Οι γυναίκες δεν γιορτάζουν ποτέ

Δανείζομαι τον τίτλο του γνωστού τραγουδιού και τον παραλλάσσω, γιατί κάθε χρόνο, στην Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, πάντα κάτι συμβαίνει, κάτι συναντώ μπροστά μου και με κάνει να σκέφτομαι ότι και να θέλουμε να γιορτάσουμε τη μέρα, δεν μπορούμε. Δεν μας αφήνουν.

Επινα λοιπόν τον καφέ μου έχοντας δίπλα μου δυο κυρίες, συνταξιούχες, που κάθε μέρα πίνουν και εκείνες τον καφέ τους, σε ένα μαγαζί της γειτονιάς. Τις χαίρομαι αυτές τις γυναίκες, που έχουν ορίσει μέσα στη μέρα τους ένα σταθερό ραντεβού για να βρεθούν και να τα πουν. Και το τελευταίο πράγμα που θα περίμενα να τους πει κάποιος είναι ότι σπαταλάνε τον χρόνο τους.

Και όμως, βρέθηκε αυτός ο κάποιος, ο γείτονας, ο γνωστός, και μια ωραία μέρα καθώς περνούσε από το καφέ και τις είδε, τους φώναξε: «Δουλειές δεν έχετε και πίνετε κάθε μέρα καφέδες;». Οι κυρίες χαμογέλασαν με δυσκολία στο κακό χιούμορ, το οποίο είναι φτιαγμένο για να σου χαλάει τη διάθεση εκεί που δεν το περιμένεις, σαν αλογόμυγα που προσγειώνεται ξαφνικά στον ώμο σου.

Στον αμέσως επόμενο τόνο, ο κύριος χιουμορίστας, συνταξιούχος επίσης, χαιρέτησε μια ανδροπαρέα συνταξιούχων, η οποία κάθεται κάθε πρωί στο καφέ για τουλάχιστον τρεις ώρες, καταλαμβάνοντας τα μισά τραπέζια. Εκεί δεν είπε τίποτα ειρωνικό για δουλειές και χάσιμο χρόνου. Γιατί, προφανώς, σε αυτή την περίπτωση, η τρίωρη καθημερινή διαμονή σε ένα καφέ επιβάλλεται. Ο συνταξιούχος άνδρας θα πάει στο καφενείο να περάσει την ώρα του και μετά θα επιστρέψει σπίτι, όπου θα βρει έτοιμο φαγητό και καθαρές πιτζάμες. Το πολύ-πολύ να έχει περάσει από το σουπερμάρκετ στο ενδιάμεσο. Είναι κάτι σαν νόμος του Σύμπαντος στην πατριαρχικά δομημένη κοινωνία.

Είναι κάτι τέτοια μικρά στιγμιότυπα καθημερινότητας που σου υπενθυμίζουν ότι το φύλο στο οποίο ανήκεις παλεύει συνεχώς με τα κοινωνικά στερεότυπα. Είναι οι λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά, όπως ένα χιουμοράκι, μια κουβέντα, μια παρατήρηση γνωστού, ή και του ίδιου του γονιού σου ακόμα, που θα σε χτυπήσει κάτω από τη μέση και θα τσακίσει το ηθικό σου.

Στο βίντεο που έβγαλε το Ινστιτούτο για την Ερευνα και την Κοινωνική Αλλαγή «Eteron» με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, ένα οικογενειακό τραπέζι γίνεται πεδίο της κλασικής στερεοτυπικής συμπεριφοράς, την οποία ακόμα έχουν πολλοί γονείς απέναντι στα παιδιά τους, ειδικά προς τις κόρες τους. Ενα πολύ γνώριμο σκηνικό, με το οποίο σχεδόν όλες μπορούμε να ταυτιστούμε, γιατί κάποια στιγμή στη ζωή μας το έχουμε ζήσει.

Εχουμε ακούσει τη μάνα, τη γιαγιά, τη θεία, τον πατέρα, τον ξάδελφο να μας ρωτάει πότε θα κάνουμε παιδί και πότε ένα δεύτερο, πότε θα βρούμε έναν να παντρευτούμε, γιατί φοράμε φαρδιά ή στενά ρούχα, γιατί κόβουμε τα μαλλιά μας κοντά και μοιάζουμε με αγόρι, γιατί δουλεύουμε όλη μέρα αντί να αφοσιωθούμε στην οικογένεια, γιατί δεν μάθαμε ακόμα να μαγειρεύουμε κ.ο.κ. Ο κατάλογος των παρατηρήσεων ατελείωτος, ένας ολόκληρος στρατός από μικροαναφορές υποτίμησης και χειραγώγησης τις οποίες πρέπει να αποκρούεις ασταμάτητα. Μιλάμε για κούραση, όχι αστεία!

Εκτός από τα μικρά, υπάρχουν και τα μεγάλα, βέβαια. Οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις, οι κακοποιητικές συμπεριφορές, οι ανισότητες στον εργασιακό χώρο κ.τ.λ. Αλλά εγώ δεν θέλω να μιλήσω για τα μεγάλα εδώ. Για τα σοκαριστικά, τα κραυγαλέα. Θέλω να ρίξω το φως στα μικρά, εκείνα που περνάνε δίπλα μας και κανείς δεν τα παίρνει χαμπάρι, παρά μόνο εμείς οι γυναίκες. Εμείς που τα βλέπουμε να μας στοχεύουν, εμείς που τα νιώθουμε να μας τρυπάνε.

Αυτά τα μικρά ρίχνουν ένα ασήκωτο βάρος στην πλάτη μας. Ποτίζουν την ύπαρξή μας, όπως η πίσσα από το τσιγάρο τους πνεύμονες. Μας διαλύουν εσωτερικά, ύπουλα, και πολλές φορές καταλήγουν να ορίζουν τις επιλογές ζωής μας. Ακόμα και το αν θα πηγαίνουμε για καφέ καθημερινά μετά τη συνταξιοδότησή μας. Ναι, ακόμα και αυτό μπορεί να ξενίσει τον περίγυρο εν έτει 2024.

Το βίντεο του Eteron για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: