Κεφάλαια 2 δισ. για την ακτοπλοΐα

Στόχο να εξασφαλίσει χρηματοδότηση της τάξεως των 2 δισ. ευρώ έως το 2028, μοχλεύοντας δημόσιους και ευρωπαϊκούς πόρους με ιδιωτικά κεφάλαια, για να στηρίξει την πράσινη μετάβαση της ακτοπλοΐας, την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών, τη ναυπηγοεπισκευή, αλλά και την απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών του υπουργείου του έχει θέσει ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστος Στυλιανίδης.

Οπως αποκάλυψε στο πλαίσιο σχετικής παρουσίασης που έγινε στο υπουργείο την Τετάρτη το απόγευμα, έχουν ήδη εξασφαλιστεί σημαντικά κεφάλαια τόσο από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και το ΕΣΠΑ όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης για τις σχετικές δράσεις, ενώ ενδιαφέρον έχουν ήδη εκδηλώσει για συμμετοχή τους σε κάποιες από αυτές η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.

Παράλληλα έχει δρομολογήσει τη διενέργεια μελέτης για master plan που θα διαπιστώσει το ακριβές ύψος των πόρων που απαιτούνται προκειμένου ο ελληνικός ακτοπλοϊκός στόλος συνολικά να περάσει στην εποχή των μειωμένων εκπομπών άνθρακα. Η μελέτη αναμένεται να παραδοθεί τον Ιούνιο του 2025 από τον ανάδοχο, που παράλληλα θα συγκροτήσει και μηχανισμό κατάλληλο για να αντληθούν περαιτέρω ευρωπαϊκοί πόροι για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με «retrofit» (ανακατασκευή – ενεργειακή αναβάθμιση) και νέες ναυπηγήσεις.

Ο κ. Στυλιανίδης αποκάλυψε επίσης πως διενεργούνται αυτή την περίοδο επαφές τόσο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου πόροι που συγκεντρώνονται από τις πληρωμές που πραγματοποιούν οι ακτοπλοϊκές για την απόκτηση δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα (ETS) να επιστρέψουν με τη μορφή χρηματοδοτήσεων για την πράσινη μετάβαση του κλάδου. Απέφυγε ωστόσο να προδικάσει το αποτέλεσμα των συγκεκριμένων επαφών. «Το τρίπτυχο ασφάλεια – εκσυγχρονισμός – αναδιάρθρωση αποτελεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο σχεδιάζονται και υλοποιούνται αυτές οι στρατηγικές πρωτοβουλίες και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε με τόλμη», σημείωσε ο κ. Στυλιανίδης παρουσιάζοντας τους άξονες δράσης επί των οποίων εργάζεται το υπουργείο. Εκτός από το master plan ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας της ψηφιακής πύλης «Δικαιώματα επιβατών», η οποία μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και παρατηρητήριο τιμών εισιτηρίων.

Εξήγησε επίσης αναλυτικά την πρωτοβουλία της εισαγωγής χρονοθυρίδων (slots) στον απόπλου και τον κατάπλου των ακτοπλοϊκών πλοίων προκειμένου να λειτουργήσει κατά το δυνατόν ο κλάδος στα πρότυπα των αεροδρομίων: με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, οι διαδικασίες απόπλου – κατάπλου και ελέγχου των δρομολογίων, αλλά και ο προγραμματισμός και η διαχείρισή τους θα γίνονται σε πραγματικό χρόνο, ενισχύοντας την ασφάλεια των επιβατών και των πληρωμάτων. Εκτιμάται ότι έως τα τέλη του έτους θα υπάρξει ανάδοχος εταιρεία για την ανάπτυξη της σχετικής πλατφόρμας.

Επιπλέον λάνσαρε και επίσημα την έναρξη της διαδικασίας για διαγωνισμούς έργων συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για τη ναυπήγηση και δρομολόγηση πλοίων φιλικότερων προς το περιβάλλον σε άγονες γραμμές με μακροχρόνιες συμβάσεις. Το έργο θα ξεκινήσει πιλοτικά με προϋπολογισμό 80 εκατ. το οποίο αναμένεται να αγγίξει τελικά τα 360 εκατ. Σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές και τραπεζικές χρηματοδοτήσεις το πρόγραμμα θα μπορούσε να οδηγήσει στη ναυπήγηση περί των 10 νεότευκτων τέτοιων «πράσινων» πλοίων. Η ναυπήγηση θα χρηματοδοτηθεί εν μέρει από πόρους του ΕΣΠΑ, ενώ το υπόλοιπο κόστος θα καλυφθεί από τις ακτοπλοϊκές. Αυτές θα υποχρεούνται να δρομολογούν τα πλοία σε συγκεκριμένες άγονες για τουλάχιστον 12 χρόνια και να τα συντηρούν. Ως ανταπόδοση, θα λαμβάνουν σταθερό μίσθωμα κάθε μήνα και απόδοση επένδυσης για την εκτέλεση των γραμμών. Στόχος είναι να ολοκληρωθούν οι σχετικές συμφωνίες μέχρι το τέλος του 2027.

Παράλληλα δρομολογήθηκε πρωτοβουλία για τη συγκέντρωση επιχειρήσεων και φορέων του ναυτιλιακού τομέα (cluster) για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση της πράσινης μετάβασης στον κλάδο. Σκοπός να ενδυναμωθεί η ναυτιλιακή βιομηχανία, η ναυπηγοεπισκευή και η ανάπτυξη πράσινων τεχνολογιών. Ο αρχικός προϋπολογισμός είναι 80 εκατ. Επιπλέον, ο υπουργός έχει εξασφαλίσει πόρους ύψους 300 εκατ. για τη βελτίωση λιμενικών υποδομών ανά τη χώρα, ενώ προχωρά και σε ευρεία αναδιάρθρωση, εκσυγχρονισμό και ψηφιακό μετασχηματισμό του υπουργείου και του λιμενικού.