και νέος να είναι, θα το σκεφτεί αν αξίζει τον κόπο. Ακόμα και με τη «διπλή» αύξηση του μισθού που συμφωνήθηκε μεταξύ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), οι εργαζόμενοι μοιάζουν να μην τσιμπάνε.

Να σας πω κάτι; Καλά κάνουν. Η πλάτη που γυρνάνε μαζικά στην τουριστική βιομηχανία γιατί δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας ή αντίστροφα, ένα εισόδημα που να ανταποκρίνεται στο ζόρι που θα τραβήξουν, είναι πιθανότατα αυτό που θα αναγκάσει τη βιομηχανία να επαναπροσδιορίσει τη θέση της απέναντι στον εργαζόμενό της. Γιατί και η βιομηχανία ζορίζεται και ξέρει ότι χάνει.

Το κενό ανθρώπινου δυναμικού μεταφράζεται σε μεγαλύτερο ξεζούμισμα των εναπομεινάντων εργαζομένων που βγάζουν το φίδι από την τρύπα, αλλά την επόμενη σεζόν επιστρέφουν λιγότεροι, και βέβαια μεταφράζεται σε δυσαρέσκεια των τουριστών, οι οποίοι δεν έχουν την εξυπηρέτηση που περιμένουν. Και αυτοί την επόμενη σεζόν ενδέχεται να μην επιστρέψουν.

Ο εργαζόμενος-δούλος στον τουρισμό δεν συμφέρει κανέναν. Κυρίως, δεν συμφέρει μια χώρα που στηρίζεται στον τουρισμό και τα τελευταία χρόνια τον βλέπει να ανθίζει. Αλλά αν δεν έμεναν οι θέσεις εργασίας κενές, κανενός αυτί δεν θα ίδρωνε, εκτός από εκείνου που κουβαλάει δίσκους σε παραλίες και καθαρίζει τουαλέτες δωματίων αδιάκοπα για πέντε μήνες.

Τώρα ιδρώνουν περισσότερα αυτιά. Και αυτό κάτι καλό μπορεί να φέρει.