Κίνδυνος από την κάμψη του ρυθμού των εμβολιασμών

Στις 5/4/21, έχοντας εμβολιαστεί το 6,2% του πληθυσμού με τις δύο δόσεις, με 3.075 κρούσματα με βάση τον μέσο όρο 7 ημερών, το παρόν κύμα είχε φθάσει στην κορύφωσή του. Στις 20/6/21, δηλαδή περίπου 2,5 μήνες μετά την κορύφωση των κρουσμάτων και έχοντας εμβολιαστεί το 42,2% του πληθυσμού με μία δόση και το 29,6% με δύο δόσεις, έχει μειωθεί ο μέσος όρος των 7 ημερών στις παρακάτω παραμέτρους ως εξής:

α) στα κρούσματα κατά -84% από την κορυφή τους,
β) στους θανάτους κατά -80% από την κορυφή τους,
γ) στους διασωληνωμένους κατά -63% από την κορυφή τους.

Τα άτομα μπορούν να γίνουν άνοσα είτε με ανάρρωση από προηγούμενη μόλυνση είτε με τον εμβολιασμό. Η ελπίδα για την περαιτέρω μείωση της εξάπλωσης του ιού είναι η συνέχιση των εμβολιασμών μέχρι να επιτευχθεί το τείχος ανοσίας, με αποτέλεσμα ο ιός να μη βρίσκει πλέον απροστάτευτα άτομα για να μεταδοθεί. Τουλάχιστον το 75% του πληθυσμού θα πρέπει να εμβολιαστεί για να επιτευχθεί το τείχος ανοσίας. Τα μέχρι τώρα δεδομένα εμβολιασμού είναι αρκετά για να προβλέψουμε πώς θα συνεχιστούν οι εμβολιασμοί.

Το διάγραμμα παρουσιάζει τον αριθμό του πληθυσμού που έχει εμβολιαστεί στη χώρα μας με μία δόση και προβλέπει τον αριθμό που θα εμβολιαστεί. Η κόκκινη γραμμή δείχνει τους ημερήσιους εμβολιασμούς από την εκκίνησή τους, από το τέλος Δεκεμβρίου 2020, μέχρι τις 20/6/21. Η μπλε καμπανοειδής καμπύλη απεικονίζει την πρόβλεψη της εξέλιξης των εμβολιασμών με βάση τον πληθυσμό που θα εμβολιάζεται ημερησίως με μία δόση.

Η καμπανοειδής καμπύλη δείχνει ότι ο ρυθμός των εμβολιασμών έχει αρχίσει να φθίνει περίπου από τις 25 Μαΐου 2021, όπου είχε εμβολιαστεί με μία δόση το 31% (3,281 εκατ.) του πληθυσμού και πλήρως εμβολιασμένο ήταν το 17% (1,836 εκατ.) του πληθυσμού.

Για να κτιστεί το τείχος ανοσίας θα πρέπει μέχρι τον Νοέμβριο να έχει εμβολιαστεί πλήρως τουλάχιστον το 75% του πληθυσμού, όπως είχαμε προβλέψει στις 8/3/2021, όπου αναφέραμε ότι μέχρι τέλος Ιουνίου θα έχει εμβολιαστεί πλήρως το 35% του πληθυσμού. Το ποσοστό αυτό επαληθεύεται καθώς τις επόμενες ημέρες, μέχρι το τέλος Ιουνίου, το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων από 29,6% που είναι σήμερα θα φθάσει πράγματι στο 35%.

Η κάμψη του ρυθμού των εμβολιασμένων με τη μία δόση επήλθε όταν οι εμβολιασμένοι έφθασαν στο 31%, ενώ το ιδανικό θα ήταν η κάμψη να συμβεί περίπου με εμβολιασμένο με μία δόση το 40% του πληθυσμού. Η κάμψη του ρυθμού των εμβολιασμών με μία δόση τόσο νωρίς στις 25 Μαΐου σημαίνει ότι θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στον αριθμό των πλήρως εμβολιασμένων. Η πρόβλεψή μας είναι ότι με βάση την κάμψη του ρυθμού των εμβολιασμών με μία δόση, οι εμβολιασμοί με δύο δόσεις (πλήρως εμβολιασμένοι) θα φθάσουν περίπου το 55%-58% του πληθυσμού. Αυτή η πρόβλεψη δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική και απέχει πολύ από τον στόχο να εμβολιαστεί πλήρως τουλάχιστον το 75% του συνολικού πληθυσμού.

Θα πρέπει η πολιτεία να προβεί σε εκστρατεία ενημέρωσης του πληθυσμού ώστε να σπεύσει να εμβολιαστεί. Ο μη εμβολιασμός σημαντικών τμημάτων της κοινότητας θα δώσει τη δυνατότητα στον ιό να παραμείνει ή ακόμα και να επιστρέψει δυναμικά με μεταλλάξεις σε αυτές τις κοινότητες. Με βάση την εξέλιξη αυτή αναμένεται η ανάπτυξη ακόμα ενός κύματος προς το τέλος του καλοκαιριού, το οποίο θα αναπτυχθεί κυρίως μεταξύ των μη εμβολιασμένων.

Εξαιτίας της έναρξης του τουρισμού είναι πολύ σημαντικό να σπεύσουν κατά προτεραιότητα να εμβολιαστούν οι άνθρωποι του τουρισμού. Θα πρέπει να γίνει ειδική καμπάνια πληροφόρησης για τη σπουδαιότητα του καθολικού και έγκαιρου εμβολιασμού όλων των εμπλεκομένων εργαζομένων στον τουρισμό. Τα δεδομένα από τις Σεϋχέλλες, με εμβολιασμένο το 65% του πληθυσμού, μας δείχνουν ότι όταν άνοιξαν τις οικονομικές δραστηριότητες στο τέλος του περασμένου Απριλίου, τα κρούσματα από 50 την ημέρα σε διάστημα μίας εβδομάδας ξεπέρασαν τα 1.000. Τα 2/3 των κρουσμάτων εμφανίστηκαν μεταξύ των μη εμβολιασμένων. Δεδομένα από τις ΗΠΑ στις 30 Απριλίου δείχνουν ότι περίπου το 83% των νέων κρουσμάτων προερχόταν από τους μη εμβολιασμένους. Εξυπακούεται ότι κατά τη διάρκεια της ανοσοποίησης της κοινότητας τα βασικά μέτρα προστασίας θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά.

* Ο κ. Γιώργος Ατσαλάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης.
** Ο κ. Βασίλης Τσούμπρης είναι ερευνητής, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.