Μήπως το Δελφινάκι της Αντίστασης ήταν από τα Κύθηρα;

Η Ελένη Μεγαλοκονόμου πρέπει να ήταν από τα Κύθηρα. Γνωρίζει κάποιος κάτι για την οικογένειά της;

«Το Δελφινάκι της Αντίστασης». Η τραγική ιστορία της 15χρονης που μετέφερε ωρολογιακές βόμβες κατά των Γερμανών. Την πρόδωσαν οι Έλληνες…

«Απαντούσα στους Γερμανούς με νάζι για να τους ξεγελώ. «Δεν ξέρω», τους έλεγα, και τότε ο Έλληνας διερμηνέας μου έριξε μία μπουνιά…»

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα, πολλοί φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν από τους Γερμανούς, πολλές φορές με τη βοήθεια ντόπιων δοσίλογων που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή.

Μια τέτοια ιστορία είναι και της Ελένης Μεγαλοοικονόμου, της 15 χρονης Πειραιώτισσας, η οποία το 1943 άφησε τα θρανία και μπήκε στην αντίσταση, αντικαθιστώντας τα σχολικά βιβλία στην τσάντα της με ωρολογιακές βόμβες!

Η ένταξη και η δράση

Σε συνέντευξη που παραχώρησε η ίδια το 1996 στο κυπριακό «Περιοδικό», διηγήθηκε τη συγκλονιστική ιστορία του 15χρονου τότε κοριτσιού από τον Πειραιά, που τα παράτησε όλα για να αντισταθεί στους Ναζί.

«Μόλις μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα, τα σπίτια και τα μαγαζιά μας έπαθαν μεγάλες ζημιές. Στο μεταξύ, ο αδερφός μου είχε ενταχθεί στην οργάνωση «Απόλλων» με έντονη δράση στην αντίσταση. Κάποια στιγμή, όταν με είδε ο υπαρχηγός της οργάνωσης, έκρινε ότι ήμουν κατάλληλη λόγω της ηλικίας μου και της ευστροφίας που διέθετα, για τη μεταφορά ωρολογιακών βομβών οι οποίες θα χρησιμοποιούνταν για τη βύθιση γερμανικών πολεμικών πλοίων. Έτσι, μπήκα στον αγώνα και άρχισα να μεταφέρω βόμβες μέσα στη σχολική μου τσάντα…»…

Το «Δελφινάκι» – όπως ήταν το ψευδώνυμο της Ελένης – έφευγε από τον Πειραιά για τους Αμπελόκηπους, όπου σε συγκεκριμένο σημείο την περίμενε ο υπαρχηγός και της γέμιζε τη τσάντα με τις βόμβες. Μετά, πήγαινε με τα πόδια στην Ομόνοια και από ΄κει με το τραίνο πίσω στον Πειραιά όπου παρέδιδε σε άλλο πρόσωπο τη «σχολική» τσάντα.

Η ατρόμητη μαθήτρια πάντα ξέφευγε από τα μπλόκα και τους ελέγχους των Ναζί, ενώ κατάφερνε και συναντούσε τους ανθρώπους για τις «αποστολές» στο λιμάνι, οι οποίοι βύθιζαν τα γερμανικά πλοία. Τα πλοία εκείνα ήταν γεμάτα με Γερμανούς και πολεμικό υλικό και είχαν προορισμό τη Μέση Ανατολή.

Ο Έλληνας καταδότης και η πρώτη σύλληψη

Σε μία από τις επικίνδυνες αποστολές στο λιμάνι του Πειραιά, κάποιος Έλληνας είχε δει έναν συναγωνιστή της Ελένης να μεταφέρει βόμβες σε κάποιο από τα καράβια των Γερμανών. Αφού τον κατέδωσε, οι Ναζί τον συνέλαβαν και τον υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια. Μη μπορώντας να αντέξει, αναγκάστηκε να μαρτυρήσει από που προμηθευόταν τις βόμβες. Από ένα 15χρονο κορίτσι. Οι Γερμανοί αφού εντόπισαν τον υπαρχηγό της οργάνωσης, έφτασαν και στο «δελφινάκι.»

«Ήταν Οκτώβριος, βράδυ και ενώ κοιμόμασταν έξω ήρθαν οι Γερμανοί και έριξαν τα φώτα πάνω μας. Μου έβαλαν το πιστόλι στο πρόσωπο και με ρώτησαν που είναι ο αδερφός μου. Εγώ τους είπα ότι μας είχε εγκαταλείψει εδώ και πολύ καιρό και τότε με άρπαξαν από τα μαλλιά και με σύρανε έξω. Με βάλανε σε μια κλούβα, μου έδεσαν τα μάτια και με μετέφεραν σε κάποια κρατητήρια. Αφού δεν τους αποκάλυψα τίποτα, με άφησαν ελεύθερη και γύρισα στο σπίτι μου…»

Η δεύτερη σύλληψη και το μαρτύριο

Λίγες μέρες μετά τη σύλληψη της Ελένης, είχε πάει στο σπίτι τους ένας Έλληνας λέγοντάς τους ότι ήταν συνεργάτης του αδερφού της και ότι τον έψαχνε. Η Ελένη και η μητέρα της του είπαν ότι έχουν ένα χρόνο να τον δουν, έτσι όπως είχαν συνεννοηθεί να λένε σε όποιον τον έψαχνε.

