ΜΙΝΩΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ | Ο άνθρωπος που βρήκε την Κνωσσό πριν τον Έβανς

Την ιστορική πορεία της οικογένειας Καλοκαιρινών στα Κύθηρα την έχουµε γράψει στα δύο µας βιβλία σχετικά µε τα Κυθηραϊκά Επώνυµα.

Την ιστορία όµως του Μίνωα Καλοκαιρινού, που ανακάλυψε την Κνωσσό, αλλά έχασε τη δόξα από τον Έβανς, λίγοι την γνωρίζουν στα Κύθηρα, όπως και τα σχετικά µε την Κυθηραϊκή του καταγωγή. Για το διακεκριµένο αυτόν Έλληνα έχουµε κάνει σχετικές αναρτήσεις στην ηλεκτρονική µας έκδοση εδώ  και εδώ και τώρα εδώ θα κάνουµε µία µικρή περίληψη από την πολυτάραχη ζωή του και την πολύπλευρη προσωπικότητά του για όσους δεν µπορούν να αναζητήσουν τις ηλεκτρονικές δηµοσιεύσεις.

Σύµφωνα µε τα στοιχεία της δικής µας έρευνας οι Καλοκαιρινοί στα Κύθηρα (ως επώνυµο) έχουν αφετηρία µία οικογένεια Καλλίγερων από το Κατούνι, µε το παρωνύµιο Καλοκαιρινός, όπως προκύπτει από σχετικά έγγραφα του 16ου αι.

Στη συνέχεια ο συγκεκριµένος κλάδος βρίσκεται στα Φράτσια και τις Αλεξανδράδες και ακολούθως στα Σταθιάνικα. Εκεί εντοπίζεται ο παπά Λέων Καλοκαιρινός γιος του επίσης παπά Νικ. Εµµ. Καλοκαιρινού από τον οποίο ξεκινά ο κλάδος της Κρήτης. Αυτού του παπά Λέοντος ο γιος, ο ∆ηµήτρης Καλοκαιρινός ή Κολλησοµέρης (που στις απογραφές αναφέρεται ως νόθο τέκνο του παπά Λέοντα) παντρεύεται δύο φορές και αποκτά 16 παιδιά! Ο Ανδρέας, ένας από αυτούς, καταλήγει στην Κρήτη, παντρεύεται εκεί, ασχολείται µε το εµπόριο, ιδίως λαδιού, αποκτά τεράστια περιουσία και ένα από τα παιδιά του είναι ο Μίνως, ο οποίος από πολύ ενωρίς και παράλληλα µε το εµπόριο διαβάζει ασταµάτητα αρχαίους συγγραφείς και κάνει τρεις προσπάθειες για να µπει στο Πανεπιστήµιο από το οποίο τελικά καταφέρνει να αποφοιτήσει µε το πτυχίο της Νοµικής σε ηλικία 58 ετών!

Με τις γνώσεις που απέκτησε διαβάζοντας τους αρχαίους συγγραφείς πείθεται ότι οι αναφορές για το Λαβύρινθο και το Μινώταυρο δεν είναι µύθοι και αναζητεί τα ανάκτορα του Μίνωος σε λόφο κοντά στο Ηράκλειο, αφού αγοράζει µεγάλες εκτάσεις και παίρνει άδεια για ανασκαφές από τους Τούρκους. Το 1878 κατορθώνει να εντοπίσει τελικά µέρος του ανακτορικού οικοδοµήµατος µε τις αποθήκες και άλλους χώρους. Φοβούµενοι αργότερα οι παράγοντες της Κρήτης ότι οι Οθωµανοί θα πάρουν τα ευρήµατα διακόπτει την ανασκαφή, όταν όµως ο Έβανς, που ενηµερώθηκε γι’ αυτά από τον ίδιο, έρχεται στην Κρήτη το 1894, τον ενηµερώνει αναλυτικά κι αυτός τελικά κατορθώνει να λάβει άδεια, συνεχίζει τις ανασκαφές εκεί που σταµάτησε ο Καλοκαιρινός, βρίσκει την αίθουσα του θρόνου και µένει στην ιστορία ως αυτός που βρήκε την Κνωσσό.

Εν τω µεταξύ, στις ταραχές του 1898 ο Μίνως Καλοκαιρινός, που είχε ήδη ζήσει µία τραγική πτώχευση λίγα χρόνια νωρίτερα χωρίς να λυγίσει, ζει µία νέα τραγωδία. Οι Τούρκοι σκοτώνουν το γιο του και τον αδελφό του Λυσίµαχο, τον µόνο από τα 5 αδέλφια που είχε µείνει ζωντανός. Ο ανιψιός του Ανδρέας αναλαµβάνει αργότερα να επισκευάσει το κατεστραµµένο από την πυρπόλησή του από τους Τούρκους, αρχοντικό των Καλοκαιρινών στο Ηράκλειο, εκεί που καταστράφηκαν όλα τα ευρήµατα των ανασκαφών του, τα οποία δεν είχαν µεταφερθεί στην Αθήνα. Ο Μίνως Καλοκαιρινός έφυγε από τη ζωή το 1907 χωρίς να του έχει αναγνωριστεί η τεράστια συµβολή του στην ανακάλυψη της Κνωσσού. Χωρίς αυτόν δεν θα είχε ακολουθήσει ο Έβανς και το βασιλικό ανάκτορο του Μίνωος ίσως δεν ερχόταν ποτέ στο φως, ο δε Λαβύρινθος θα έµενε στους νεοτέρους ως ένας µακρινός µύθος.

Τώρα, αυτό τον καιρό, όµως, όπως αναφέρει άρθρο του Guardian, πρόκειται να παρουσιαστεί για πρώτη φορά σε µια µεγάλη βρετανική έκθεση, η πλήρης ιστορία της Κνωσού, της φηµισµένης πατρίδας του Μινώταυρου, του µυθικού τέρατος µε σώµα ανθρώπου, και κεφάλι και ουρά ταύρου. Η έκθεση παραδέχεται µεν τη θετική κληρονοµιά του Εβανς, αλλά, έστω και καθυστερηµένα, αναγνωρίζει πλήρως τη συµβολή του Μίνωα Καλοκαιρινού, ο οποίος ανέσκαψε πρώτος την Κνωσό και βρήκε τα περίφηµα ανακτορικά ερείπια, ενώ ήταν και ο …νονός του πολιτισµού, που πρώτος απεκάλεσε Μινωικό!

Φυσικά στην Κρήτη όλοι ξέρουν την πραγµατικότητα και τι και πως σώθηκε από την αρχαιολατρεία ενός ερασιτέχνη αρχαιολόγου από τα Σταθιάνικα των Κυθήρων. Πολλές φορές, ερασιτέχνες ιστορικοί, αρχαιολόγοι, εφευρέτες κλπ ανοίγουν δρόµους, που δύσκολα θα άνοιγαν χωρίς αυτούς!

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023 ΤΗΣ ΕΝΤΥΠΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