Οι “ναυμαχίες” της ακτοπλοΐας

Ένα νέο τοπίο έχει διαμορφώσει η πανδημία στον ακτοπλοϊκό χώρο, καθώς πολλές εταιρείες εμφανίζονται “πληγωμένες” και στο “χείλος” της χρεοκοπίας, ενώ άλλες αναδύονται στο προσκήνιο και διεκδικούν αυξημένο μερίδιο στις εγχώριες γραμμές.

Εν μέσω αυτών των αλλαγών στην ακτοπλοϊκή “σκακιέρα”, η νέα μελέτη της XRTC Business Consultants αποτυπώνει τη θέση μικρών και μεγάλων “παικτών” στην αγορά και καταγράφει ευκαιρίες και απειλές με το βλέμμα στην επόμενη ημέρα.

Οι μελετητές διακρίνουν από τη μία τις εισηγμένες Attica Group και ANEK Lines, και τη Minoan Lines, η οποία αποχώρησε από το Χρηματιστήριο το 2019 και από την άλλη τις υπόλοιπες εταιρείες, με επικεφαλής την ταχέως αναπτυσσόμενη SeaJets.

Η ανάλυση των εισηγμένων

Η Attica Group είναι ο μεγαλύτερος ελληνικός όμιλος της επιβατηγού ναυτιλίας. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος όμιλος του κλάδου στη Μεσόγειο και ανάμεσα στους δέκα μεγαλύτερους της Ευρώπης.

Με ένα στόλο 30 πλοίων (μέσης ηλικίας 20 ετών) πραγματοποιεί δρομολόγια στην Ελλάδα (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη, Β.Α. Αιγαίο, Σαρωνικό και Σποράδες) και στις γραμμές σύνδεσης Ελλάδας – Ιταλίας (διεθνείς πλόες). Όλα τα πλοία του ομίλου είναι ιδιόκτητα πλην ενός επιβατηγού – οχηματαγωγού πλοίου που είναι με μακροχρόνια γυμνή ναύλωση.

Η Τράπεζα Πειραιώς κατέχει το 11,8% των μετοχών, ενώ είναι επίσης πιστωτής της εταιρίας και, κυρίως, είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Marfin Investment Group (MIG) με ποσοστό 31%, η οποία με τη σειρά της ελέγχει την Attica.

Το μεταφορικό έργο του Ομίλου, όπως και όλων των ακτοπλοϊκών, περιορίστηκε σημαντικά τα δύο τελευταία έτη. Ωστόσο, παρά τα προβλήματα και τα ζημιογόνα αποτελέσματα στη χρήση 2020, η Attica δείχνει ανθεκτικότητα, επενδύοντας, μάλιστα, κεφάλαια για την ανανέωση του στόλου της με τρία νεότευκτα πλοία.

Μεταξύ σφύρας και άκμονος βρίσκεται η ANEK Lines, καθώς έχει τον χειρότερο ισολογισμό από όλο τον κλάδο, με αρνητική καθαρή θέση.

Σύμφωνα με τη μελέτη της XRTC, “τίποτα δεν αποκλείεται για το μέλλον της ακτοπλοϊκής, μπορεί είτε να οδηγηθεί σε οικονομικό αδιέξοδο είτε η Τράπεζα Πειραιώς, και οι ομολογιούχοι, να πάρουν δραστικές αποφάσεις, πουλώντας πλοία για να περισώσουν ό,τι είναι δυνατόν να περισωθεί από τα δάνεια που έχουν χορηγήσει στην εταιρεία. Πάντως δεν μπορεί να αποκλειστεί και η περίπτωση πώλησης της εταιρείας”.

