Ο άγνωστος κίνδυνος για τα ελληνικά αεροδρόμια: Ετοιμαστείτε να χάσετε την πτήση σας

Είναι μία συνέπεια της κλιματικής αλλαγής που λίγοι έχουν φανταστεί: Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη δυσκολεύει την απογείωση των αεροπλάνων σε κάποια αεροδρόμια. Και όπως φαίνεται, τα ελληνικά αεροδρόμια είναι ανάμεσα σε εκείνα που επηρεάζονται σημαντικά. Καθώς οι καύσωνες γίνονται συχνότεροι, όλο και περισσότεροι επιβάτες θα βρίσκονται στη δυσάρεστη θέση να μένουν εκτός της πτήσης τους, έστω και εάν έχουν πληρώσει για το εισιτήριο.

«Η βασική πρόκληση την οποία αντιμετωπίζει οποιοδήποτε αεροσκάφος κατά την απογείωση είναι ότι τα αεροπλάνα είναι απλά πολύ βαριά και η βαρύτητα θέλει να τα κρατήσει στο έδαφος», εξηγεί στο CNN ο Paul Williams, καθηγητής ατμοσφαιρικής φυσικής στο University of Reading. «Για να ξεπεράσουν τη βαρύτητα, χρειάζεται να δημιουργηθεί ώθηση, όπου η ατμόσφαιρα σπρώχνει το αεροπλάνο προς τα πάνω».

Όπως σημειώνει ο Williams, η ώθηση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, αλλά ένας από τους πιο σημαντικούς είναι η θερμοκρασία του αέρα. Καθώς ο αέρας ζεσταίνεται, διαστέλλεται και έτσι ο αριθμός των μορίων που είναι διαθέσιμα για να σπρώξουν το αεροπλάνο προς τα πάνω μειώνεται.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η ώθηση για τα αεροπλάνα μειώνεται κατά 1% για κάθε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου.

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ακραία ζέστη δυσκολεύει την απογείωση των αεροπλάνων και σε κάποιες πραγματικά ακραίες συνθήκες, μπορεί να γίνει και εντελώς αδύνατη», σημειώνει ο καθηγητής.

Το πρόβλημα επηρεάζει ιδιαίτερα τα αεροπλάνα που βρίσκονται σε υψηλό υψόμετρο, όπου ο αέρας είναι έτσι και αλλιώς πιο αραιός. Είναι επίσης εντονότερο στα αεροδρόμια με κοντό διάδρομο απογείωσης, όπου το αεροπλάνο έχει λιγότερο χώρο για να επιταχύνει.

Σύμφωνα με τον Williams, ένα αεροπλάνο χρειάζεται διάδρομο 2.000 μέτρων στους 20 βαθμούς Κελσίου, αλλά 2.500 μέτρων στους 40 βαθμούς Κελσίου.

Ο Williams και η ομάδα του μελέτησαν τα ιστορικά στοιχεία από 10 ελληνικά αεροδρόμια, τα οποία χαρακτηρίζονται από υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι και κοντούς διαδρόμους. Οι επιστήμονες βρήκαν ότι οι θερμοκρασίες σε αυτά τα μέρη αυξήθηκαν κατά 0,75 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία από τα 1970s.

Επίσης, διαπίστωσαν και μείωση των ούριων ανέμων που βοηθούν την απογείωση, την οποία συνδέουν με την κλιματική αλλαγή.

Οι επιστήμονες έβαλαν αυτά τα στοιχεία για τις θερμοκρασίες και τους ανέμους στα μοντέλα για τις επιδόσεις διαφορετικών τύπων αεροσκαφών, μεταξύ αυτών και του Airbus A320, που είναι ένα από τα δημοφιλέστερα αεροπλάνα στον κόσμο.

«Αυτό που βρήκαμε ήταν ότι το μέγιστο βάρος για την απογείωση μειώνεται κατά 127 κιλά κάθε χρόνο. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο βάρος ενός επιβάτη και της αποσκευής του και σημαίνει ότι κάθε χρόνο, ένα αεροπλάνο μπορεί να μεταφέρει έναν επιβάτη λιγότερο», εξηγεί ο Williams.

Στο αεροδρόμιο της Χίου, που έχει διάδρομο απογείωσης μόλις 1.500 μέτρων, το μέγιστο βάρος απογείωσης ενός A320 θα είχε μειωθεί κατά 3.630 κιλά από το 1988 έως το 2017.

Και αυτό δεν είναι ένα θεωρητικό πρόβλημα για τις αεροπορικές: Στο City Airport του Λονδίνου, που έχει διάδρομο κάτω των 1.500 μέτρων, δεκάδες πτήσεις αναγκάστηκαν να αφήσουν επιβάτες εκτός των αεροπλάνων κατά το κύμα καύσωνα του 2018. Σε μία πτήση, έμειναν εκτός 20 επιβάτες.

Μελέτη του Columbia University προβλέπει ότι έως το 2050, ένα τυπικό αεροπλάνο όπως το Boeing 737 θα έχει πρόσθετους περιορισμούς βάρους από 50% έως 200% κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε τέσσερα μεγάλα αμερικανικά αεροδρόμια (La Guardia, Reagan National Airport, Denver International και Sky Harbor).

Τι μπορούν να κάνουν οι αεροπορικές

Ευτυχώς, υπάρχουν διάφορες λύσεις τις οποίες μπορούν να εφαρμόσουν οι αεροπορικές εταιρείες. Μία από αυτές θα ήταν να προγραμματίσουν τις πτήσεις τους εκτός της πιο θερμής περιόδου της ημέρας, όπως συμβαίνει σε μέρη της Μ. Ανατολής.

Τα πιο ελαφριά αεροσκάφη μπορούν επίσης να είναι μία απάντηση στο πρόβλημα, ενώ εταιρείες κατασκευής αεροπλάνων όπως η Boeing προσφέρουν ήδη ειδικές εκδόσεις σε κάποια μοντέλα τους, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αεροδρόμια μεγάλου υψόμετρου και υψηλών θερμοκρασιών.

Βέβαια, μία λύση είναι η επιμήκυνση των διαδρόμων απογείωσης, αν και αυτό δεν είναι εφικτό σε όλα τα αεροδρόμια.

Και όπου οι λύσεις αυτές δεν μπορούν να εφαρμοστούν, απλά κάποιοι επιβάτες θα μένουν ξαφνικά εκτός της πτήσης τους.