Οι τεράστιες πισίνες φέρνουν λειψυδρία στην Ευρώπη

Υπερπολυτελής βίλα σε γερμανική πόλη καταναλώνει 80.000 λίτρα νερό την ημέρα – 625 φορές την ημερήσια μέση κατανάλωση ενός ατομικού νοικοκυριού στη χώρα. Η πλούσια πόλη Κένιγκσταϊν, που βρίσκεται στις δασώδεις πλαγιές της οροσειράς Τάουνους, κοντά στη Φρανκφούρτη, αριθμεί περίπου 98 άτομα με ετήσιο εισόδημα άνω του 1 εκατ. ευρώ, μεταξύ των 16.700 κατοίκων της.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico, τα συγκεκριμένα εύπορα νοικοκυριά οδηγούν την κατανάλωση νερού στα όριά της, παραβιάζοντας τους περιορισμούς που στοχεύουν στην προστασία των αποθεμάτων πόσιμου νερού, καθώς η περιοχή αντιμετωπίζει κίνδυνο ξηρασίας.

«Η κατανάλωση νερού είναι, στην πραγματικότητα, εντελώς απεριόριστη σε ορισμένες περιπτώσεις» λέει ο Λούντβιχ Χελμ, δήμαρχος του Κένιγκσταϊν. «Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει εντελώς ότι στη Γερμανία δεν υπάρχει αγγλικό γκαζόν. Εχουμε διαφορετικές κλιματικές συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά, επιλέγουν την υπερκατανάλωση».

Καθώς τα επίπεδα των υπόγειων υδάτων πέφτουν στην περιοχή γύρω από την πόλη, ο Χελμ έχει περιορίσει το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι κάτοικοι μπορούν να ποτίζουν τους κήπους τους ή να γεμίζουν τις πισίνες τους, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει ότι η πόλη δεν θα ξεμείνει από πόσιμο νερό.

Ωστόσο, αυτά τα μέτρα δεν λειτουργούν, λέει στο Politico, κυρίως επειδή οι πλούσιοι κάτοικοι τα αγνοούν και οι τοπικές αρχές δεν έχουν την ικανότητα να τα επιβάλλουν. Τα ολοένα χαμηλότερα επίπεδα των υπόγειων υδάτων προκαλούν ξήρανση των τοπικών ρεμάτων και ποταμών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η υψηλή κατανάλωση νερού από τα πλούσια νοικοκυριά αρχίζει να φέρνει σε σύγκρουση τους κατοίκους και να προκαλεί ανησυχία στις κοντινές πόλεις, οι οποίες φοβούνται για τη δική τους παροχή νερού. Ενας αυξανόμενος αριθμός δήμων σε ολόκληρη την Ευρώπη αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα, εν μέσω μιας σοβαρής ξηρασίας που έχει κυριεύσει την ήπειρο από το 2018.

Η κοινότητα Σατονέφ-Γκρας, κοντά στις Κάννες, έγινε πρωτοσέλιδο νωρίτερα φέτος, όταν οι πλούσιοι ιδιοκτήτες σπιτιού –οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι ξένοι υπήκοοι– λέγεται ότι κατανάλωναν περισσότερο νερό σε μία εβδομάδα από όσο οι περισσότεροι κάτοικοι της κοινότητας σε έναν χρόνο. Αλλες 120 κοινότητες της γαλλικής επικράτειας δυσκολεύονται αυτή τη στιγμή να έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό.

Εκνευρισμένες, οι τοπικές αρχές και διάφορες ΜΚΟ καλούν τις εθνικές κυβερνήσεις και την ΕΕ να βοηθήσουν στον έλεγχο της ζήτησης νερού, επιβάλλοντας μέτρα που θα κυμαίνονται από την επανεξέταση των συστημάτων τιμολόγησης του ύδατος έως την αναθεώρηση του τρόπου κατανομής του πόσιμου νερού μεταξύ των κατοικιών, της βιομηχανίας και της γεωργίας.

Σχεδόν το ένα τρίτο των Ευρωπαίων πλήττεται από λειψυδρία, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος. Το φαινόμενο αναμένεται να επιδεινωθεί, καθώς οι ξηρασίες γίνονται πιο συχνές και πιο έντονες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, «η μη βιώσιμη χρήση νερού από την ελίτ μπορεί να επιδεινώσει τις αστικές υδάτινες κρίσεις τουλάχιστον όσο η κλιματική αλλαγή ή η αύξηση του πληθυσμού».

Αυτό καθιστά την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών προτεραιότητα για τις περιοχές που πλήττονται από ξηρασία. Αλλά είναι παράλληλα και ένα δομικό πρόβλημα, υποστηρίζουν ερευνητές και περιβαλλοντολόγοι. Ορισμένοι περιφερειακοί πολιτικοί συμφωνούν και ζητούν αλλαγές – ανάμεσά τους και η πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος AfD στο τοπικό κοινοβούλιο του κρατιδίου της Εσσης, Ελίζαμπεθ Κούλα, που κατηγορεί τις ελίτ ότι ξοδεύουν «πολύτιμο νεράκι στις τουαλέτες και στις πισίνες τους».

Ως μέρος της εθνικής στρατηγικής για το νερό, που εγκρίθηκε τον Μάρτιο, η Γερμανία δήλωσε ότι θέλει να εξοικονομήσει πόσιμο νερό ενσωματώνοντας το νερό της βροχής σε συστήματα ύδρευσης για μη πόσιμες χρήσεις. Καθώς τα ελαττώματα στα σημερινά συστήματα διαχείρισης των υδάτων γίνονται πιο εμφανή, οι εκκλήσεις προς την ΕΕ να αναλάβει δράση γίνονται όλο και πιο έντονες.

Οι Βρυξέλλες έχουν ορισμένους κανόνες για την προστασία και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, συμπεριλαμβανομένου του κύριου νόμου τους για το πόσιμο νερό. Ωστόσο, «τα υπάρχοντα εργαλεία παραμένουν κατακερματισμένα» και «δεν είναι καλά ενσωματωμένα σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ», σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) – ένα όργανο που εκπροσωπεί τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και συμβουλεύει τα θεσμικά όργανα της Ενωσης.

Η ΕΟΚΕ πρόκειται να παρουσιάσει προτάσεις για μια «Γαλάζια Συμφωνία» στην ΕΕ, η οποία θα αντικατοπτρίζει τα σχέδια πράσινης μετάβασης του μπλοκ, τον Οκτώβριο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποστηρίζει η ΕΟΚΕ, πρέπει «να αρχίσει να αντιμετωπίζει το νερό ως προτεραιότητα σε πανευρωπαϊκή κλίμακα».

Στις περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Γαλλίας, οι βιομηχανίες που καταναλώνουν νερό τείνουν να πληρώνουν πολύ λιγότερο για πόσιμο νερό από τα ιδιωτικά νοικοκυριά, παρά το γεγονός ότι καταναλώνουν πολύ μεγαλύτερο μερίδιο.

Οι Βρυξέλλες θα χρειαστεί να αναπτύξουν πρότυπα για κάθε τομέα –συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών νοικοκυριών– για τη ρύθμιση της χρήσης του νερού, καθώς το πόσιμο νερό δεν νοείται να χρησιμοποιείται για να γεμίζουν πισίνες. Οι νομοθέτες της ΕΕ έχουν ήδη εκφράσει την υποστήριξή τους για μια ενιαία στρατηγική για το νερό σε ολόκληρο το μπλοκ.