Μετα την τουλίπα, ποιο άλλο λουλούδι εξάγουν οι Ολλανδοί;

Σε αρκετές περιοχές της Κρήτης υπάρχουν ακόμα πλανόδιοι πωλητές που τον χειμώνα εμπορεύονται ματσάκια από το μυροβόλο λουλούδι των αγρών, που εκεί ονομάζουν μανουσάκι (Narcissus tazetta). Αλλού λέγεται ζαμπάκι, αρκετοί το αποκαλούν μαρτακούδι, βέβαιο πάντως είναι πως, λόγω της μεγάλης δημοφιλίας του, συλλέγεται αγρίως στις περιοχές της νότιας Ελλάδας και των νησιών του Αιγαίου, όπου αφθονεί. Το βρίσκουμε επίσης τώρα στα φυτώρια, στη λαμπρότερη φυσικά εποχή του, με μέχρι μία δεκάδα λουλουδιών να διατάσσονται, με γερτή την κεφαλή, πάνω στον ύψους περίπου μισού μέτρου βλαστό του. Λίγους μήνες αργότερα, στα μέσα της άνοιξης, ανθίζει ο ομορφότερος ανάμεσα στα έξι είδη των ελληνικών νάρκισσων (N. poeticus), με τα μονήρη, μεγάλα λουλούδια του. Τούτος δείχνει προτίμηση στα μεγαλύτερα υψόμετρα και απαντάται κυρίως στα βόρεια της χώρας μας. Δεν του λείπει μεν το άρωμα, δεν συγκρίνεται πάντως η ένταση και το βάθος του με εκείνα του προηγούμενου είδους.

Ασφαλώς θα γνωρίζετε τον ελληνικό μύθο για το πώς έσβησε σε μια πηγή του Ελικώνα ο ωραίος νέος που ονομαζόταν Νάρκισσος, χαρίζοντας ένα προσφυές παράδειγμα για την επιστήμη της ψυχολογίας, που θα εμφανιζόταν χιλιάδες χρόνια αργότερα. Η μετά θάνατον μεταμόρφωσή του στο ομώνυμο φυτό συγκινούσε ιδιαίτερα τους αρχαίους Έλληνες, που συνήθιζαν έτσι να στολίζουν τους τάφους με τα άνθη του. Αφθονεί, πίστευαν, στις όχθες της Στυγός του Κάτω Κόσμου και αποτελούσε σύμβολο της Περσεφόνης, επειδή μάζευε λουλούδια του όταν την απήγαγε ο Άδης. Οι Ερινύες πάλι, πριν ξεχυθούν για να τιμωρήσουν τους εγκληματίες, στόλιζαν με αυτά τα φιδοπλόκαμα κεφάλια τους. Οι παραπάνω δυσοίωνοι συσχετισμοί μάλλον δεν είναι τυχαίοι, καθώς ήταν γνωστό από τότε πως η κατανάλωση των τοξικών βολβών τους προκαλεί σπασμούς και αναισθησία, σε μεγάλες δόσεις ακόμα και τον θάνατο. Φαίνεται μάλιστα ότι από τη «νάρκη», την παράλυση δηλαδή που προκαλούν, ετυμολογείται το όνομά τους.

Αντιθέτως, στην Κίνα τα μανουσάκια αποτελούν σύμβολο καλοτυχίας και στολίζουν πρωτοχρονιάτικα τα σπίτια, με σκοπό να προσελκυθεί η ευημερία. Παρότι, όπως άλλωστε όλα τα είδη νάρκισσων, είναι ιθαγενή της Μεσογείου και έφτασαν στη Χώρα των Δράκων χάρη στα αραβικά καραβάνια μόλις πριν από περίπου μία χιλιετία, αγαπήθηκαν ευθύς αμέσως.

Εκείνοι βεβαίως που ερωτεύτηκαν με την πρώτη ματιά τους νάρκισσους, διακρίνοντας την τεράστια δυναμική τους, ήταν οι Ολλανδοί καλλιεργητές καλλωπιστικών. Ήδη από τα μέσα του 16ου αιώνα εμπορεύονταν αρκετές ποικιλίες που είχαν αναπτύξει, ανάμεσά τους και υπέροχες διπλανθείς που κυκλοφορούν μέχρι σήμερα. Για να επιτευχθεί αυτό, ορισμένα είδη τους απειλήθηκαν με εξαφάνιση, καθώς για τις αναγκαίες διασταυρώσεις ξεριζώνονταν από τη φύση τεράστιες ποσότητες των βολβών τους. Σήμερα, η Ολλανδία εξάγει ετησίως μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια βολβούς, ενώ οι εμπορεύσιμες ποικιλίες είναι περίπου πεντακόσιες. Κατορθώσαμε να πετύχουμε μεγάλες υπερβάσεις στο σχήμα και στα χρώματα του άνθους – υπάρχουν πλέον νάρκισσοι τριπλανθείς, κίτρινοι με κόκκινη στεφάνη, αλλά και το αντίστροφο, ακόμα και ολόλευκοι. Όλες οι παραπάνω βελτιώσεις ικανοποιούν βεβαίως απόλυτα τις ανάγκες ενός κόσμου εθισμένου σε διαρκώς νέες κηπευτικές συγκινήσεις, έχουν όμως και το τίμημά τους. Συνήθως, βλέπετε, μυρίζουν ευχάριστα μεν, δεν αποπνέουν όμως το συγκλονιστικό άρωμα των άγριων προπατόρων τους.

Oδηγίες φροντίδας

→ Για να ευδοκιμήσουν στη γλάστρα ή στον κήπο σας, θα πρέπει να προσφέρετε στους νάρκισσους χώμα που στραγγίζει καλά και μια ηλιόλουστη θέση. Αν πάντως βρίσκεστε σε μέρος με έντονη ηλιοφάνεια, καταλληλότερες είναι οι ημισκιερές θέσεις.
→ Αποφύγετε το υπερβολικό πότισμα, προσφέρετέ τους όμως κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας τακτική λίπανση με το κατάλληλο σκεύασμα. Όταν πια μαραθούν, αφαιρέστε τους βολβούς από το χώμα και φυλάξτε τους στο σκοτάδι μέχρι το επόμενο φθινόπωρο.

Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.