Περισσότερα από 1.100 πλαστικά μπουκάλια και ποτήρια, 500 αλουμινένια κουτάκια και 150 γυάλινα μπουκάλια συνέλεξαν μόλις σε λίγες ώρες εθελοντές δύτες από ένα μικρό τμήμα του λιμανιού της Νάξου.
Η επιχείρηση καθαρισμού, που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, όχι μόνο αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας τη σύνδεση του τουρισμού με τη θαλάσσια ρύπανση, αλλά δίνει και μια ένδειξη του τι βρίσκεται μέσα στις ελληνικές θάλασσες, ως αποτέλεσμα της αμέλειας κατοίκων και επισκεπτών.
Ο υποβρύχιος καθαρισμός πραγματοποιήθηκε στο αλιευτικό καταφύγιο της Νάξου από ομάδα εθελοντών της οργάνωσης Aegean Rebreath, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και της Attika Group, υπό την αιγίδα του τοπικού δήμου. Οι εθελοντές καθάρισαν και την παραλία της Λαγκούνας, συγκεντρώνοντας εξίσου μεγάλη ποσότητα απορριμμάτων. «Φαίνεται ο αντίκτυπος της τουριστικής κίνησης και όχι μόνο. Γενικότερα το συμπέρασμά μας είναι ότι η Νάξος είναι ένα ιδιαίτερα επιβαρυμένο νησί», λέει ο επικεφαλής της οργάνωσης, Γιώργος Σαρελάκος.
«Είναι σοκαριστικό σε έναν τόσο μικρό χώρο να υπάρχουν τόσα πολλά σκουπίδια», λέει ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Δημήτρης Λιανός. «Συνειδητοποιείς καταρχήν ότι δεν υπάρχει ευαισθησία από εμάς τους ντόπιους και τους επισκέπτες μας για το περιβάλλον. Κατά δεύτερον, ως δημοτική αρχή συνειδητοποιούμε ότι όπως καθαρίζουμε τακτικά τους δρόμους μας, έτσι πρέπει να διοργανώνουμε συστηματικά και καθαρισμούς των λιμανιών. Μου έκανε φοβερή εντύπωση όχι μόνο το πλήθος των απορριμμάτων αλλά και ο όγκος ορισμένων- έβγαλαν για παράδειγμα μια ρόδα τρακτέρ, μια λεκάνη τουαλέτας». «Κάθε φορά που καταδύομαι στη θάλασσα για να ανελκύσουμε σκουπίδια αναρωτιέμαι για όλους αυτούς τους πολίτες που ανεύθυνα τα απορρίπτουν στη θάλασσα και κάθε φορά απελπίζομαι για το τι πρόβλημα μπορεί να υπάρχει σε άλλα σημεία που δεν έχουμε επισκεφθεί», εξομολογείται ο κ. Σαρελάκος.
Οι υποβρύχιοι καθαρισμοί πάντως δεν είναι απλή υπόθεση. «Απαιτούν εξειδίκευση και τεχνογνωσία», εξηγεί ο κ. Σαρελάκος. «Η ομάδα πρέπει να συνεργαστεί σε συνθήκες είτε μηδενικής είτε περιορισμένης ορατότητας, να συντονίζει τις ενέργειές της σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν γνωρίζει και να βρίσκει λύσεις σε αυτά που συναντά κάτω στο βυθό, τα οποία διαφέρουν κάθε φορά. Στις ανελκύσεις διχτυών χρειάζεται άλλου τύπου τεχνογνωσία και εμπειρία».
Παράλληλα με την επιχείρηση καθαρισμού, στο νησί εγκαινιάστηκε ο πρώτος σταθμός συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων. Οι κάδοι του τοποθετήθηκαν στο αλιευτικό καταφύγιο ώστε οι ψαράδες να απορρίπτουν εκεί παλιά δίχτυα και ό,τι σκουπίδια μαζεύουν από τη θάλασσα. «Το 2021 εγκαινιάσαμε 10 σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων σε ισάριθμα νησιά, ανεβάζοντας τον αριθμό των νησιών που φιλοξενούν αυτό το εγχείρημα σε 15», λέει ο κ. Σαρελάκος. «Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκε το δίκτυο μπλε δήμων, ένα δίκτυο που φιλοξενεί δήμους από όλη την Ελλάδα που έχουν ήδη σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων. Αποτελείται από 14 νησιωτικούς δήμους σε όλη την Ελλάδα (οκτώ νησιά από τις Κυκλάδες, τρία από το Ιόνιο, δύο από τις σποράδες και ένα από τον Αργοσαρωνικό), στηρίζεται από το ίδρυμα Νιάρχος και τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Περιβάλλοντος. Συμμετέχουν δημοτικοί υπάλληλοι, φορείς της τοπικής κοινωνίας, αλιευτικές κοινότητες, ερευνητικά ιδρύματα όπως το ΕΛΚΕΘΕ, πανεπιστήμια και συντονίζεται από την Aegean Rebreath. Σκοπός αυτού του δικτύου είναι να υπάρξει ανταλλαγή καλών πρακτικών, τοπικών εμπειριών και φυσικά μεταφορά των εμπειριών αυτών σε κεντρικό επίπεδο. Είναι ένα εγχείρημα που λαμβάνει χώρα για πρώτη φορά και θεωρούμε ότι έχει αρκετές προοπτικές για το μέλλον».