Ο οικισμός Λιανιάνικα

Μικρός οικισμός Δ του κεντρικού οδικού άξονα Χώρας-Ποταμού και στη διαδρομή που οδηγεί προς τα Περλεγιάνικα-Ντουριάνικα. Δεν είναι γνωστό πότε δημιουργείται ο μικρός αυτός οικισμός, καθώς είναι ελάχιστες οι αναφορές σε πηγές και μάλιστα αυτό γίνεται μόλις κατά τον 18ο αι.

Φαίνεται ότι ο οικισμός ξεκίνησε από ένα σπιτότοπο της οικογενείας Λιανός. Το Λιανός στα Κύθηρα αναφέρεται ως παρωνύμιο της μεγάλης και παλαιάς οικογενείας Πρινέα[1]. Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με το επώνυμο άλλης οικογενείας του οικισμού αυτού, της οικογενείας Μότη[2], δικαιολογώντας έτσι τη δημιουργία του οικισμού από μέλη της ίδιας οικογενείας που εγκαθίστανται σε μία περιοχή, η οποία παίρνει το όνομά της αργότερα από το όνομα της οικογενείας που κυριαρχεί. Ο οικισμός δεν αναπτύχθηκε ιδιαίτερα και σήμερα αποτελεί ένα μέρος των γραφικών παλαιών οικισμών της ευρύτερης περιοχής των Λογοθετιανίκων.

[1] Για τις οικογένειες Λιανού και Μότη βλ. Εμμ. Καλλίγερος, Κυθηραϊκά επώνυμα…, σσ.422 επ, 509 επ.
[2] Το επώνυμο Μότης προέρχεται από το αξίωμα του ομότη (αναφέρεται κατά την Ενετοκρατία) που ίσχυσε αυτό και ως emoti-mot(t)i-omoti, από το ομνύω, άρα ομότης = ο ορκιζόμενος, ο ορκωτός. Κάθε χωριό είχε τον ομότη του, ο οποίος το εκπροσωπούσε στις αρχές για συγκεκριμένα θέματα, φαίνεται δε να είχε και συγκεκριμένη θητεία. Από το αξίωμα αυτό προέρχεται και το παρωνύμιο από το οποίο καταλήξαμε στο επώνυμο Μότης. Για το λόγο αυτό βρίσκουμε κατά τον 16ο και 17ο αι. πολλές περιπτώσεις, στις οποίες αναφέρεται το μότης δίπλα από το επώνυμο, ενώ σε μία περίπτωση αναφέρεται ένας Βαλέντε Χανιώτης, ως μότης του Μυλοποτάμου (Δ. Φάναρης νοτάριος…, σ. 277). Αργότερα οι μότες αναφέρονται ως κουμέσοι, γέροντες ή πρωτόγεροι. Περισσότερα γι’ αυτό βλ. Κ. Λαμπρινός, «Οι κάτοικοι της κρητικής υπαίθρου κατά τον 16ο και 17ο αι.», εις Θησαυρίσματα, τόμ. 32, σσ. 97-132. (Ευχαριστώ θερμά την κυρία Μαρ. Κουμανούδη για την υπόδειξη.)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Τα κείμενα για τα επώνυμα και τοπωνύμια, τα οποία δημοσιεύονται εδώ, είναι τα ίδια με όσα έχουν δημοσιευθεί στα αντίστοιχα βιβλία μας ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ, ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ και ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ, τα οποία έχουν εκδοθεί από την Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών (κυκλοφορούν και στα αγγλικά από:  Kytherian Association of Australia,  Kyhterian World Heritage Fund και Kytherian Publishing and Media). Από τις αναδημοσιεύσεις εδώ απουσιάζουν συνήθως οι βιβλιογραφικές και λοιπές σημειώσεις, είναι δε ευνόητον ότι για να αποκτήσει ο αναγνώστης πλήρη εικόνα για κάθε επώνυμο ή τοπωνύμιο είναι απαραίτητο να διαβάσει και τις εκτενείς αναφορές στα εισαγωγικά σημειώματα των παραπάνω βιβλίων, καθώς, χωρίς αυτά, οι γνώσεις του για το θέμα θα παραμένουν ελλιπείς.

Οι εκδόσεις στα Ελληνικά διατίθενται από την Εταιρεία Κυθηραϊκών Μελετών (βλ. στοιχεία στο σχετικό link σε αυτόν εδώ τον ιστότοπο) και στα Κυθηραϊκά βιβλιοπωλεία.