Οταν ο πόλεμος φτάσει στα σοκάκια και στα τούνελ της Γάζας

«Κάθε μέλος της Χαμάς είναι ένα πτώμα» ανέφερε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Mπενιαμίν Νετανιάχου το βράδυ της Τετάρτης, καθώς οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) ετοιμάζονται να εισβάλουν στη Λωρίδα της Γάζας με διακηρυγμένο στόχο να «συντρίψουν» τους μαχητές της Χαμάς.

Τα διεθνή ΜΜΕ, παράλληλα με την κάλυψη των από αέρος χτυπημάτων του Ισραήλ που αφήνουν εκατοντάδες αμάχους νεκρούς, εστιάζουν στις δυσκολίες της εισβολής στην πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του πλανήτη, όπου ζουν 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι.

Ο Νετανιάχου έχει ήδη ενημερώσει τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για την επικείμενη χερσαία επιχείρηση, μετά από την ασύλληπτη φρίκη της τρομοκρατικής εισβολής της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7/10 που άφησε πάνω από 1.200 ισραηλινούς νεκρούς. Παράλληλα, πάνω από 100 άμαχοι κρατούνται στη Γάζα ως όμηροι στα χέρια των τρομοκρατών.

 

 

Aπό το 2007 έχουν διεξαχθεί συνολικά τέσσερις πόλεμοι μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. «Την τελευταία φορά που το Ισραήλ εξαπέλυσε χερσαία επιχείρηση στη Γάζα -το 2014- περισσότεροι από 2.000 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν, στην πλειονότητά τους άμαχοι» θυμίζει η ιστοσελίδα του περιοδικού Time.

Από το 2014 μέχρι σήμερα, η Χαμάς έχει συγκεντρώσει ένα νέο, σημαντικό οπλοστάσιο πυραύλων και έχει κατασκευάσει εκατοντάδες χιλιόμετρα σηράγγων για να μετακινεί μαχητές και όπλα, ενισχύοντας παράλληλα την εκπαίδευση της για μάχες στον αστικό ιστό. Οπως σημειώνουν οι Financial Times o στρατός του Ισραήλ, ο ισχυρότερος στη Μέση Ανατολή, θα πολεμήσει έναν εχθρό που θέλει να εκμεταλλευτεί όλα τα πλεονεκτήματα της άμυνας στο αστικό περιβάλλον με βασικό ίσως «όπλο» το κυψελωτό δίκτυο των τούνελ.

Ολμοι, πολυβόλα, αντιαρματικά όπλα και ενδεχομένως βομβιστές αυτοκτονίας περιμένουν τις δυνάμεις τους Ισραήλ στις εισόδους των περιοχών της Γάζας με την πυκνότερη δόμηση. Στη συνέχεια υπάρχουν οι σήραγγες. Η διείσδυση σε αυτά τα σημεία θα απαιτήσει μάχες εκ του συστάδην και τη χρήση ειδικών βομβών από την πλευρά των ισραηλινών στρατιωτών, οι οποίες σύμφωνα με τους FT αποκαλούνται «sponge bombs» και αφορούν μια «χημική ένωση που σφραγίζει τις μικρές εισόδους». Το υλικό αυτό «δεν καταστρέφει τις σήραγγες, αλλά επιτρέπει στα στρατεύματα να προχωρούν χωρίς να χρειάζεται να χτυπούν τα εχθρικά στρατεύματα σε κάθε έξοδο της σήραγγας».

Αυτό που περιμένει τους ισραηλινούς στρατιώτες είναι «ό,τι μπορείτε να φανταστείτε και ακόμα χειρότερο», δήλωσε στους Financial Times o πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, Εχούντ Ολμέρτ. Πρόσθεσε ότι τα ισραηλινά στρατεύματα θα μπορούσαν να πέσουν πάνω σε «νέους τύπους ρουκετών που είναι ισχυρότεροι ή και μεγαλύτεροι ή νέες αντιαρματικές ρουκέτες που δεν γνωρίζουμε».

Ο στρατός του Ισραήλ έχει επενδύσει εδώ και καιρό στην εκπαίδευση για μάχες σε αστικό περιβάλλον. Στο νότιο τμήμα της χώρας, σε μια εγκατάσταση έκτασης 5.000 στρεμμάτων, κατασκευάστηκε το 2005 ένα συγκρότημα με 600 κτίρια, συμπεριλαμβανομένων τζαμιών, ώστε να μοιάζει με μια τυπική πόλη της Μέσης Ανατολής.