Τότε ο νεαρός άντρας, έβγαλε ένα αποφυλακιστήριο του ίδιου και το έδειξε στις δύο γυναίκες.

«Ο άνθρωπος αυτός μας έδειξε ένα εικονικό αποφυλακιστήριο, όπως αποδείχτηκε μετά, που του είχαν προμηθεύσει οι Γερμανοί και όταν το αναφέραμε στον αδερφό μου συμφώνησε να τον συναντήσει. Ήταν προδότης και στο σημείο που έδωσαν ραντεβού τον περίμενε μαζί με Γερμανούς στρατιώτες. Ο αδερφός μου, μόλις αντιλήφθηκε τον κίνδυνο κατάφερε να ξεφύγει. Από τη λύσσα τους που δεν κατάφεραν να τον πιάσουν, μπλοκάρανε το σπίτι μας, έριξαν τις πόρτες και φώναζαν, «που είναι η Λένα, που είναι η Λένα;…»

Μαζί με τους στρατιώτες που μπήκαν στο σπίτι της Ελένης, ήταν και ένας Έλληνας διερμηνέας – συνεργάτης των Ναζί ο οποίος άρπαξε το νεαρό κορίτσι και την έβγαλε έξω. Αφού τη χτύπησαν, τη συνέλαβαν και την οδήγησαν στα κρατητήρια Τερψιθέας….

«Με ρωτούσαν να τους πω που είναι ο αδερφός μου και εγώ τους απαντούσα με νάζι για να τους ξεγελώ. «Δεν ξέρω θείο… δεν έρχεται σπίτι». Άρχισαν μετά τα χαστούκια στο πρόσωπο και μου φύγανε δύο δόντια. Αφού συνέχισα να αρνούμαι, ο Έλληνας διερμηνέας μου έριξε μία μπουνιά στο πρόσωπο…»

Η Ελένη, αν και τόσο μικρή, βρήκε το σθένος να επιτεθεί στον Έλληνα προδότη λέγοντάς του: «Βρε εσύ, είσαι Έλληνας και όμως δε ντρέπεσαι να πας με το μέρος τους…»

Οι Γερμανοί κτυπούσαν το «δελφινάκι» με το μαστίγιο προκαλώντας της μόνιμα προβλήματα στο σώμα, αλλά δεν έμειναν εκεί. Τη βάλανε σε ένα μπουντρούμι, της έκαναν ηλεκτροσόκ και της έριχναν κρύο νερό στο σώμα. Η Ελένη έστιβε τα ρούχα της για να καταφέρει να βγάλει λίγες σταγόνες για να πιει. «Άντεχα όμως, ήμουν γεροδεμένο παιδί»…

Το στρατοδικείο και ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός

Τελικά, αποφάσισαν να τη στείλουν στο στρατοδικείο. Οι χιτλερικοί είχαν φέρει για τη δίκη ειδικούς επιστήμονες από τη Γερμανία για να ακούσουν από κοντά ένα 15χρονο κορίτσι να μιλά για τη δράση της σε σαμποτάζ τέτοιας μεγάλης κλίμακας.

«Δοκίμασαν με διάφορους τρόπους να με κάνουν να ομολογήσω. Μου έδεσαν τα μάτια και όταν τα άνοιξα είδα μπροστά μου αυτόν που κατέδωσε τον αδερφό μου. Το έκαναν αυτό για να τον δω ξαφνικά, να ταραχτώ και να τα πω όλα. Δεν τα έχασα όμως. Μου έκαναν πολλά ψυχολογικά τεστ, χωρίς ωστόσο να πάρουν κάτι από μένα…»

Στο μεταξύ, ο πατέρας της Ελένης μόλις είχε αποφυλακιστεί και όταν έμαθε ότι η μικρή του κόρη κρατείτο από τους Γερμανούς, επισκέφθηκε τον τότε Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, ζητώντας του επιτακτικά να μεσολαβήσει για να απελευθερώσουν την Ελένη. Έτσι και έγινε.

Ο Δαμασκηνός έστειλε τα παιδιά από τη γειτονιά της Ελένης για να της πάρουν φαγητό. Αυτά δε φεύγανε μέχρι να πάρουν και το «δελφινάκι» μαζί τους και έκατσαν για ώρες έξω από τα κρατητήρια.

Αφού οι Γερμανοί κατάλαβαν ότι δεν επρόκειτο να «βγάλουν» λέξη από την Ελένη, την άφησαν ελεύθερη και έφυγε μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά γυρνώντας στη γειτονιά της, σαν ένα φυσιολογικό, 15χρονο παιδάκι.

Πληροφορίες: Εκδόσεις «Εν Τύποις»…