Μία εικόνα των Κυθήρων κατά το 1893

Τα τελευταία χρόνια του 19ου αι. είναι για την Ελλάδα μια πολύ δύσκολη περίοδος με πολιτική αστάθεια και σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα. Το 1893 η Ελλάδα του Χαρίλαου Τρικούπη, η Ελλάδα του «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» η Ελλάδα που δεν μπορεί να ορθοποδήσει, πανηγυρίζει για τα εγκαίνια της διώρυγας της Κορίνθου και συγκινείται βαθύτατα με το ερωτικό δράμα του Μιμίκου και της Μαίρης, το οποίο είχε ως επακόλουθο επιδημία αυτοκτονιών.

Τα Κύθηρα, που ανήκουν στο νομό Αργολιδοκορινθίας, αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα, όπως και όλη η Ελληνική επαρχία, από την αδράνεια, αλλά και την ανέχεια των Ελληνικών κυβερνήσεων. Η ατμοπλοϊκή συγκοινωνία, η τηλεγραφική επικοινωνία και η ταχυδρομική υπηρεσία λειτουργούν ελλιπέστατα. Ένα τηλεγράφημα από Κύθηρα-Πειραιά χρειάζεται 5-6 μέρες, διότι η γραμμή Μονεμβασίας-Μολάων, δια της οποίας διέρχονται τα τηλεγραφήματα των Κυθήρων, είναι κατεστραμμένη. Η κεντρική αμαξιτή οδός Χώρας- Ποταμού, που κατασκευάστηκε επί Αγγλοκρατίας, είναι αδιάβατη. Δρόμοι για τα λιμάνια των Κυθήρων δεν υπάρχουν, γεγονός που προκαλεί απερίγραπτη ταλαιπωρία σε επιβάτες και εμπορεύματα.

Advertisement

Επειδή στα Κύθηρα δεν υπήρχε ουδέ σπιθαμή γης ακαλλέργητη, οι Κυθήριοι παραγωγοί είχαν διαθέσιμα προϊόντα για εξαγωγή, όμως δυσκολεύονταν, επειδή δεν υπήρχαν βατοί δρόμοι στα λιμάνια. Εκτός αυτού το κράτος, για ένα διάστημα, δεν δίνει επιχορήγηση στην Πανελλήνιο Ατμοπλοϊα για να προσεγγίζει στα Κύθηρα και οι Κυθήριοι αναγκάζονται να κατεβαίνουν από τον Πειραιά με ατμόπλοια στη Νεάπολη και ζητούν από το κράτος να διαθέσει τουλάχιστον μία ατμάκατο για να μεταφέρει επιβάτες και ταχυδρομείο από Νεάπολη στα Κύθηρα.

Πολλές φορές επιστολές από το εσωτερικό, ή το εξωτερικό έφθαναν στα Κύθηρα μετά από μήνες, ή δεν έφθαναν καθόλου. Γενικά οι ατμοπλοϊκές εταιρείες που προσήγγιζαν στα Κύθηρα εκείνη την εποχή ήταν η Αυστριακή και η Ελληνική με πράκτορα τον Ιωάννη Καβαλλίνη, ο οποίος ήταν και Υποπρόξενος της Αυστροουγγαρίας στα Κύθηρα.

Τα κτίρια των δημόσιων σχολείων, τα οποία ανήγειρε το Ιόνιο Κράτος, λειτουργούν με μεγάλα προβλήματα με κατεστραμμένα κουφώματα, εκτεθειμένα στο κρύο και στον άνεμο. Οι Κυθήριοι συγκινούνται βαθύτατα από το δράμα των σεισμοπαθών της Ζακύνθου και διενεργούν εράνους σε ενορίες και σχολεία. Η Κυθηραϊκή Αδελφότης της Σμύρνης παρέδωσε στο Ελληνικό προξενείο της Σμύρνης 120 Τουρκικά τάλιρα σαν πρώτη δόση για τη Ζάκυνθο. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας κατά το έθιμο πλήθος κόσμου συνέρρευσε στα Μυρτίδια για να συνοδεύσει την Εικόνα κατά την έξοδό της. Μεταξύ αυτών 50 νεόνυμφες που παντρεύτηκαν τις απόκριες. Ο Ηγούμενος Αγαθάγγελος δεν ήταν εις θέσιν να ιερουργήσει, γι αυτό κάλεσαν τον παπα Σαμουήλ Ζάννη από τη Χώρα, μια διακεκριμένη εκκλησιαστική προσωπικότητα των Κυθήρων, που οι Κυθήριοι επιθυμούν διακαώς να καταλάβει την χηρεύουσα θέση της Επισκοπής Κυθήρων.

Τα Ελληνικά σχολεία λειτουργούν με δίδακτρα, γεγονός που δυσκολεύει πολύ τους άπορους μαθητές. Κάποιοι Κυθήριοι του εσωτερικού και του εξωτερικού πλήρωναν τα δίδακτρα των απόρων. Στα πλαίσια της λιτότητας περιορίστηκε ο αριθμός των δασκάλων και κάποια σχολεία έκλεισαν, μεταξύ αυτών και των Αντικυθήρων που συνεστήθη επί Αγγλοκρατίας και λειτουργούσε με 80 μαθητές.

Στο Καψάλι υπάρχει ένα μοναδικό καφενείο και πανδοχείο για την εξυπηρέτηση των ταξιδιωτών που το λειτουργεί ο Μίμης Πετρόχειλος-Μαμαλούκος.

Οι σφουγγαράδες που γυρίζουν από τη Βεγγάζη, προσεγγίζουν στις ακτές των Κυθήρων χωρίς καμμία υγειονομική προφύλαξη και λεηλατούν τα κτήματα των Κυθηρίων, γεγονός που θυμίζει την εποχή των πειρατών. Το λαθρεμπόριο ανθεί με τα καϊκια ιδίως από την Τουρκοκρατούμενη Κρήτη, στα οποία πολλές φορές δεν γίνεται τελωνειακός έλεγχος με αποτέλεσμα να παραπονούνται οι έμποροι.

Το 1893 πέθανε στα Κύθηρα και ετάφη δημοσία δαπάνη ο ριζοσπάστης Τζώρτζης Μόρμορης, δικηγόρος, καθηγητής των Γαλλικών και Ιταλικών, αγωνιστής για την ένωση και βουλευτής.

ΠΗΓΗ:ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ “ΚΥΘΗΡΑ” 1893

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024