Ο κορονοϊός μεταδίδεται από τον αέρα αλλά εμείς ακόμα καθαρίζουμε επιφάνειες

Από τη μία μέχρι την άλλη άκρη του πλανήτη, ο κόσμος σαπουνίζει, απολυμαίνει και ψεκάζει επιφάνειες, πιστεύοντας ότι έτσι εμποδίζει τη μετάδοση του κορονοϊού. Ωστόσο, όλο και περισσότεροι επιστήμονες υποστηρίζουν τελευταίως ότι οι ενδείξεις μετάδοσης του ιού μέσω μολυσμένων επιφανειών είναι από ελάχιστες έως μηδενικές.

Σε εσωτερικούς χώρους, στους οποίους συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός ανθρώπων, όπως αεροδρόμια, εμπορικά κέντρα και γραφεία, ο ιός που εκπνέεται από άτομα που έχουν προσβληθεί και παραμένει στον αέρα, είναι μία πολύ μεγαλύτερη απειλή.

Το πλύσιμο των χεριών για 20 δευτερόλεπτα με νερό και σαπούνι – ή αντισηπτικό – παραμένει ένας τρόπος για την αντιμετώπιση της μετάδοσης. Ομως, ο καθαρισμός επιφανειών δεν έχει σχεδόν κανένα αποτέλεσμα ως προς την μετάδοση του ιού σε κλειστούς χώρους και οι ειδικοί τονίζουν ότι οι αξιωματούχοι υγείας θα πρέπει να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στη βελτίωση του εξαερισμού και το φιλτράρισμα του αέρα των εσωτερικών χώρων.

″Κατά τη γνώμη μου, η σπατάλη χρόνου, ενέργειας και χρημάτων για την απολύμανση επιφανειών όχι απλώς δεν έχει αποτέλεσμα, αλλά αποσπά την προσοχή μας και τις δυνάμεις μας από την πρόληψη της μετάδοσης μέσω του αέρα” τονίζει στους New York Times ο Δρ. Κέβιν Π. Φένελι, ειδικός στις μολύνσεις του αναπνευστικού και συνεργάτης του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ.

Οι ιοί μεταδίδονται μέσω δραστηριοτήτων που εκτοξεύουν αναπνευστικά σταγονίδια, όπως η ομιλία, η αναπνοή, οι φωνές, ο βήχας, το τραγούδι και το φτέρνισμα. Τα δε αντισηπτικά σπρέι, πολύ συχνά περιέχουν τοξικά χημικά που επιβαρύνουν τόσο την ποιότητα του αέρα σε εσωτερικούς χώρους, όσο και την ανθρώπινη υγεία, λέει η Δρ. Σέλι Μίλερ, ειδικός στα αερολύματα στο Πανεπιστήμιο Μπόλντερ του Κολοράντο.

Το μεγάλο λάθος

Μία σειρά ασθενειών του αναπνευστικού, μεταξύ των οποίων το απλό συνάχι και η γρίπη, οφείλονται σε μικρόβια τα οποία μεταδίδονται μέσω μολυσμένων επιφανειών. Γι′ αυτόν τον λόγο, όταν πρωτοεμφανίστηκε η πανδημία του κορονοϊού τον περασμένο χειμώνα στην Κίνα, ήταν λογικό να θεωρηθεί ότι αυτός ήταν και ο βασικός τρόπος μετάδοσης του ιού.

Οι πρώτες μελέτες έδειξαν ότι ο ιός φαινόταν να επιβιώνει σε ορισμένες επιφάνειες, όπως το πλαστικό και το ατσάλι, για περίπου τρεις μέρες. Στη συνέχεια, όμως, οι μελέτες έδειξαν ότι πρόκειται για νεκρά υπολείμματα του ιού, τα οποία δεν μεταδίδονται.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, από την πλευρά του, έδωσε έμφαση στη μετάδοση μέσω επιφανειών και υποστήριξε ότι η διάδοση μέσω του αέρα γίνεται μόνον όταν οι εργαζόμενοι στην Υγεία ασχολούνται με ειδικές διαδικασίες που παράγουν αερολύματα.