 

 

Μια στρατιωτική τεχνική, συνεχίζουν οι FT, είναι να εισέρχονται στα κτίρια γκρεμίζοντας τους πλευρικούς τοίχους για να αποφεύγουν τις παγιδευμένες πόρτες. Μόλις μπουν μέσα, οι στρατιώτες ανατινάζουν τους εσωτερικούς τοίχους για να αποφύγουν τυχόν πυρά ελεύθερων σκοπευτών στα κλιμακοστάσια. Μια άλλη τακτική είναι η χρήση τεθωρακισμένων μπουλντοζών που έχουν ύψος όσο ένα τριώροφο κτίριο για να ανοίγουν τον δρόμο στις μονάδες που μάχονται στο έδαφος.

Ο καθηγητής πολεμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Εξετερ, Αντονι Κινγκ, εκτιμά ότι το πρώτο βήμα του Ισραήλ θα περιλαμβάνει την κατασκευή αυτού που περιγράφει ως «έναν πολυεπίπεδο κύλινδρο αεροπορικής ισχύος που υψώνεται 60.000 πόδια πάνω από τις μάχες». Αυτός ο σχηματισμός πιθανόν να περιλαμβάνει μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ελικόπτερα στο χαμηλότερο επίπεδο, και από πάνω τους μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτήρησης και drones-καμικάζι. Στη συνέχεια, στην κορυφή, θα πετούν μαχητικά αεροσκάφη και αεροσκάφη στρατηγικής αναγνώρισης ενώ όλα αυτά τα εναέρια μέσα θα συνδέονται μεταξύ τους.

Οι όμηροι και τα ελικόπτερα

Παράλληλα, ανάλυση στην ιστοσελίδα της δεξαμενής σκέψης Atlantic Council εστιάζει στους ομήρους που βρίσκονται στη Γάζα στα χέρια της Χαμάς. Ανάμεσά τους υπάρχουν αρκετοί ξένοι υπήκοοι, μεταξύ των οποίων και Αμερικανοί, όπως επιβεβαίωσε την Τρίτη ο Μπάιντεν. Ο αμερικανός υπουργός Αμυνας, Λόιντ Οστιν, ανέφερε ότι στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ βρίσκεται επί τόπου και βοηθά το Ισραήλ με «πληροφορίες και σχεδιασμό» για τις επιχειρήσεις διάσωσης.

Ωστόσο μια επιχείρηση για τους ομήρους που κρατούνται στη Γάζα θα ήταν πολύ δύσκολη, τονίζει η δεξαμενή σκέψης της Ουάσινγκτον: «Οι όμηροι είναι πιθανότατα διασκορπισμένοι και η απειλή από τα πυρά μικρών όπλων, ακόμη και όπλων που εκτοξεύονται από τον ώμο, όπως οι ρουκέτες και τα φορητά συστήματα αεράμυνας, καθιστούν μια αποστολή με ελικόπτερο απίθανη, δεδομένων των κινδύνων».

Το γεγονός αυτό περιορίζει όσους σχεδιάζουν την εισβολή σε μια επίγεια, είτε θαλάσσια επιχείρηση διάσωσης. Ωστόσο χωρίς την παρουσία δύναμης στο έδαφος θα ήταν δύσκολο να διεξαχθούν ταυτόχρονες μυστικές αποστολές διάσωσης ομήρων σε διαφορετικές τοποθεσίες μέσα στη Λωρίδα της Γάζας.

Ως εκ τούτου, γράφει ο αναλυτής Αλεξ Πλίτσας του Atlantic Council, είναι πιο πιθανό αυτές οι ειδικές δυνάμεις να αναπτυχθούν κατά τη διάρκεια μιας χερσαίας εισβολής, ταυτόχρονα ή λίγο πριν από την επέμβαση των χερσαίων δυνάμεων του στρατού. Ο ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και ο στρατός των ΗΠΑ έχουν τις δυνατότητες να διεξάγουν ανάλογες επιχειρήσεις.

 

Βίντεο του ισραηλινού στρατού σε ένα από τα τούνελ της Χαμάς που κατέλαβε το 2014 (Credit: Israel Defense Forces):

Οι άμαχοι και το δίλημμα

Για τους Παλαιστίνιους που ζουν στη Γάζα, οι μισοί περίπου από τους οποίους είναι παιδιά, η κατάσταση είναι ήδη από ζοφερή έως φρικιαστική από τους βομβαρδισμούς, την έλλειψη νερού, φαγητού και ηλεκτρικού ρεύματος και είναι βέβαιο ότι θα χειροτερέψει ακόμη περισσότερο.

