Ο Σικελικός Εσπερινός (1282) – H εξόντωση 8.000 Γάλλων σε μια νύχτα

Προλεγόμενα: Η σφαγή 8.000 Γάλλων στη Σικελία το 1282 έγινε γνωστή στην Ιστορία ως «Σικελικός Εσπερινός» γιατί ξεκίνησε κατά τη διάρκεια των Εσπερινών της Μεγάλης Εβδομάδας. Ηθικός αυτουργός ο Κάρολος Ανδεγαυός.

Σικελικός Εσπερινός

Ο Ιωάννης Προκίδας, όπως τον αναφέρουν συνήθως οι ιστορικοί, αλλά Προχύτας, όπως αποκαλείται στο σικελικό χρονικό που αναφέρει τη συνωμοσία του, ήταν κάποτε φίλος, γιατρός, ιδιαίτερος γραμματέας και υπουργός των Οικονομικών του Μανφρέδου. Επειδή όμως ο Κάρολος του στέρησε όλα του τα αξιώματα και τα κτήματα και τον εξόρισε, αποφάσισε να πάρει εκδίκηση. Έτσι, το 1279 πήγε στην Κωνσταντινούπολη όπου ζήτησε και πήρε από τον Μιχαήλ Παλαιολόγο την υπόσχεση για σημαντική χρηματική βοήθεια. Έπειτα επέστρεψε στη Σικελία, συνεννοήθηκε με πολλούς βαρόνους, που ήταν εξίσου δυσαρεστημένοι με τη γαλλική κυριαρχία, και προετοίμασε γενική επανάσταση, αμέσως όταν θα κατέφθανε κάποια εξωτερική βοήθεια.

Τότε πήγε στη Ρώμη, στον πάπα Νικόλαο Γ’ ο οποίος, όχι βέβαια για να ευχαριστήσει τον Μιχαήλ Παλαιολόγο, αλλά εξαιτίας προσωπικών και πολιτικών διενέξεων με τον Κάρολο, υποστήριξε πρόθυμα το κίνημα που προετοιμαζόταν. Από πριν μάλιστα, όπως βεβαιώνουν, παραχώρησε το βασίλειο της Σικελίας στον Πέτρο της Αραγονίας. Με την κατοχύρωση του πάπα της Ρώμης, ο Προκίδας έσπευσε στην Καταλονία, έπεισε το βασιλιά Πέτρο να δεχτεί τη νέα κτήση που του πρόσφεραν και επέστρεψε αμέσως στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί πληροφόρησε τον αυτοκράτορα για τις επιτυχημένες του ενέργειες και του ζήτησε 30.000 χρυσές ουγγιές (αραγονικές ουγγιές, από τις οποίες η καθεμιά ισοδυναμεί με 60 φράγκα περίπου) για τον εξοπλισμό του καταλονικού στόλου.

Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος τού πρόσφερε το ποσό και αφού διέταξε να το ζυγίσουν, το έστειλε στη γαλέρα με την οποία θα αναχωρούσε ο Ιωάννης. Μαζί του έστειλε και κάποιον Λατίνο με το όνομα Ακκάρδο, με αποστολή να επιθεωρεί τη χρήση των χρημάτων και να διαπραγματευτεί το γάμο μιας από τις κόρες του με το γιο του βασιλιά της Αραγονίας. Όταν ο Προκίδας επέστρεψε στη δυτική Ευρώπη, ο πάπας Νικόλαος είχε πεθάνει. Οι Σικελοί και ο ίδιος ο βασιλιάς της Αραγονίας δίσταζαν να προχωρήσουν στις αποφάσεις τους. Ο ακατάβλητος, όμως, Προκίδας τούς ενθάρρυνε με την επιμονή και την ευγλωττία του. Έπεισε τον Πέτρο να εξοπλίσει το στόλο του και να πλεύσει στην Αφρική με πρόφαση μια σταυροφορία εναντίον των εκεί μωαμεθανών.

Ο ίδιος, στην αρχή του 1282, έφυγε για τη Σικελία μαζί με τα υπόλοιπα χρήματα που του είχε δώσει ο αυτοκράτορας. Τα πνεύματα ήταν οξυμένα. Πολλοί ευγενείς ήταν έτοιμοι να επαναστατήσουν. Κάποιοι μάλιστα, είχαν συγκεντρωθεί στην Πάνορμο, όταν την τρίτη μέρα του Πάσχα, σε ένα πανηγύρι που γινόταν έξω από την πόλη, ένας Γάλλος άπλωσε χέρι σε μια Σικελή γυναίκα η οποία αντέδρασε με φωνές. Οι κάτοικοι έτρεξαν να τη βοηθήσουν κραυγάζοντας «θάνατος στους Γάλλους». Πράγματι, οι αγέρωχοι αυτοί κατακτητές δεν μπόρεσαν να αντισταθούν σε τόσο μεγάλο πλήθος εχθρών και βρήκαν ανελέητο θάνατο. Ολόκληρη η Σικελία μιμήθηκε το παράδειγμα της Πανόρμου και οι Σικελοί θανάτωσαν 8.000 Γάλλους. Το γεγονός αυτό έμεινε γνωστό στην ιστορία με το όνομα Σικελικός Εσπερινός.

Οι βαρόνοι προσκάλεσαν τον Πέτρο της Αραγονίας, που βρισκόταν στα παράλια της Αφρικής με το στόλο του και όταν ήρθε στην Πάνορμο, ανακηρύχθηκε βασιλιάς. Ο Κάρολος επιχείρησε να εκδικηθεί τους ομογενείς και να ανακτήσει τη Σικελία αλλά εξαιτίας της έλλειψης στόλου απέτυχε. Από τότε έπαθε τόσες δυστυχίες που δεν μπόρεσε πλέον να ασχοληθεί με την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Runkiman Steven – The Sicilian vespers – Cambridge University Press 1958

2. Vieusseux Andre – Italy and the Italians in the nineteenth century Pall-Mall East 1824

3. Jean Dunbebin – Charles I of Anjou – Power, Kingship and state – Making in thirteenth century Europe, London –New York 1998

4. David Abulatia – The state of research – Charles of Anjou in journal of Medieval History – 2000

historical-quest.com