Ο Μπάιντεν, ο Τραμπ, η δραχμή και ένα θερμό επεισόδιο

Καθώς απομένουν κάτι περισσότερες από 70 ημέρες για τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, όλο και περισσότεροι επιχειρούν να δουν την επόμενη ημέρα της αμερικανικής πολιτικής όσον αφορά στην Ελλάδα —και ενώ η ένταση στα ελληνοτουρκικά δεν λέει να κοπάσει.

Αναλυτές θεωρούν κοινό τόπο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει προνομιακή επικοινωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ, γεγονός που δίνει στον πρόεδρο της Τουρκίας ένα «προβάδισμα» και ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κρατά τις ισορροπίες, αν δεν καταδικάζει την τουρκική προκλητικότητα.

Τι θα γίνει όμως αν πρόεδρος των ΗΠΑ εκλεγεί ο Τζο Μπάιντεν; Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών έχει μιλήσει με αυστηρό τόνο για την πολιτική του Ερντογάν, προκαλώντας την οργή της Άγκυρας (εδώ), γεγονός που μπορεί να κάνει την Αθήνα να ελπίζει σε μια σαφώς πιο «φιλελληνική» στάση της Ουάσινγκτον και εξ αντανακλάσεως του ΝΑΤΟ. Ο ίδιος ο Μπάιντεν, άλλωστε, θεωρείται από τους πιο «φιλέλληνες» της αμερικανικής πολιτικής σκηνής.

Μπορούμε να περιμένουμε θαύματα; Όχι. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είχε πει πριν από μερικούς μήνες ο Χρήστος Ζαχαράκις, βετεράνος διπλωμάτης που έχει διατελέσει και πρεσβευτής στην Ουάσινγκτον στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Ο πρέσβης είχε από τη μνήμη του μια κουβέντα με τον Λόρενς Ιγκλμπέργκερ, τότε επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ: «Μου είπε πάρα πολύ καθαρά κάτι που με είχε από τότε εντυπωσιάσει και προσπαθώ κάθε φορά να μην το επιβεβαιώνω, αλλά δυστυχώς επιβεβαιώνεται. Μου είπε: “Σας παρακαλούμε πάρα πολύ, μη μας βάζετε στη θέση να διαλέξουμε μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος, μη βάζετε αυτό το δίλημμα, δεν θέλουμε να το κάνουμε. Προσπαθήστε μόνοι σας και εμείς θα κρατάμε μια ισορροπία. Εάν όμως μας θέσετε θέμα να διαλέξουμε, σας λέω ότι 90 φορές στις 100 θα διαλέξουμε υπέρ της Τουρκίας. Διότι αυτό είναι το γενικότερο επιβαλλόμενο συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών».

Αυτή είναι η γενική πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Ωστόσο μια ενδεχόμενη αλλαγή στον Λευκό Οίκο —κάτι πιθανό με βάση τις δημοσκοπήσεις— δεν αφορά μόνο τον ένοικο, αλλά και τους ανθρώπους του. Ως προς αυτό ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η ανάλυση του Αλέξη Παπαχελά στην χθεσινή «Καθημερινή της Κυριακής». Ο διευθυντής της εφημερίδας και γνώστης των ζητημάτων Ελλάδας και ΗΠΑ, υπενθύμισε ότι στην αρχή με τον Τραμπ υπήρχαν κάποιες αυταπάτες ότι η Αθήνα θα έχει πρόσβαση χάρη στον ελληνικής καταγωγής πρώτο προσωπάρχη του, τον Ρέινς Πρίμπους, αλλά κάτι τέτοιο ουδέποτε συνέβη: «Τελικά κανείς δεν μπόρεσε να έχει απευθείας πρόσβαση στο Οβάλ Γραφείο και ο ελληνικός λογαριασμός ανατέθηκε εντελώς τυπικά στον αντιπρόεδρο Πενς. Πράγμα παράδοξο αν αναλογιστεί κανείς ότι μεγάλη μερίδα ομογενών ψήφισαν Τραμπ», σημείωσε ο κ. Παπαχελάς στο άρθρο του για να συνεχίσει:

«Πέραν του ίδιου του Μπάιντεν, όμως, και η ομάδα που θα χειριστεί θέματα εθνικής ασφαλείας έχει εμπειρία από την περιοχή μας και γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα. Ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ Νικόλας Μπερνς ενδέχεται να αναλάβει κρίσιμο ρόλο στον Λευκό Οίκο ή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Το ίδιο οι Τόνι Μπλίνκεν και Φιλ Γκόρντον που έχουν χειριστεί τον φάκελο της περιοχής. Ακόμη και για τον νυν πρέσβη Τζέφρι Πάιατ ακούγεται κάποια σημαντική θέση στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ».

Είναι σαφές ότι με τον Μπάιντεν θα υπάρχει η δυνατότητα να μιλήσουν ισχυροί Ελληνοαμερικανοί, είτε με τον ίδιο είτε με την αντιπρόεδρό του, την Κάμαλα Χάρις. Το τι θα γίνει μετά είναι άλλη ιστορία.

Το κυριότερο όμως είναι ότι με τον Μπάιντεν θα αποκατασταθεί μια κανονικότητα ως προς το τι μπορεί να περιμένει κανείς από την Ουάσινγκτον. Μια κανονικότητα που με τον Τραμπ ήταν αδύνατο να υπάρξει. Ως προς αυτό ο Αλέξης Παπαχελάς αποκαλύπτει δύο, σχεδόν συγκλονιστικά, πράγματα που αποκόμισαν από τον 45ο πρόεδρο των ΗΠΑ οι δύο Πρωθυπουργοί που είχαν την τύχη (ή την ατυχία) να τον συναντήσουν στον Λευκό Οίκο, ο Αλέξης Τσίπρας το 2017 και ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον περασμένο Ιανουάριο.

«Η Αμερική, εάν εκλεγεί ο Μπάιντεν, θα είναι μια προβλέψιμη χώρα», σημείωσε ο κ. Παπαχελάς, για να συμπληρώσει: «Ο έλληνας Πρωθυπουργός θα ξέρει, σε μια ώρα ανάγκης, ποιον θα πάρει τηλέφωνο και -περίπου- τι θα ακούσει. Διότι ο Τραμπ κατάφερε να εκπλήξει και τους δύο έλληνες ηγέτες που τον γνώρισαν. Στον μεν έναν είπε ότι “ήταν κακή ιδέα να μείνετε στο ευρώ, έπρεπε να είχατε βγει” και στον άλλον ότι “δεν είναι κακή ιδέα να υπάρξει ένα θερμό επεισόδιο”. Και τις δύο φορές οι αμερικανοί αξιωματούχοι που κάθονταν γύρω από το τραπέζι κοιτούσαν αμήχανα το ταβάνι…»