Κρήτη: Δάκος και μύκητες τελειώνουν πρόωρα τo μάζεμα ελιάς, ελάχιστα τα έξτρα παρθένα

Καμπανάκι κινδύνου κρούουν οι Κρητικοί ελαιοπαραγωγοί, οι συνεταιρισμοί και λοιποί φορείς τους για την κατάσταση που επικρατεί φέτος στο νησί λόγω των προβλημάτων στην ελαιοπαραγωγή.

Όπως ανέφεραν αρκετοί παραγωγοί και συνεταιριστές μιλώντας στον ΑγροΤύπο, ο δάκος από τις 10 Σεπτεμβρίου έχει κάνει στην κυριολεξία επέλαση στα λιοστάσια του νησιού, ενώ οξύτατα προβλήματα υπάρχουν λόγω και της προσβολής του καρπού από μύκητες, όπως μας είπαν γεωπόνοι από το νησί. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα η συγκομιδή να τελειώνει πρόωρα σε πολλές περιοχές, ενώ ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής αντί για έξτρα παρθένο να βγαίνει βιομηχανικό προϊόν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τιμή του παραγωγού.

«Η κατάσταση στο νησί διαμορφώνεται τραγική. Από τις 10 Σεπτεμβρίου η επέλαση του δάκου στο νησί είναι ανεξέλεγκτη. Ραντίσαμε πολλές φορές, αλλά αποτέλεσμα δεν είδαμε. Σα να μην μας έφτανε ο δάκος, υπάρχουν από άκρη σε άκρη του νησιού στα λιοστάσια εκτεταμένες προσβολές από μύκητες, που απ’ ό,τι φαίνεται πρέπει να είναι γλοιοσπόριο. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την τεράστια ποιοτική υποβάθμιση του παραγόμενου ελαιολάδου, που αντί για έξτρα παρθένο, μας βγαίνει βιομηχανικό. Εμείς εδώ όμως στην Κρήτη δεν έχουμε υποδομές για το βιομηχανικό ελαιόλαδο, οπότε η χρονιά πρέπει να θεωρείται χαμένη για τους συναδέλφους μας», τόνισε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ηρακλείου κ. Μύρων Χιλετζάκης.

«Η κατάσταση είναι τραγική. Ο δάκος έχει καταστρέψει σε μεγάλο βαθμό τον καρπό, ενώ υπάρχουν και προσβολές από μύκητες, όπως φαίνεται, χωρίς όμως να ξέρουμε ακριβώς έως ώρας αν είναι γλοιοσπόριο, όπως ακούγεται. Ο καρπός λόγω των προσβολών πέφτει στο έδαφος, υπάρχει μεγάλη απώλεια της παραγωγής, ενώ κι αυτός που είναι ακόμα στα δέντρα, κινδυνεύει με πτώση λόγω της κακοκαιρίας και των ισχυρών ανέμων. Εκτός αυτών η κατάσταση με τις οξύτητες στο παραγόμενο προϊόν έχει ξεφύγει. Το πρόβλημα είναι τεράστιο. Απαιτείται συστράτευση όλων των φορέων, ώστε να αναδειχθεί κατά πρώτο λόγο το πρόβλημα και μετά μέτρα για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων μέσω της έρευνας, η οποία τα τελευταία χρόνια, απλά δεν… υπάρχει», δήλωσε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο πρόεδρος της ομάδας αμπελουργών και ελαιοπαραγωγών Κρήτης, κ. Πρίαμος Ιερωνυμάκης, ο οποίος μας είπε ότι σε όλο το νησί η κατάσταση είναι αυτή και ότι πλέον τα πολύ ποιοτικά ελαιόλαδα είναι ελάχιστα. Σύμφωνα πάντως με την ενημέρωση που έχει ο ίδιος ενδέχεται το επόμενο διάστημα να επισκεφθεί το νησί και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης, που έχει ενημερωθεί για το πρόβλημα.

«Με τις συνθήκες που διαμορφώνεται και τις μεγάλες ζημιές από το δάκο, δεν συμφέρει τους παραγωγούς πλέον να πάνε να μαζέψουν τις ελιές. Από έξτρα παρθένα ελαιόλαδα οξύτητας έως 0,5 που παράγαμε έως πέρσι, φέτος έχουμε πάει στις 2 μονάδες και το προϊόν είναι βιομηχανικό. Πέραν του δάκου φαίνεται ότι υπάρχουν κι άλλες προσβολές, αλλά αν δεν σταλεί δείγμα στο Μπενάκειο, δεν μπορούμε να πούμε αν είναι γλοιοσπόριο. Εδώ στην περιοχή μας το μάζεμα ξεκίνησε στις 15 Οκτωβρίου και κανονικά τελειώναμε στις 15 Φεβρουαρίου, ωστόσο φέτος, ολοκληρώνεται πολύ πρόωρα, καθώς δεν συμφέρει», μας είπε από την πλευρά του ο γεωπόνος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γραμβούσας, κ. Γιώργος Πρεκατάκης.

Υπάρχει κίνδυνος να χαθούν και ράφια στο εξωτερικό φέτος για το Κρητικό ελαιόλαδο, ενώ οι τυποποιητές μάλλον στρέφονται στην Πελοπόννησο για αγορές

«Έως τις 15 Οκτωβρίου βγάζαμε καλά και ποιοτικά έξτρα παρθένα ελαιόλαδα. Έκτοτε μιλάμε για καταστροφή. Οι οξύτητες κυμαίνονται μεταξύ 1,5 και 2,5. Εκτός των παραγωγών έχουμε και μεις τα ελαιουργεία πρόβλημα με αυτή την κατάσταση», τόνισε μιλώντας στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιάννης Παπαδομανωλάκης, παραγωγός και τυποποιητής ελαιολάδου από τα Χανιά, σε σχέση με την κατάσταση που επικρατεί στο Ακρωτήρι Χανίων.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, σε εγρήγορση λόγω των προβλημάτων είναι όλοι οι φορείς της Κρήτης, μεταξύ άλλων και η Περιφέρεια, η οποία και έλαβε πρωτοβουλία για συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό.

Στη Βουλή το πρόβλημα από τον Σωκράτη Βαρδάκη

Την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ώστε, όπως αναφέρει «οι ελαιοπαραγωγοί να αποζημιωθούν για την ανεπανόρθωτη ζημιά που υπέστησαν από το γλοιοσπόριο, που προσέβαλε τον ελαιόκαρπο» θέτει με ερώτησή του, ο βουλευτής Ηρακλείου ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Βαρδάκης, την οποία συνυπογράφει και ο τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ, Αραχωβίτης Σταύρος.

Συγκεκριμένα όπως αναφέρει μεταξύ άλλων ο κ. Βαρδάκης, «το γλοιοσπόριο είναι ασθένεια που οφείλεται στο μύκητα Gloeosporiumolivarum που προσβάλλει τον ελαιόκαρπο, ιδιαίτερα όταν αυτός πλησιάζει την ωρίμανση ή όταν είναι ώριμοι και αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για την παραγωγή, προκαλώντας χαρακτηριστική σήψη (συρρίκνωση).

Η ασθένεια εμφανίζεται όταν ο καρπός αλλάζει χρώμα, αποκτά σκούρες κηλίδες που όταν επικρατήσουν ευνοϊκές συνθήκες υγρασίας επεκτείνονται, καλύπτοντας ολόκληρο τον καρπό. Τότε οι καρποί πέφτουν στο έδαφος ή αν παραμείνουν στο δέντρο, αποσαθρώνονται και συρρικνώνονται. Βασικός παράγοντας εκδήλωσης της νόσου είναι η αυξημένη υγρασία, κύριο χαρακτηριστικό του κλίματος πολλών περιοχών της χώρας μας. Οι ελιές που προσβάλλονται πέφτουν πρόωρα μειώνοντας την απόδοση της συγκομιδής όσο και την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου και στο στάδιο της ελαιοπαραγωγής παράγουν ένα κοκκινωπό λάδι χαμηλής ποιότητας, πολύ θολό και με υψηλό βαθμό οξύτητας. Ταυτόχρονα, επιβάλλεται οπωσδήποτε η συλλογή-απομάκρυνση του πεσμένου στο έδαφος καρπού, γιατί αποτελεί πολύ σημαντική πηγή μόλυνσης για το επόμενο έτος.

Σύμφωνα με γεωπονικές εκτιμήσεις, ο συγκεκριμένος μύκητας αναμένεται να εξαπλωθεί ταχύτατα καθώς οι κλιματικές συνθήκες αυτή την περίοδο σε περιοχές της Κρήτης τον ευνοούν, πλήττοντας την παραγωγή ως προς την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου. Σε άλλες περιοχές της χώρας όπως π.χ. στην Αχαϊα, εκδόθηκε ήδη Δελτίο Γεωργικών Προειδοποιήσεων από το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου, με το οποίο συστήνονται 1-2 ψεκασμοί κατά τη διάρκεια του Φθινοπώρου. Είναι επιτακτική ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών, ούτως ώστε να μετριαστεί η μεγάλη απώλεια εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών, που οφείλονται σε παράγοντες εξωγενείς (λειψυδρία, δάκος, κ.λ.π.), και κατ’ επέκταση οι αρνητικές συνέπειες στο σύνολο της τοπικής οικονομίας, όπως έχουμε αναπτύξει και σε πρόσφατη ερώτησή μας (31/10/19).

Σύμφωνα με τον Κανονισμό Κρατικών Ενισχύσεων και τις Κοινοτικές Κατευθυντήριες Γραμμές για τις Κρατικές Ενισχύσεις στον τομέα της Γεωργίας, αν οι ζημιές που καταγράφονται, ανά είδος προϊόντος σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας ξεπερνά το 30% της μέσης απόδοσης 3ετίας, μπορεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα χορήγησης Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ).

Είναι λοιπόν σαφές ότι η αναστροφή της πορείας αυτής απαιτεί λήψη αποτελεσματικών μέτρων, ούτως ώστε να μετριαστεί η μεγάλη απώλεια εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών και κατ’ επέκταση οι αρνητικές συνέπειες στο σύνολο της τοπικής οικονομίας, ο κ. Βαρδάκης ερωτά τον αρμόδιο Υπουργό, αν έχουν ενεργοποιηθεί έγκαιρα οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου, ώστε να διαπιστωθεί το μέγεθος του προβλήματος στην Κρήτη, σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί, ώστε να προστατευτούν οι ελαιοπαραγωγοί και η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης και αν προβλέπεται αποζημίωση στους πληγέντες, σύμφωνα με τον κανονισμό του ΕΛΓΑ. Αν όχι, αν υφίστανται και ποιες είναι οι εναλλακτικές δυνατότητες αποζημίωσης, δεδομένου ότι τα 2 τελευταία χρόνια οι ελαιοπαραγωγοί της χώρας έχουν υποστεί ανεπανόρθωτη καταστροφή».

(Photo Credits: Μάνος Αναστασάκης, ελαιοπαραγωγός από την Κρήτη)