Ορατός ο κίνδυνος μιας νέας παγκόσμιας διατροφικής κρίσης

Ο κίνδυνος μιας νέας διατροφικής κρίσης που θα πλήξει όχι μόνο τον αναπτυσσόμενο κόσμο αλλά και τις ανεπτυγμένες οικονομίες της Δύσης είναι πλέον ορατός. Η ανεπάρκεια εργατικών χεριών, απότοκος της πανδημίας, οδηγεί σε μείωση της παραγωγής πολλών βασικών ειδών διατροφής σε κύριες παραγωγικές και εξαγωγικές χώρες, με αποτέλεσμα να αναφέρονται ήδη ελλείψεις.

Με τη σειρά τους οι ελλείψεις συνδυάζονται με τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και τη συμφόρηση στις μεταφορές και πιέζουν ανοδικά τις τιμές των τροφίμων. Την κατάσταση επιδεινώνει, όμως, και η κλιματική κρίση, καθώς ο καύσωνας και οι πυρκαγιές έχουν πλήξει την παραγωγή ορισμένων οπωροκηπευτικών.

Οπως αναφέρει το Bloomberg, η ανεπάρκεια εργατικών χεριών έχει πλήξει τόσο τα αγροκτήματα όσο και τις βιομηχανίες επεξεργασίας τροφίμων, αλλά ακόμη και τα εστιατόρια που αναφέρουν ελλείψεις σε ορισμένα είδη. Και αυτό γιατί η ανεπάρκεια εργατικών χεριών καλύπτει όλο το φάσμα από τους εργάτες της συγκομιδής φρούτων και ζαρζαβατικών, το προσωπικό των σφαγείων, τους οδηγούς φορτηγών, τους αποθηκάριους έως τους σεφ και τους σερβιτόρους.

Στο Βιετνάμ, ο στρατός έχει κληθεί να βοηθήσει στη συγκομιδή του ρυζιού, στη Βρετανία οι κτηνοτρόφοι μειώνουν την παραγωγή γάλακτος, στη Βραζιλία καθυστερεί η ωρίμανση του καφέ κατά ένα μήνα και στις ΗΠΑ οι βιομηχανίες συσκευασίας κρεάτων προσπαθούν να προσλάβουν προσωπικό υποσχόμενες να τους χαρίσουν είδη της Apple, ενώ οι αλυσίδες ταχυφαγείων αυξάνουν τις τιμές στα μπέργκερ.

Σύμφωνα με στοιχεία της ένωσης αγροτών, στη Νότια Ιταλία έχει μειωθεί κατά 20% η παραγωγή ντομάτας εξαιτίας του παρατεταμένου καύσωνα και της παράλυσης των μεταφορών. Στη Μαλαισία, που είναι δεύτερη στον κόσμο στην παραγωγή φοινικέλαιου, έχει μειωθεί κατά 30% η παραγωγή φυτικών ελαίων που χρησιμοποιούνται σχεδόν στα πάντα, από τη σοκολάτα μέχρι τη μαργαρίνη.

Την ίδια στιγμή στο Νότιο Βιετνάμ, που συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες σε εξαγωγές πολλών ειδών διατροφής, η παραγωγή γαρίδας έχει μειωθεί κατά 60% έως 70% σε σύγκριση με τα προ της πανδημίας επίπεδα. Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), οι τιμές των τροφίμων έχουν πάρει την ανιούσα και αναμένονται περαιτέρω αυξήσεις, μολονότι έχουν αυξηθεί κατά 31% μέσα στους τελευταίους 12 μήνες.

Εκτίναξη τιμών

Ανησυχητικά είναι, άλλωστε, τα στοιχεία που έχει δώσει τελευταία στη δημοσιότητα η Παγκόσμια Τράπεζα, καθώς ο δείκτης τιμών των αγροτικών προϊόντων βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα από το 2013 και αυξημένος τουλάχιστον κατά 30% σε σύγκριση με το περασμένο έτος.

Βασικά είδη διατροφής όπως το καλαμπόκι, τα σιτηρά και το ρύζι βρίσκονται ήδη σε απαγορευτικά επίπεδα για ορισμένα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα ιδιαιτέρως των φτωχών χωρών, καθώς οι τιμές έχουν σημειώσει άνοδο 43%, 12% και 10% αντιστοίχως, πάντα μέσα στους τελευταίους 12 μήνες. «Κάνω αυτήν τη δουλειά από τη δεκαετία του 1980 και δεν έχω ξαναδεί τέτοια κατάσταση», τονίζει ο Μικέλε Φεραντίνο, αγρότης στην περιοχή Φότζια της Νοτιοανατολικής Ιταλίας.

Μιλώντας στο Bloomberg υπογραμμίζει επίσης ότι «οι ντομάτες είναι πολύ ευπαθές προϊόν, γι’ αυτό και το πρόβλημα είναι μεγάλο καθώς δεν υπήρχαν αρκετά φορτηγά, ούτε οδηγοί για να μεταφέρουν τη σοδειά στις μονάδες επεξεργασίας αυτή την κρίσιμη περίοδο του έτους».

Καθυστερήσεις

Οι ακυρώσεις δρομολογίων πλοίων και οι μεγάλες καθυστερήσεις έχουν ως αποτέλεσμα ελλείψεις βασικών ειδών στα σούπερ μάρκετ της Βρετανίας, με τους εμπόρους τροφίμων της χώρας να αναφέρουν ελλείψεις σε ψωμί, κοτόπουλο και μπαχαρικά. Οι Βρετανοί κτηνοτρόφοι αναγκάζονται να περιορίσουν την παραγωγή γάλακτος εξαιτίας της έλλειψης εργατικών χεριών. Ετσι, εδώ και εβδομάδες η αλυσίδα των McDonald’s έχει ενημερώσει την πελατεία της ότι εξαιτίας ελλείψεων δεν μπορεί πλέον να προσφέρει milkshake.