Οι «αγιότεροι των αγίων»

«Οι Προσκυνητές ήταν οι πρώτοι από πολλούς προτεστάντες που πήγαν στη Νέα Αγγλία με σκοπό να ιδρύσουν τη δική τους πρότυπη πολιτεία», γράφει ο Τζέιμς Γουέστ Ντέιβιντσον στη «Μικρή ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Πατάκη). «Για εκείνους τους προτεστάντες, που ήθελαν να ακολουθήσουν πιστά τις διδαχές της Βίβλου, η Αγγλία δεν ήταν αρκετά αγνή. Η Εκκλησία της Αγγλίας ήταν προτεσταντική, αλλά τα μέλη της (οι Αγγλικανοί) συνέχιζαν να γιορτάζουν τα Χριστούγεννα και να τιμούν τους αγίους. Σε ποιο σημείο ανέφερε η Βίβλος αυτές τις γιορτές;».

Πώς αντιδρούν οι Αγγλικανοί; Με χλευασμό: Αποκαλούν τους φανατικούς αυτούς χριστιανούς «Πουριτανούς» (καθαρολόγους). Το 1620, κάποιοι από αυτούς βρέθηκαν στο πλοίο «Μεϊφλάουερ» το οποίο σάλπαρε για την αγγλική αποικία της Βιρτζίνια. Πάνω τους είχαν ένα έγγραφο από τον βασιλιά Ιάκωβο Α΄: να εγκατασταθούν εκεί και να διαγάγουν «ειρηνικό» βίο.

Το πλοίο έχασε τον δρόμο του, βγήκε σε άλλο λιμάνι, όπου οι ταξιδιώτες συνειδητοποίησαν ότι ο βασιλιάς απείχε πλέον 5.000 χιλιόμετρα μακριά. Μπορούσαν να κάνουν ό,τι θέλουν. Οπότε άρχισαν να διενεργούν εκλογές, επέλεγαν κυβερνήτη και τους βοηθούς του, οι οποίοι είχαν την υποχρέωση να διαχειρίζονται τις υποθέσεις της αποικίας.

Δεν ήταν όλοι Προσκυνητές πάνω στο «Μεϊφλάουερ». Από τους 102 επιβάτες του, οι περισσότεροι από τους μισούς ήταν Αγγλοι Πουριτανοί που έγιναν δεκτοί απλώς και μόνο για να μοιραστούν τα έξοδα. Αυτοί δημιούργησαν μιαν άλλη κοινότητα στη Νέα Αγγλία, την αποικία του κόλπου της Μασαχουσέτης. Στόχος τους, να είναι αυτή μια «πολιτεία-υπόδειγμα» στα μάτια ανθρώπων και Θεού.

Μεταξύ των αποίκων ήταν και ένας εφημέριος ονόματι Ρότζερ Ουίλιαμς, άνθρωπος, όπως λέει ο Ντέιβιντσον, «προσηνής, γενναιόδωρος, γλυκομίλητος». Ηθελε να γίνει ο «αγιότερος των αγίων». Αλλά δεν έβρισκε κανέναν πραγματικά αγνό χριστιανό στις κοινότητες που επισκεπτόταν. Δεν άργησε να έρθει σε σύγκρουση με τις Αρχές. Εκδιώχθηκε εν μέσω σφοδρής χιονοθύελλας, αλλά του προσέφεραν καταφύγιο οι Ινδιάνοι Γουάμπανογκ.

«Εκεί», γράφει ο Ντέιβιντσον, «ο Ρότζερ Ουίλιαμς οδηγήθηκε σε μια απίστευτη μεταστροφή, παραμένοντας πάντοτε θεοσεβής. Αποφάσισε πως σε έναν ατελή κόσμο, είναι αδύνατον οι Εκκλησίες να διακρίνουν ποιος είναι πραγματικά αγνός και ποιος όχι. (…) Επιπλέον ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση δεν είχε καμιά δουλειά να ανακατεύεται στα θρησκευτικά ζητήματα». Η επίδρασή του θα είναι μεγάλη στη συνέχεια.

Κομβική στιγμή: χαράσσεται μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ Εκκλησίας και πολιτικής εξουσίας και αυτό συμβαίνει στην αποικία του Ρόουντ Αϊλαντ. Μια μεγάλη παράδοση γεννιέται στην Αμερική, στην οποία τόσο η θρησκεία όσο και η κοσμική εξουσία έχουν ισχυρούς αλλά διακριτούς ρόλους.