Μια διατροφική βόμβα στα θεμέλια της ανθρωπότητας

Ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται με ταχύτατο ρυθμό ενώ την ίδια στιγμή οι άνθρωποι ψηλώνουν συνεχώς και έχουν αυξημένες ανάγκες σε θερμίδες και διατροφή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων να εμφανίσει αύξηση 80% τις επόμενες δεκαετίες. Μπορεί αυτό να συμβεί; 

Ο προβληματισμός δεν είναι καινούργιος: ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου, ενώ τα διαθέσιμα τρόφιμα αυξάνονται, χάρη στην τεχνολογική πρόοδο, με ρυθμούς αριθμητικής προόδου. Το έλλειμμα θερμίδων είναι εδώ. Ωστόσο τώρα οι επιστήμονες εντοπίζουν και ένα νέο πρόβλημα μέσα στο πρόβλημα: δεν είναι μόνο ότι ο πληθυσμός αυξάνει, αλλά και ότι λόγω της εξέλιξης έχει συνεχώς περισσότερες ανάγκες για να συντηρηθεί.

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου Γκέτινγκεν στη Γερμανία ανέφεραν ότι η συνεχιζόμενη με ραγδαίο ρυθμό αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι επόμενες γενιές θα είναι ολοένα και ψηλότερες και θα έχουν αυξημένο βάρος (και άρα αυξημένες απαιτήσεις σε θερμίδες) θα οδηγήσει σε τεράστιο διατροφικό πρόβλημα στον πλανήτη. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι στο τέλος του 21ου αιώνα οι απαιτήσεις για την κατανάλωση τροφής θα αυξηθούν έως και κατά 80% σε σχέση με σήμερα!

Το 60% αυτής της αύξησης στην κατανάλωση τροφής σχετίζεται με την αύξηση του πληθυσμού δηλαδή ακόμη και αν οι επόμενες γενιές δεν ψηλώσουν και δεν πάρουν… κιλά θα χρειαστεί να πρέπει να παράγεται 60% περισσότερη τροφή από όση παράγεται σήμερα. Το υπόλοιπο 20% της πρόβλεψης θα χρειαστεί σε περίπτωση που σε μερικές δεκαετίες οι άνθρωποι είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος από ότι σήμερα.

Οι ερευνητές μελέτησαν τον δείκτη αξιολόγησης του βάρους με βάση το ύψος και τα κιλά, τον γνωστό δείκτη μάζας σώματος, σε διάφορες χώρες. Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του ο Independent ο μέσος Ολλανδός είχε ύψος 1.69μ στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αιώνα και στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα ο μέσος Ολλανδός έχει πλέον ύψος 1.83μ. Η αντίστοιχη αύξηση του ύψους στο χρονικό ίδιο διάστημα για τους Βρετανούς είναι 11 εκατοστά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση του Μεξικού που μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα κατάφερε να βρεθεί στην δεύτερη θέση του δείκτη μάζας σώματος των κατοίκων παγκοσμίως πίσω μόνο από τις ΗΠΑ. Μέχρι την δεκαετία του 1980 o υποσιτισμός ήταν το βασικό πρόβλημα του Μεξικού. Την δεκαετία που διανύουμε επτά στους δέκα Μεξικανούς είναι υπέρβαροι και τρεις στους δέκα χαρακτηρίζονται ως κλινικά παχύσαρκοι. Ο διαβήτης που απορρέει από την παχυσαρκία είναι αυτή την στιγμή η μεγαλύτερη αιτία θανάτου των Μεξικανών.

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές στο άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PLoS ONE αν η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων δεν ακολουθήσει την αύξηση των αναγκών μπορεί να προκληθούν κοινωνικά προβλήματα παγκόσμιας εμβέλειας. Αν η παραγωγή τροφίμων δεν ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες τότε οι τιμές θα διογκωθούν και οι πιο ισχυροί οικονομικά άνθρωποι θα συνεχίσουν να διατρέφονται σωστά αλλά οι πιο αδύναμοι οικονομικά (που θα είναι και οι συντριπτικά περισσότεροι) θα υποφέρουν. «Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει στην κατανάλωση πολύ φτηνής τροφής που ναι μεν θα είναι πλούσια σε θερμίδες αλλά φτωχή σε θρεπτικά συστατικά και γενικότερα σε διατροφική αξία. Αυτό σημαίνει ότι ο δείκτης μάζας σώματος θα συνεχίσει μεν να αυξάνεται στους φτωχούς αλλά θα πολλαπλασιαστούν τα προβλήματα στην υγεία τους» αναφέρει ο Λουτζ Ντέπενμπους μέλος της ερευνητικής ομάδας. Σύμφωνα με τους ερευνητές το φαινόμενο που περιγράφουν έχει ήδη κάνει την εμφάνιση του στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής οι κάτοικοι των οποίων έχουν πλέον ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες διατροφής.