Μια μικρή ιστορία από την κατοχή. Πώς σώθηκαν στα Κύθηρα δύο νεαροί Ιταλοί.

Μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο κάποιοι Ιταλοί στρατιώτες εγκλωβίστηκαν στα Κύθηρα. Δύο εξ αυτών, ο Μάριο και ο Αρτούρο, πολύ νέοι στην ηλικία, γνωρίζοντας ότι γρήγορα θα έφθαναν στο νησί οι Γερμανοί, έφυγαν από την Χώρα και μετέβησαν στο εσωτερικό του νησιού ζητώντας καταφύγιο και βοήθεια για να γλυτώσουν την σύλληψη και την μεταφορά τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Ήξεραν όμως πως δύσκολα θα τα κατάφερναν μιας και ο φόβος των κατοίκων προς τους κατακτητές Γερμανούς ήταν μεγάλος και οι συνέπειες γι’ αυτούς που θα πρόσφεραν καταφύγιο, τραγικές.
Παρόλα αυτά εκείνοι συνέχισαν την πορεία τους και καταπονημένοι και πεινασμένοι έφθασαν στα Πιτσινιάνικα στο ελαιοτριβείο του Μπαγιώκου, το οποίο είχε ήδη ξεκινήσει την λειτουργία του για την παραγωγή λαδιού την δύσκολη εκείνη χρονιά, όπως φυσικά ήταν όλες οι χρονιές στα πέτρινα χρόνια της κατοχής.

Ανέμεναν να νυχτώσει και μετά συνάντησαν τον Μανώλη Καλλίγερο (Μπαγιώκο), τον γνωστό σε όλους μας Μαστρομανώλη και τον αδελφό του Νικολό Καλλίγερο (Μπαγιώκο) και αφού τους περιέγραψαν την κατάστασή τους με τα σπαστά ελληνικά που είχαν μάθει, συμπληρωμένα με νοήματα, και το φρικτό μέλλον που τους περίμενε, τους ζήτησαν στέγη και φαγητό.

Η απόφαση για τα δύο αδέλφια δεν ήταν εύκολη. Ήξεραν πως η παραμονή των Ιταλών δεν μπορούσε να μείνει κρυφή για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε περίπτωση που έφθαναν οι Γερμανοί, η υπόθαλψη Ιταλών θεωρείτο εγκληματική ενέργεια.

Τελικά τι μέτρησε στην απόφασή τους; Η ανθρωπιά, το φιλότιμο, η ελληνική ψυχή που όταν λυπηθεί τον συνάνθρωπο τότε αγνοεί κινδύνους και συνέπειες. Τους παραχώρησαν για κατάλυμα μια μικρή αποθήκη στην οποία αποθήκευαν ελαιόκαρπο, με την προϋπόθεση ότι θα μένουν κρυμμένοι όλη την ημέρα και δεν θα βγαίνουν ποτέ από εκεί.

Φυσικά το μυστικό δεν άργησε να γίνει γνωστό. Σιγά σιγά κυκλοφόρησε στο χωριό πως ο Μπαγιώκος φιλοξενεί δύο Ιταλούς. Ευτυχώς όμως, οι Γερμανοί δεν τους αναζήτησαν ποτέ και αυτοί παρέμειναν στην μικρή αυτή αποθήκη όλο το υπόλοιπο διάστημα μέχρι την απελευθέρωση.

Ο Μάριο, ο οποίος γνώριζε την τέχνη του ωρολογοποιού, σε ανταπόδοση της φιλοξενίας, μάθαινε στον πατέρα μου πώς να επισκευάζει ρολόγια. Επίσης η μητέρα μου, η Κούλα Καλλιγέρου, όταν αναφέρεται στο γεγονός αυτό, θυμάται την απόλυτη τάξη και καθαριότητα που επικρατούσε στην μικρή αποθήκη. Θυμάμαι πάντα με πόση συμπάθεια ο πατέρας μου και ο θείος μου μιλούσαν γι’ αυτά τα παιδιά, που όπως εξομολογούνταν και οι ίδιοι βρέθηκαν σ’ ένα πόλεμο παρά την θέλησή τους.

Πάντοτε όμως στο περιθώριο του πολέμου και της καταστροφής κουρνιάζουν μικρές ανθρώπινες ιστορίες που τελικά δίνουν νόημα στην ζωή και βοηθούν την ανθρωπότητα να επουλώσει τις πληγές της και να συνεχίσει τον δρόμο της.

Αυτά τα λίγα για να μην ξεχνάμε όχι μόνο τον Μανώλη και τον Νικολό, αλλά και όλους τους αφανείς ήρωες αυτού του τόπου που με τις πράξεις τους, μικρές ή μεγάλες, δεν υπολόγισαν τις προσωπικές συνέπειες, δεν ζήτησαν ποτέ ανταλλάγματα και παροχές και μας κάνουν όλους να αισθανόμαστε περήφανοι.

Δημοσιεύθηκε στο φ. 328 της έντυπης έκδοσης, Οκτώβριος 2017