Ο πλουσιότερος άνθρωπος που έζησε ποτέ επί γης

Το 1324 οι κάτοικοι στο Κάιρο είδαν ένα εντυπωσιακό θέαμα να ξετυλίγεται μπροστά μάτια τους: Μία πομπή χιλιάδων στρατιωτών, αυλικών, λογίων και εμπόρων, επάνω σε άλογα και καμήλες- όλων λουσμένων στον χρυσό. Ακολουθούσαν τον ηγέτη τους, τον Μάνσα Μούσα, αυτοκράτορα του Μάλι. Λέγεται ότι μοίρασε τόσο πολύ χρυσό στους φτωχούς που είχαν κατακλύσει τους δρόμους, ώστε η αιγυπτιακή οικονομία δεν μπορούσε να συνέλθει επί μία δεκαετία από την αιφνίδια πτώση στην αξία του πολύτιμου μετάλλου και το «σοκ» που αυτή επέφερε. Κάτι παρόμοιο συνέβη και στην ιερή πόλη των μουσουλμάνων Μέκκα, που ήταν ο τελικός προορισμός του ταξιδιού του.

Στην εποχή των Τζεφ Μπέζος, Ίλον Μασκ και Μπιλ Γκέιτς είναι δύσκολο να φανταστούμε μία περίοδο μεγαλύτερης ευημερίας στην ανθρώπινη ιστορία- έναν άνθρωπο που να είχε συγκεντρώσει περισσότερο πλούτο στα χέρια του από τους σύγχρονους δισεκατομμυριούχους. Κι όμως, οι ιστορικοί πιστεύουν ότι Μούσα είχε ξεπεράσει κάθε φαντασία. Σύμφωνα με το BBC, που μας παρουσιάζει σε ένα βίντεο την ιστορία του, ο πλούτος του σε προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό βάση, θα ήταν από 400 έως 600 δισ. δολάρια. Αν και δεν μπορεί κανείς να επιβεβαιώσει με ακρίβεια τους υπολογισμούς, αυτοί δεν θεωρούνται εξωφρενικοί, δεδομένης της τεράστιας πρόσβασης που είχε σε χρυσό.

Η αυτοκρατορία του Μάλι εκτεινόταν σε μία τεράστια περιοχή της Δυτικής Αφρικής. Κατά την περίοδο της βασιλείας του Μούσα το Μάλι έφτασε στο απόγειο της δύναμης του γεωγραφικά και οικονομικά, ειδικά μετά την κατάκτηση της πόλης του Τιμπουκτού στα βορειοανατολικά. Έχοντας πλέον καταστεί σημαντική εμπορική οδός οφελούνταν από τους βαρείς εμπορικούς φόρους που επέβαλλε, το εμπόριο χρυσού αλλά και την προμήθεια νερού.

Ο Μούσα επένδυε τον πλούτο στην εκπαίδευση – που ήταν βεβαίως ισλαμική, αλλά και πάλι είχε ως αποτέλεσμα η περιοχή να έχει πολλά υψηλά ποσοστά αλφαβητισμού και μεγάλο αριθμό λογίων. Ακόμη και μετά τον θανατά του στο 1400 το Τιμπουκτού είχε 80 πανεπιστήμια. Πέρα από τον ισλαμικό νόμο και μαθήματα θεολογίας όσοι σπούδασαν σε αυτά μπορούσαν επίσης να διδαχθούν αστρονομία και άλλες επιστήμες. Η αυτοκρατορία τελικά παρήκμασε τον 15ο αιώνα.

Γιατί όμως ο Μάνσα Μούσα «έσβησε» από την ιστορική μνήμη των Δυτικών; Η αποικιοκρατία και το δουλεμπόριο καθόρισαν τον τρόπο με τον οποίο οι ιστορικοί της Ευρώπης και της Αμερικής έγραφαν για τους Αφρικανούς, με αποτέλεσμα να χαθούν ολόκληρες εποχής ακμής της μαύρης ηπείρου.