Παραδοσιακά καΐκια περιμένουν την καταστροφή τους στη στεριά. Ας τα σώσουμε!

Χωρίς τη ναυτοσύνη της, η πατρίδα μας δεν θα μπορούσε να υπάρχει σήμερα. Oχι μόνον διότι θεμελίωσε την ανεξαρτησία της με την ισχύ της στη θάλασσα, αλλά διότι ακόμα και στην παρούσα φάση της οικονομικής καμπής καυχιέται για την κραταιά εμπορική μας ναυτιλία στα διεθνή ύδατα. Ακούγεται ως προσβολή της ίδιας μας της ιστορίας το γεγονός ότι συνεχίζεται η αδιάκοπη καταστροφή των παραδοσιακών ξύλινων αλιευτικών σκαφών. Κάποτε η Ελλάδα είχε τον μεγαλύτερο στόλο από γοργοτάξιδα και καλοφτιαγμένα καΐκια. Τώρα ένας μεγάλος αριθμός έχει λιώσει κάτω από τις μπουλντόζες με αντίτιμο «τριάκοντα αργύρια»: την αποζημίωση που δίνει η Ευρωπαϊκή Ενωση στους αλιείς για να αποσύρουν την επαγγελματική τους άδεια με την υποχρέωση να «κόψουν» το σκαρί τους.

Από το 1999 ο Ελληνικός Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών καταπιάνεται με το καίριο ζήτημα της προστασίας αυτών των καϊκιών: το καθένα από αυτά, καμωμένο από τα χέρια έμπειρων καραβομαραγκών (ένα επάγγελμα που εκλείπει), είναι μοναδικό και αναντικατάστατο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου, από τα περίπου 14.500 έχουν καταστραφεί τα 12.500 κατά τα τελευταία 20 χρόνια. Και πριν από λίγες ημέρες, ανακοινώθηκε ότι άλλα 763 πρόκειται να οδηγηθούν στις μπουλντόζες που τα διαλύουν μέσα σε λίγη ώρα. Η νέα ανακοίνωση αναφέρει επίσης πως άλλες 522 αιτήσεις δεν έχουν προχωρήσει προσωρινά λόγω έλλειψης του διαθέσιμου χρηματικού ποσού για την καταστροφή τους. Συνολικά 45 εκατομμύρια ευρώ διατίθενται για τον σκοπό αυτό, ενώ τα σκαριά θα μπορούσαν να αλλάξουν χρήση και να παραμείνουν στο πέλαγος προς χάριν του τουρισμού.

Πολλά μέλη του πολιτικού κόσμου έχουν δεσμευτεί πως αυτό το έγκλημα κατά της ναυτικής παράδοσης θα σταματήσει και ότι θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια να αξιοποιηθεί το περιθώριο που αφήνει η νομοθεσία για να σωθούν τα καΐκια. Δυστυχώς μέχρι σήμερα, εκτός από τον αφοσιωμένο αγώνα του Γιώργου Ανωμερίτη, κανένας δεν έχει βάλει «πλάτη». Σκαριά που χρειάστηκαν τρία χρόνια να κτιστούν στα καρνάγια, με 80-90 χρόνια ζωής στα κύματα, θρυμματίζονται από τον βραχίονα μιας μπουλντόζας. Πολλές φορές είναι τόσο γερά που χρειάζεται να έρθει και δεύτερο μηχάνημα για να τα σπάσει.

Αρκετές χώρες της Ενωσης, από την αποχωρούσα Βρετανία μέχρι τη Γαλλία και την Πορτογαλία, έχουν θεσπίσει ειδικούς κανόνες προστασίας για τα παλιά σκαριά, έχουν πρώτης τάξεως ναυτικά μουσεία και τιμούν τα παραδοσιακά επαγγέλματα. Στην Ελλάδα, το κράτος προσπαθεί να διώξει τους τελευταίους ταρσανάδες από τα λιμάνια, επιβάλλοντας πρόστιμα στους ιδιοκτήτες, φορολογεί εξίσου την κατοχή παραδοσιακών και νεότευκτων σκαριών, δεν έχει ιδρύσει σχολή που να συνεχίζει τη γνώση των επαγγελμάτων της θάλασσας. Ο Σύνδεσμος τονίζει ότι η αλλαγή χρήσης σε σκάφη αναψυχής ή τουριστικά μέσα από τη διαδικασία εκποίησης του ΟΔΔΥ θα μπορούσε να αλλάξει τη μοίρα τους. Ακούει κανείς;