Μ. Κορρές: Η ανάπτυξη της τηλεγραφίας και ο σηματοτηλέγραφος των Κυθήρων

την Δεκ 15, 2021

Στις 5 Οκτωβρίου δόθηκε διάλεξη στην Ακαδημία Αθηνών από τον Ακαδημαϊκό κ. Μ. Κορρέ της οποίας περίπου το μισό αναφερόταν στον περίφημο σηματοτηλέγραφο των Κυθήρων ή, όπως ανέφεραν οι Κυθήριοι το σχετικό σταθμό στο Μουδάρι, το «σηματορείο» ή, κατ’ άλλους, Σηματοφορείο. (Όποιος ενδιαφέρεται και έχει τη δυνατότητα μπορεί να παρακολουθήσει τη διάλεξη από την ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.youtube.com/watch?v=FCC636buTrY. (Τη διάλεξη μπορείτε να δείτε και στην ηλεκτρονική μας έκδοση στη διεύθυνση: kythiraika.gr αναζητώντας την με το σχετικό τίτλο που αναφέρεται εδώ). Το κομμάτι που ενδιαφέρει τα Κύθηρα είναι από το 43.10’ της διάλεξης.

Υπενθυμίζουμε ότι τον Οκτώβριο του 2018 η εφημερίδα μας είχε αφιερώσει μεγάλο άρθρο στο θέμα με τίτλο «Να σωθεί τώρα το Σηματολόγιο στο Μουδάρι» στο οποίο αναφέραμε όσα σχετικά με αυτό ήταν γνωστά από παραδόσεις, καθώς για το σημαντικό αυτό έργο δεν έχουμε καμία πληροφορία πλην της αναφοράς ότι ολοκληρώθηκε το 1903 και το κόστος κατασκευής κατέβαλε η αγγλική κυβέρνηση, καθώς ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τη ναυσιπλοΐα στη Μεσόγειο. Σημειώνεται από τον κ. Κορρέ ότι το στενό Κυθήρων-Πελοποννήσου είναι το πλέον πολυσύχναστο σε πλοία σημείο στη Μεσόγειο μετά το Γιβραλτάρ, γιατί από αυτό διέρχονται όλα τα πλοία προς τη Μικρά Ασία, τον Εύξεινο Πόντο και τη Μαύρη Θάλασσα. Το κτήριο στο οποίο είχε τοποθετηθεί ο μηχανισμός είχε κατασκευασθεί με επιμέλεια από ντόπιους μαστόρους. Ήταν μία «ευπρεπής» λίθινη κατασκευή, όπως ανέφερε ο κ Κορρές με μία ημικυκλική πτέρυγα προς τη θάλασσα σε σχήμα ημιροτόντας, στην οποία υπήρχε το κυρίως διαμέρισμα-παρατηρητήριο από τη ναυτική δύναμη από έναν αξιωματικό και 4 ναύτες, που διέθεταν βιβλιοθήκη με βιβλία-εγχειρίδια για το χειρισμό του μηχανισμού. Ο πολύπλοκος μηχανισμός αποτελείτο από ένα σιδερένιο ιστό βάρους δύο τόνων και ύψους 17μ, που είχε τοποθετηθεί σε ειδική υποδοχή-οπή στο βράχο και σε πλάτωμα που είχε διαμορφωθεί επιμελώς για το σκοπό αυτό. Ο ιστός εκινείτο με μηχανισμό που χειρίζονταν οι ναύτες προς το διερχόμενο πλοίο και οι χειριστές είχαν τη δυνατότητα θέασης σε ακτίνα 180⁰. Ολόκληρος ο μηχανισμός είναι ο μοναδικός που σώζεται στην Ελλάδα και ίσως και σε όλη την Ευρώπη, καθώς, όταν εγκατελείφθη η μέθοδος αυτή, ολόκληρος ο χώρος λεηλατήθηκε, αλλά ο μηχανισμός σώθηκε λόγω του βάρους του και της έλλειψης δρόμου προς την περιοχή. Σημειώνεται ότι έχουν ξηλωθεί, τόσο η οροφή που ήταν από κεραμίδια όσο και όλες οι ξύλινες κατασκευές μέσα στο κτήριο, το οποίο διέθετε και δεξαμενή νερού κάτω από το πάτωμα ενός δωματίου. Ο μηχανισμός είχε μεταφερθεί από τον όρμο του Αγίου Νικολάου μέσω ενός κτισμένου μονοπατιού, σχέδιο του οποίου παρουσίασε ο κ. Κορρές από ένα μικρό τμήμα του που έχει σωθεί. Εκείνο όμως που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι ο κ. Κορρές κατόρθωσε και αποτύπωσε ολόκληρο το κτήριο, όπως ‘ήταν την εποχή που ολοκληρώθηκε και κατέγραψε ακόμη και τα διακοσμητικά του στοιχεία. κατέληξε δε με την πρόταση που διατύπωσε προς το Υπ. Πολιτισμού, ότι πρέπει να προχωρήσει στην ανακήρυξη του χώρου ως διατηρητέου μνημείου, ενώ πρέπει να αναστηλωθεί, όχι μόνο εξ αιτίας της ιστορικότητος που έχει, αλλά και της σπανιότητος, αφού πρόκειται για μοναδικό μνημείο στη χώρα μας. Φυσικά κάτι τέτοιο θα έστελνε προς το μνημείο και πλήθος επισκεπτών κάτι που πρέπει να δουν με θετικό τρόπο από το Δήμο και την Εγχώριο (από την οποία κατασκευάστηκε και δρόμος πέρσι) και να συνηγορήσουν προς το αίτημα αυτό προς το ΥΠΠΟ.