Ο στόλος της περιλαμβάνει 7 ιδιόκτητα πλοία και 2 πλοία υπό μακροχρόνια ναύλωση με δικαίωμα εξαγοράς (μέσης ηλικίας 30 ετών), τα οποία δραστηριοποιούνται, κατά κύριο λόγο, σε γραμμές της Αδριατικής (Ανκόνα, Βενετία), της Κρήτης (Χανιά, Ηράκλειο), των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων. Κύριος μέτοχος είναι η Τράπεζα Πειραιώς (28,12%), ενώ δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος είναι η ΒΑΡΜΙΝ ΑΕΒΕ (συμφερόντων Αμαλίας-Αναστασίας Βαρδινογιάννη).

Πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της αποκτά η Minoan Lines, όπως επισημαίνουν οι μελετητές, λόγω του μηδενικού τραπεζικού δανεισμού και της πρόσβασης στον όμιλο Grimaldi. Ωστόσο, η εταιρεία δεν έμεινε ανεπηρέαστη από την πανδημία, καταγράφοντας ζημιές το 2020.

Ο στόλος της αποτελείται από 4 πλοία (μέσης ηλικίας 18,3 ετών) και εξυπηρετεί δρομολόγια από τον Πειραιά μέχρι Ηράκλειο και Χανιά, συνεχίζοντας την εποχική δραστηριοποίησή της στη γραμμή Ηράκλειο – Κυκλάδες.

Οι υπόλοιπες εταιρείες

Σημαντική, όπως αναφέρθηκε, είναι η παρουσία της SeaJets συμφερόντων Μάριου Ηλιόπουλου, η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη ιδιωτική ελληνική ακτοπλοϊκή εταιρεία με στόλο 17 πλοίων (15 ταχύπλοα και 2 συμβατικά), χωρίς να συνυπολογίζονται οι νέες προσθήκες, τις οποίες γνωστοποίησε πρόσφατα το Capital.gr.

Τα συμβατικά της πλοία για το 2021 όπως και το 2020, έχουν δρομολογηθεί το μεν Aqua Blue στη γραμμή από Λαύριο για Χίο, Μυτιλήνη, Λήμνο, Καβάλα ενώ το Aqua Jewel στη γραμμή από Πειραιά για Κύθηρα, Αντικύθηρα, Γύθειο, Κίσσαμο.

Οι νέες γραμμές που έχει δρομολογήσει για τα πλοία της το 2021 είναι η Θεσσαλονίκη – Σποράδες – Εύβοια, η Σητεία – Δωδεκάνησα και η Ρέθυμνο – Θήρα.

Ανάμεσα στους υπόλοιπους μικρότερους “παίκτες”, αξίζει να επισημανθεί η εμφάνιση μίας νέας εταιρείας, της Alpha Lines συμφερόντων Αντώνη Αγαπητού  η οποία δρομολογεί στην γραμμή Πειραιά, Πόρου, Ύδρας, Σπετσών το πλοίο Speed Cat I.

Το ευρύτερο περιβάλλον

Η μελέτη εστιάζει, τέλος, σε ευκαιρίες και απειλές για τις ακτοπλοϊκές, κι ενώ τίθενται πλέον οι βάσεις εξόδου από την πανδημία και επιστροφής της κίνησης σε φυσιολογικά επίπεδα.

Μεταξύ των κυριότερων απειλών, συμπεριλαμβάνονται ο αυξημένος κίνδυνος χρεοκοπίας μεμονωμένων εταιριών, η σημαντική έκθεση αρκετών εξ αυτών σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η δύσκολη πρόσβαση στην τραπεζική αγορά, η αυξημένη συμμετοχή τραπεζικών ομίλων στο μετοχικό κεφάλαιο και οι επιθετικές εξαγορές.

Από την άλλη, ανακύπτουν ευκαιρίες, όπως τα χρηματοδοτικά προγράμματα των Βρυξελλών για την “πράσινη” ανάπτυξη, η ένταξη του κλάδου σε αειφόρες εφοδιαστικές αλυσίδες και η υποχρέωση προσαρμογής των ελληνικών εταιρειών, η προσαρμογή μοντέλου διοίκησης σε ESG πρότυπα και η αναμόρφωση του διαχειριστικού μοντέλου και, τέλος, η ιδιωτικοποίηση των λιμένων.