Ο λαβύρινθος των αρμοδιοτήτων στη φωτιά της Ηλείας

Αμέσως μετά τις, επίσης φονικές, πυρκαγιές της Ηλείας τον Αύγουστο του 2007, η Ε.Ε. αποφάσισε με τη συνδρομή της ελληνικής πολιτείας ότι εκτός από την παροχή βοήθειας για την αντιμετώπιση των συνεπειών, θα βοηθούσε την ελληνική κυβέρνηση να «ευθυγραμμίσει» τη διοίκηση με τις απαιτήσεις για την αντιμετώπιση μιας μεγάλης φυσικής καταστροφής. Ο κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης, εμπειρογνώμων δημόσιας διοίκησης, είχε λάβει μέρος σε εκείνη τη διαπραγμάτευση.

«Στην Ηλεία για παράδειγμα ήταν χαρακτηριστικό» λέει τώρα στην «Κ» ότι «από όσο θυμάμαι υπήρχαν κάποιοι οι οποίοι έλεγαν εγώ έχω αρμοδιότητα να στείλω ένα φαξ σε έναν άλλον και να του πω: Πρόσεχε. Αύριο, θα φυσάει θα ’ναι κακός ο καιρός και θα πάρεις φωτιά. Η αλήθεια είναι ότι μέχρι εκεί ήταν αρμόδιος. Τι σημαίνει αυτό δηλαδή; Οτι ο πυροσβέστης πρέπει να σκεφθεί τι θα κάνει ο Χ ή ο Ψ. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν διάφοροι συναρμόδιοι, αλλά αυτοί οι διάφοροι πρέπει να είναι απολύτως οριοθετημένο τι αρμοδιότητες έχουν και την τελική ευθύνη ποιος την έχει», τονίζει ο κ. Καρκατσούλης.

Advertisement

Αυτό το θέμα των αρμοδιοτήτων, δηλαδή τι κάνει (και τι όχι…) ο καθείς την ώρα που εξελίσσεται μια καταστροφή, απασχόλησε και τους ποινικούς και διοικητικούς δικαστές που ανέλαβαν να αποδώσουν δικαιοσύνη για τους 64 νεκρούς απο τις δασικές πυρκαγιές της Ηλείας. Πάνω από 24 άνθρωποι βρήκαν φρικτό θάνατο στην άτακτη «επιχείρηση» εκκένωσης δύο δημοτικών διαμερισμάτων του Δήμου Ζαχάρως. Ο τρόπος με τον οποίο έγινε η εκκένωση των δύο αυτών διαμερισμάτων και οι ευθύνες της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας ελάχιστα απασχόλησαν τα δικαστήρια που καταδίκασαν σε πρώτο βαθμό έναν αξιωματούχο της Πυροσβεστικής για επιχειρησιακή ενεργοποίηση εποχικών πυροσβεστών που βρήκαν τον θάνατο στις προσπάθειες της κατάσβεσης. Ωστόσο, αστυνομικοί και άνδρες της Τροχαίας δεν παραπέμφθηκαν για τον τρόπο που (δεν) ρύθμιζαν την κυκλοφορία. Υπενθυμίζεται ότι πολλά αυτοκίνητα είχαν παγιδευθεί στον δρόμο Αρτέμιδας – Ζαχάρως εξαιτίας ενός ακινητοποιημένου από βλάβη πυροσβεστικού οχήματος.

Ο δήμαρχος Κρεστένων Σάκης Μπαλιούκος σημείωσε χαρακτηριστικά για τις πυρκαγιές του 2007 και την εκκένωση με τον τρόπο που έγινε: «Κάπου το είχε χαλαρώσει η αλυσίδα των παρεμβάσεων στην Αρτέμιδα. Τι έγινε; Οδηγήθηκαν οι πολίτες σε έναν δρόμο, μπροστά ήταν δάσος με πεύκα που έκαιγε, ενώ δίπλα υπήρχε άλλη δίοδος που μπορούσαν να φύγουν και ο αδελφός κάποιων θυμάτων στο σημείο της Αρτέμιδος πήρε τον άλλο δρόμο και σώθηκε. Αν λοιπόν υπήρχε ένας αστυνομικός πάνω, τελείωσε δεν θα υπήρχαν νεκροί»…

Είναι χαρακτηριστικό ότι από την Πυροσβεστική Υπηρεσία καταδικάστηκε ο πυροφύλακας Μίνθης, ενώ καταδικάστηκαν επίσης ο νομάρχης Ηλείας κ. Χαράλαμπος Καφίρας και ο δήμαρχος Ζαχάρως κ. Πανταζής Χρονόπουλος. Αυτό αποδίδεται και στους νόμους που ορίζουν τις ίδιες ακριβώς αρμοδιότητες για δήμαρχο, περιφερειάρχη και τότε αιρετό νομάρχη (σ.σ.: η διοίκηση μάλιστα έστειλε πρόσφατα πρόστιμο στον κ. Καφίρα κατηγορώντας τον ως εμπρηστή…).

Και ο δήμαρχος Κρεστένων συμπληρώνει: «Υπάρχει σήμερα μεγαλύτερη διασπορά αρμοδιοτήτων, με αποτέλεσμα να μην αποφασίζει κανείς; Επικαλύπτονται, επικαλύπτονται. Αν διαβάσετε τον 3013 που εξειδικεύει τον “Ξενοκράτη”, θα δείτε στις αρμοδιότητες του περιφερειάρχη ή του νομάρχη γιατί έγινε διαδοχή των αρμοδιοτήτων από τον νομάρχη στον αντιπεριφερειάρχη, στην Περιφερειακή Ενότητα. Είναι ακριβώς ίδιες με του δημάρχου».

Ποιος λογοδοτεί;

Ερωτηθείς επ’ αυτού, «μισό λεπτό. Αφού έχετε τις ίδιες αρμοδιότητες ποιος λογοδοτεί;», ο κ. Μπαλιούκος απαντά:

«Δεν το έχει προβλέψει ο 3013. Είμαι υπεύθυνος για την πρόσληψη, να προετοιμάσω την περιοχή μου, αλλά δεν έχω ελεγκτή. Εγώ θα το κάνω και γίνεται στον βαθμό που έχει την ανησυχία ο κάθε αιρετός αλλά φαντάζομαι ότι όλοι οι δήμοι τουλάχιστον από την περιοχή και τους όμορους δήμους που βλέπω, κάνουν δουλειά. Βεβαίως δεν έχουν κάποιον ελεγκτή, είναι η συνήθης διαδικασία όταν πληρώνουμε ένα ένταλμα. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί που ακολουθούν την εκτέλεση του έργου –για το οικονομικό μέγεθος– βλέπουν και την παραγωγή του έργου, δεν έχουμε κάτι άλλο, δεν προβλέπεται, αυτό είναι έλλειψη του 3013. Θα πρέπει να υπάρχει η ευθύνη σε έναν αλλά να υπάρχει και δεύτερο επίπεδο που ελέγχει…».