Οι καύσωνες καίνε και τον ελληνικό αμπελώνα

«Είναι η χειρότερη χρονιά εδώ και 30 χρόνια. Σταφύλια δεν υπάρχουν. Είμαστε στη δεύτερη χρονιά χωρίς βροχή και τα φυτά δεν μπορούν να επιβιώσουν, οι αμπελιές έχουν καμένα φύλλα. Ηδη έχουμε ζητήσει να έρθουν εκτιμητές του ΕΛΓΑ (Ελληνικός Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων) για να ξεκινήσει η διαδικασία των αποζημιώσεων». Με αυτά τα λόγια περιγράφει την κατάσταση στους αμπελώνες της Σαντορίνης, όπου παράγεται το εμβληματικό και γνωστό σε όλο τον κόσμο Ασύρτικο, λίγες εβδομάδες πριν ξεκινήσει ο τρύγος στο νησί, o κ. Ματθαίος Δημόπουλος, γενικός διευθυντής της Santo Wines.

Ο παρατεταμένος καύσωνας σε συνδυασμό με τη μεγάλη ξηρασία ασφαλώς έχει επιδεινώσει τις συνθήκες στο νησί, ωστόσο, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, δεν πρόκειται για μια τυχαία συγκυρία που θα αλλάξει τις επόμενες χρονιές, αλλά για ένα χρόνιο πρόβλημα που απειλεί τους αμπελώνες όχι μόνο στη Σαντορίνη, αλλά και σε άλλα σημεία της Ελλάδας.

«Η Σαντορίνη καθώς και οι αμπελουργοί σε άλλα μέρη της χώρας θα πρέπει να πάρουν δύσκολες αποφάσεις γρήγορα. Εχουμε αργήσει», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Στέφανος Κουνδουράς, καθηγητής Αμπελουργίας στο ΑΠΘ. «Ετσι όπως έχουν τα πράγματα, θα πρέπει να σκεφτούμε δραστικές λύσεις, ίσως σε διαφορετικά μονοπάτια από αυτά που ακολουθούμε έως τώρα. Το κρασί δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης και σύντομα με βάση την έλλειψη υδατικών αποθεμάτων μπορεί να βρεθούμε μπροστά στο δίλημμα τι θα πρέπει να ποτίσουμε: τις ντομάτες ή το αμπέλι», συμπληρώνει ο κ. Γιάννης Βογιατζής, οινοποιός και πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ).

Πάνε βόρεια

Ο αμπελώνας της Αττικής με εξαίρεση τις βόρειες περιοχές έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα από τον παρατεταμένο καύσωνα. «Σε πολλά αμπέλια έχουν ξεραθεί τα φύλλα τους και εξαιτίας της ανομβρίας δεν υπάρχει νερό, υποφέρουν πολύ», εξηγεί ο Ανδρέας Γκίκας, πρόεδρος της Ενωσης Οινοπαραγωγών Αττικής. «Μαθαίνουμε να ζούμε με την αλλαγή του κλίματος. Θα έχουμε άλλα είδη κρασιών, όχι τόσο φρουτώδη και με περισσότερο αλκοόλ. Οι αμπελώνες πηγαίνουν όλο και πιο βόρεια, η Αγγλία κάνει πλέον αφρώδη κρασιά και η Αγία Πετρούπολη είχε τις προηγούμενες ημέρες 21 βαθμούς Κελσίου», περιγράφει. Σε κάθε περίπτωση, εξηγεί ότι χρειάζεται να επιστρέψει η συνήθεια των δεξαμενών για τη συλλογή νερού που έχει εγκαταλειφθεί. «Στην Ιταλία, κάθε αμπελουργός έχει τη δεξαμενή του».

«Μαθαίνουμε να ζούμε με την αλλαγή του κλίματος. Θα έχουμε άλλα είδη κρασιών, όχι τόσο φρουτώδη και με περισσότερο αλκοόλ».

Αντοχή στη ζέστη

Ο οινοποιός Αρης Τσέλεπος περιγράφει τις δυσκολίες που έχουν φέτος τα αμπέλια στη Νεμέα, ως «κλασικές δυσκολίες της Νεμέας». Οι αμπελώνες στην περιοχή του κάμπου της Νεμέας εδώ και πολλά χρόνια σχεδόν κάθε σεζόν έχουν ζημιές κυρίως λόγω των καιρικών συνθηκών. «Χρειάζεται μάλλον να γίνουν κάποιες κλωνικές επιλογές, ώστε να φυτευτούν αμπέλια που να είναι πιο ανθεκτικά στη ζέστη», προτείνει.

Στην περιοχή της Μαντινείας, με το διάσημο Μοσχοφίλερο, η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. «Εχει να βρέξει πάνω από δύο μήνες, κάτι που δεν είναι σύνηθες για τη Μαντινεία. Επίσης δεν πέφτει η θερμοκρασία το βράδυ και αυτό δεν είναι καλό. Τα αμπέλια δείχνουν να αντέχουν, ωστόσο, έχουμε δρόμο μέχρι τέλη Σεπτέμβρη που θα αρχίσει ο τρύγος στην περιοχή», συμπληρώνει.

Ο καθηγητής Αμπελουργίας Στέφανος Κουνδουράς μελετά εδώ και χρόνια τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στους αμπελώνες και εξηγεί ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, το οποίο πρέπει να αναγνωρίσουμε και να προχωρήσουμε άμεσα στη λήψη μέτρων. «Η περίοδος ανάπτυξης των σταφυλιών είναι από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο. Οι θερμοκρασίες αυτούς τους μήνες έχουν αυξηθεί. Και έχουν αυξηθεί όχι μόνον οι μέγιστες τιμές, αλλά και η συχνότητα που εμφανίζονται τα φαινόμενα καύσωνα καθώς και η διάρκειά τους. Οταν η θερμοκρασία για πολλές ημέρες φτάνει στους 37 βαθμούς είναι μεγάλη καταπόνηση. Επίσης έχουν ανέβει οι νυχτερινές θερμοκρασίες και αυτό σημαίνει ότι το βράδυ τα αμπέλια δεν ηρεμούν, δεν ξεκουράζονται όπως το χρειάζονται», υπογραμμίζει.