Ο οικισμός Κοντολιάνικα

Οικισμός στο Ν τμήμα του νησιού και πάνω στον οδικό άξονα Β-Ν. Ο οικισμός αναφέρεται στις πηγές από τις αρχές του 18ου αι. πρέπει δε να είναι λίγο παλαιότερος. Αρχικοί οικιστές στον οικισμό είναι κλάδος της οικογενείας Κοντολέοντος με το παρωνύμιο Συμεών, οι οποίοι φαίνεται ότι εγκαθίστανται στην περιοχή από τις αρχές του 17ου αι. και αργότερα δίνουν και το όνομά τους σε αυτήν. Ήδη στις αρχές του 18ου αι. αναφέρονται στον οικισμό εννέα οικογένειες με το επώνυμο Κοντολέων, ενώ κατοικούν εκεί και οικογένειες Χαρατζά[1]. Οι οικογένειες αυτές αναφέρονται σε άλλες πηγές να κατοικούν στον οικισμό Χαρατζάδικα, ο οποίος βρίσκεται στα Φατσάδικα, Α από τα Τσικαλαρία. Η συναρίθμηση των κατοίκων του οικισμού αυτού στην ενορία των Κοντολιανίκων επιβεβαιώνει τόσο την αραιή κατοίκηση στα Τσικαλαρία όσο και τη διαφορά των σημερινών ορίων των οικισμών με αυτά στο παρελθόν.

Για τον οικισμό Κοντολιάνικα υπάρχει και παλαιότερη αναφορά, από τις αρχές περίπου του 16ου αι., στο έργο του τούρκου θαλασσοπόρου και χαρτογράφου Πίρι Ρέις, όμως πρόκειται μάλλον για λανθασμένη ερμηνεία της λέξης Qantalis σε Κοντολιάνικα. Η λέξη εμφανίζεται στον πορτολάνο των Κυθήρων του Πίρι Ρέις στο Ν τμήμα του νησιού, αν αυτό μπορεί να σημαίνει κάτι στους πολύ πρόχειρους χάρτες της εποχής και σίγουρα δεν αποδίδει τη λέξη Κοντολιάνικα, όπως καταγράφεται στην Ελληνική έκδοση του πορτολάνου. Βέβαια δεν είναι γνωστό ποία περιοχή αναφέρεται με αυτό το όνομα, ίσως όμως να μπορούσε να αποδοθεί Καψάλι, που και λιμάνι είναι και νότια βρίσκεται. (Η απόδοση της λέξης porto Cirighu = Τσιρίγο ως Καψάλι, όταν μάλιστα αυτό στον πορτολάνο φαίνεται ανατολικά, είναι επίσης προβληματική και σίγουρα κι εδώ ο χαρτογράφος πρέπει να εννοεί άλλη θέση. Το μόνο μέρος που τοποθετείται και αναφέρεται σωστά στο συγκεκριμένο πορτολάνο είναι το λιμάνι του Αγίου Νικόλα, ο γνωστός Αβλέμονας)[2].

Ο οικισμός δεν αναπτύχθηκε ιδιαίτερα, έγινε όμως έδρα κοινότητος κατά τον 20ό αι και σήμερα έχει σχεδόν ενωθεί οικιστικά με τους πλησίον αυτού οικισμούς Τσικαλαρία και Καρβουνάδες.

[1] Ευ. Μπαλτά, Η οθωμανική…, σ. 98 και Απογραφές…, τόμ. Α΄, σ. 59.
[2] Δ. Λούπης, Ο Πίρι Ρέις (1465-1553) χαρτογραφεί το Αιγαίο. Η οθωμανική χαρτογραφία και η λίμνη του Αιγαίου, Τροχαλία, Αθήνα 1999, σσ. 302-303.