Ωστόσο, όσο συνεχίζονται οι έρευνες, τόσο πιο εμφανές γίνεται το γεγονός ότι ο ιός διατηρείται ζωντανός επί ώρες στον αέρα που παραμένει στάσιμος σε κλειστούς χώρους, μολύνοντας ανθρώπους ενώ αναπνέουν, ειδικά σε χώρους με πολύ κόσμο και ανεπαρκή αερισμό.

Τον Ιούλιο, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό  The Lancet, ορισμένοι επιστήμονες υπερέβαλαν σχετικά με τον κίνδυνο της μετάδοσης του κορονοϊού μέσω των επιφανειών, χωρίς να λάβουν υπ′ όψιν τους τα στοιχεία των ερευνών για τους στενούς ”συγγενείς” του, μεταξύ των οποίων και ο SARS-CoV, που έφερε την επιδημία του 2002-03.

″Υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις ότι για τον αρχικό ιό SARS, η μετάδοση μέσω επιφανειών είναι σχεδόν μηδενική” υποστηρίζει ο συγγραφέας της έρευνας, μικροβιολόγος του Πανεπιστημίου Rutgers, Δρ. Εμανουέλ Γκόλντμαν. ”Δεν υπάρχει κανένας λόγος για να περιμένουμε ότι ο στενός συγγενής του, SARS-CoV-2, θα είχε διαφορετική συμπεριφορά.”

Ομαδικές μολύνσεις σε κλειστούς χώρους

Λίγες μέρες μετά την δημοσίευση της έρευνας του Δρ. Γκόλντμαν, περισσότεροι από 200 επιστήμονες έκαναν έκκληση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να αναγνωρίσει το γεγονός ότι ο κορονοϊός μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αέρα, σε οποιοδήποτε κλειστό χώρο. Υποχωρώντας στην τεράστια πίεση της κοινής γνώμης, ο Οργανισμός παραδέχτηκε ότι η μετάδοση μέσω αέρα μπορεί να οδηγήσει σε ομαδικές μολύνσεις σε κλειστούς χώρους με ανεπαρκή αερισμό, όπως εστιατόρια, κλαμπ και χώρους θρησκευτικής λατρείας.

Τον Οκτώβριο, το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, το οποίο επέμενε από τον περασμένο Μάιο ότι οι επιφάνειες δεν είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού, ανακοίνωσε ότι ο κορονοϊός μεταδίδεται κυρίως μέσω αναπνευστικών αερολυμάτων. 

Επείγουσα ανάγκη η τηλεργασία

Μέχρι τότε, όμως, η παράνοια του να μην αγγίζουμε από πόμολα μέχρι σακούλες για τα ψώνια, είχε εξαπλωθεί παγκοσμίως, όπως και ο μανιώδης καθαρισμός των επιφανειών. Σε όλο τον κόσμο, καθαριστές με ειδικές στολές συνεχίζουν να ψεκάζουν δημόσιους χώρους, παρά τις προειδοποιήσεις του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας ότι η ζημιά που προκαλούν τα χημικά, είναι πολύ μεγαλύτερη από τα ωφέλη.

Ολο και περισσότεροι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα σταγονίδια κορονοϊού μεταδίδονται μέσω των συστημάτων αερισμού των γραφείων και υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη εφαρμογής της τηλεργασίας σε ευρύτατη κλίμακα.

″Οι εργαζόμενοι βγάζουν τις μάσκες τους όταν τρώνε ή όταν επιστρέφουν στα γραφεία τους, νομίζοντας ότι βρίσκονται σε ιδιωτικό χώρο” λέει ο Γιουνκγ Κινγκ-Ιούν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ-Κονγκ. ”Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αέρας που αναπνέουμε σε τέτοιους χώρους, είναι κοινόχρηστος…”