Ο ισραηλινός πρώην πρωθυπουργός, Εχούντ Ολμέρτ σημειώνει επίσης ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: η χρήση αεροπορικής δύναμης για την επίθεση κατά της Χαμάς αυξάνει τον κίνδυνο απωλειών μεταξύ των αμάχων, ενώ η χρήση χερσαίων στρατευμάτων είναι πιο ακριβής αλλά αυξάνει τον κίνδυνο για τους ισραηλινούς στρατιώτες.

«Είμαστε διατεθειμένοι να αναλάβουμε δράση που θα συνεπάγεται μεγάλο κίνδυνο για τους ισραηλινούς στρατιώτες ή θα επιλέξουμε μια στρατηγική που θα προκαλέσει τον τραγικό θάνατο μεγαλύτερου αριθμού αμάχων. Από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω, στην ισραηλινή κοινή γνώμη η πλειοψηφία τάσσεται αυτή τη στιγμή υπέρ του να αναλάβουμε μικρότερο ρίσκο» αναφέρει…

 

 

Παράλληλα, από τις ΗΠΑ, όπως γράφει η Washington Post, ο πρόεδρος Μπάιντεν ζήτησε την Τετάρτη από τον Νετανιάχου να λειτουργήσει σύμφωνα με τους κανόνες του πολέμου. «Γνωρίζω τον Μπίμπι εδώ και πάνω από 40 χρόνια. Εχουμε μια πολύ ειλικρινή σχέση. Τον γνωρίζω καλά. Και το μόνο πράγμα που του είπα ότι είναι πραγματικά σημαντικό το Ισραήλ, μέσα σε όλο τον θυμό και την απογοήτευση που υπάρχει, να λειτουργεί με τους κανόνες του πολέμου» δήλωσε ο Μπάιντεν την Τετάρτη μιλώντας σε εβραϊκό ακροατήριο, σε εκδήλωση του Λευκού Οίκου που επικεντρώθηκε στον πόλεμο και τον αντισημιτισμό.

Το προηγούμενο του 1982

Με 300.000 στρατιώτες συγκεντρωμένους στα σύνορα της Γάζας και την ισραηλινή αεροπορία να σφυροκοπεί στόχους της Χαμάς, η αναμενόμενη εισβολή του Ισραήλ στον πυκνοκατοικημένο θύλακα αποσκοπεί στην εκρίζωση της οργάνωσης. Πρόκειται όμως για μια αποστολή τόσο πολύπλοκη και απαιτητική που δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα διαρκέσει ή πόσες ζωές -Ισραηλινών και Παλαιστινίων- θα κοστίσει.

Οπως σημειώνουν οι Financial Times, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ, βρίσκονται στα πρόθυρα μιας χερσαίας εισβολής που δεν έχει ξαναγίνει από τότε που εισέβαλε στον Λίβανο το 1982, σε μια προσπάθεια να ξεριζώσει τους παλαιστίνιους μαχητές και να εγκαταστήσει μια φιλική κυβέρνηση στη Βηρυτό.

Οπως επισημαίνει στους FT η Κιμ Γκάτας, ερευνήτρια στο Carnegie Endowment for International Peace, ο Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι οι ενέργειές του θα «αλλάξουν τη Μέση Ανατολή». Η ίδια ωστόσο υπογραμμίζει ότι αυτή η αναμέτρηση δεν θα μοιάζει τόσο με τους πολέμους που έχουν διεξαχθεί μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς από το 2007, αλλά περισσότερο με το καλοκαίρι του 1982, όταν ο τότε ισραηλινός υπουργός Αμυνας Αριέλ Σαρόν ορκίστηκε να εκκαθαρίσει την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνη (PLO) από τον νότιο Λίβανο.

«Ηθελε κι αυτός να αλλάξει τη Μέση Ανατολή» σημειώνει η Γκάτας. Ωστόσο, κατά την ίδια, το μάθημα των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών είναι ότι κάθε απόπειρα εξόντωσης των παλαιστινιακών ένοπλων ομάδων παρήγε μόνο όλο και πιο ακραίες επαναλήψεις των φαινομένων βίας. Παρόλο που η PLO εγκατέλειψε τελικά τον Λίβανο, ο ευρείας κλίμακας χερσαίος πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της οργάνωσης, υπήρξε ένα από τα χειρότερα στρατηγικά λάθη του. «Ζούμε ακόμα με τις συνέπειες της ύβρεως του Σαρόν συμπεριλαμβανομένης της γέννησης ενός άξονα αντίστασης από τη Δαμασκό μέχρι την Τεχεράνη» τονίζει η Γκάτας.