Ναοί των Κυθήρων: Άγιος Γεώργιος στο Παλιόκαστρο

Άλλη μία σειρά ξεκινούμε σήμερα στην περιδιάβασή μας στις γνωστές και άγνωστες γωνιές του νησιού μας. Βέβαια, έχουμε κάνει πολλά αφιερώματα σε ναούς στα Κύθηρα, όμως αυτή η σειρά αφορά κυρίως ναούς για τους οποίους δεν έχουμε κάνει ιδιαίτερες αναφορές, έτσι ώστε να τους γνωρίσουν οι ενδιαφερόμενοι. Μάλιστα με μεγάλη χαρά μας θα δεχθούμε συμπληρώσεις, διευκρινήσεις και αμφισβητήσεις ακόμη των όσων θα αναφερθούν εδώ, εφ’  όσον σκοπός μας είναι να συγκεντρωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία, που θα βοηθήσουν αργότερα μήπως και σωθούν κάποιοι από τους ναούς, οι οποίοι δεν είχαν την τύχη να αποσπάσουν την προσοχή των αρμοδίων υπηρεσιών.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στο Παλιόκαστρο είναι καθαρά κτίσμα της Βυζαντινής εποχής και περιλαμβάνεται στους ναούς, οι οποίοι αναφέρονται στο εξαίρετο βιβλίο των Μανόλη  Χατζηδάκη και Ιωάννας Μπίθα ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ.

Σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα εκεί ο ναός, που είναι μονόχωρος κεραμοσκεπής με εξέχουσα αψίδα του ιερού, χρονολογείται το 14ο ή το 15ο αι. και είχε τοιχογραφίες, οι οποίες δεν έχουν καθαρισθεί και πιθανόν να σώζονται μόνον κάποια σπαράγματα από αυτές. Ακριβώς δίπλα στο ναό έγινε η πολύχρονη ανασκαφική έρευνα του καθηγητή κ. Ι. Πετρόχειλου, η οποία βρήκε ίχνη αρχαίου ναού αφιερωμένου στη θεά Αθηνά.

Το Παλιόκαστρο είναι μέρος ευρύτερης έκτασης περιβαλλόμενης με τείχη, η οποία κατά τους κλασσικούς χρόνους αναφέρεται να ήταν η πόλις Κύθηρα, κύριος χώρος κατοίκησης του νησιού κατά την αρχαιότητα και πρωτεύουσά του. Με την ονομασία Παλιόκαστρο είναι γνωστό, κυρίως από πολύ πρόσφατες μελέτες, χωριό με κατοίκηση, η οποία φθάνει σίγουρα μέχρι το 13ο αι, ενώ δεν αποκλείεται αυτή να φθάνει και μέχρι τις αρχές του 16ου αι. Στην περιοχή είχε κάνει περιορισμένη έρευνα χωρίς αποτέλεσμα αναζητώντας το ναό της θεάς Αφροδίτης ο Ερρίκος Σλήμαν.

Αναφέρεται ότι ο ναός έχει κτηριακά μέλη από αρχαία οικοδομικά υλικά, αν και αυτό δεν έχει προκύψει από αρχαιολογική έρευνα, κάτι που είναι σίγουρο για τον έτερο ναό στην περιοχή, αυτόν που είναι αφιερωμένος στους Αγίους Αναργύρους.  Στην περιοχή δεν φθάνει αμαξιτός δρόμος και όσοι ενδιαφέρονται να την επισκεφθούν θα πρέπει να ξεκινήσουν από το σημείο που βρίσκεται η πινακίδα με τη σχετική ένδειξη «Παλιόκαστρο» πάνω στο δρόμο που συνδέει τα Φράτσια με τον Αβλέμονα και να ακολουθήσουν παλαιό μονοπάτι που δύσκολα διακρίνεται μέσα στη βλάστηση και παρά την αποψίλωση που έγινε από μεγάλη πυρκαγιά προ ετών.

(Για το Παλιόκαστρο υπάρχει σχετικό άρθρο στο βιβλίο μας ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ).