Οι μέλισσες δεν μπορούν να πετάξουν πάνω από καθρέφτη

Το 1963 ένα πείραμα κατέγραψε κάτι παράξενο στην πτήση των μελισσών. Τα εντυπωσιακά αυτά έντομα, μπορούσαν να πετάξουν πάνω από μία λίμνη μόνο όταν υπήρχαν κυματισμοί στην επιφάνεια του νερού. Αν τα νερά ήταν ακίνητα, οι μέλισσες έχαναν ύψος και έπεφταν στο νερό με το κεφάλι. Τότε, πιστέψαμε πως οι μέλισσες χρησιμοποιούν την όρασή τους για να πλοηγούνται εν πτήση και τώρα μία νέα έρευνα έρχεται να εξηγήσει πλήρως τη διαδικασία πτήσης αυτών των μικρών πλασμάτων.

Αναπαράγοντας το πείραμα του 1963 με λίγο διαφορετικό τρόπο, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως οι μέλισσες παρακολουθούν το έδαφος από κάτω για να ρυθμίσουν το ύψος της πτήσης τους. Τα πειράματα έλαβαν χώρα σε ένα παραλληλόγραμμο μήκους 220 εκατοστών, με καθρέφτες στο ταβάνι και στο πάτωμα οι οποίοι μπορούσαν να καλυφθούν από απλούς τοίχους.

Όταν οι καθρέφτες ήταν καλυμμένοι, οι μέλισσες πετούσαν από τη μία πλευρά στην άλλη διατηρώντας σχεδόν το ίδιο ύψος. Όταν το ταβάνι αποσυρόταν για να αποκαλύψει τον καθρέφτη, διπλασιάζοντας το ύψος του τούνελ, οι μέλισσες συνέχισαν να το διασχίζουν με ευκολία.

Αλλά όταν το πάτωμα γινόταν καθρέφτης, το έδαφος φαινόταν διπλάσια πιο μακριά και ξεκίνησαν οι πτώσεις. Αρχικά, οι μέλισσες πετούσαν κανονικά, αλλά μετά από 40 εκατοστά οριζόντιας πτήσης, το υψόμετρο ξεκινούσε να πέφτει, μέχρι που οι μέλισσες συγκρούονταν με τον καθρέφτη.

Μάλιστα όταν και το ταβάνι και το πάτωμα ήταν καθρέφτης, παράγοντας ένα παράλληλο ζευγάρι άπειρων τοίχων, οι μέλισσες έχαναν υψόμετρο μετά από μόλις 8 εκατοστά.

Η συνθήκη διπλού καθρέφτη μας επέτρεψε να έρθουμε πιο κοντά στις συνθήκες πτήσης πάνω από μία ήρεμη επιφάνεια νερού. Τα αποτελέσματά μας συμφωνούν με αυτά του πειράματος του 1963, καθώς οι μέλισσες χάνουν υψόμετρο κατά την απουσία μίας διακοπτόμενης οπτικής ροής.

Με απλά λόγια, οι μέλισσες χρησιμοποιούν οπτικές ανωμαλίες του εδάφους για να διατηρήσουν το ύψος τους. Όταν το έδαφος έχει μία λεία αντανακλώμενη επιφάνεια οι μέλισσες μειώνουν το υψόμετρο σε μία προσπάθεια να ανακτήσουν τη διακοπτόμενη οπτική ροή επειδή νομίζουν πως βρίσκονται πολύ ψηλά. Έτσι, νομίζοντας πως βρίσκονται πολύ πιο ψηλά από ότι πραγματικά είναι, συγκρούονται με το έδαφος.

Αν είχαν ένα ευρύτερο οπτικό πεδίο ίσως να ανακτούσαν στοιχεία από το υπόλοιπο περιβάλλον, αλλά η στενή φύση του συγκεκριμένου διαδρόμου στο πείραμα ή αντίστοιχα η μεγάλη επιφάνεια νερού χωρίς κυματισμούς, δεν τους άφησε πολλές εναλλακτικές πλοήγησης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως οι μύγες δε χρησιμοποιούν την ίδια τεχνική για να διατηρήσουν το ύψος τους, δείχνοντας πως διαφορετικά είδη χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνικές για να πετούν.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Biology Letters.