Παραπλανητική η παρουσίαση της νέας απόφασης για τα οικόσιτα ζώα στο Ν. Λασιθίου

Ισχυρισμός

Ξεκίνησε η απαγόρευση οικόσιτων ζώων στην Ελλάδα με αφετηρία την Κρήτη

Συμπέρασμα

Η επίμαχη απόφαση που εκδόθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης δεν είναι πρώτη στο είδος της. Παλαιότερες διατάξεις ορίζουν διακριτό πλαίσιο αναφορικά με την απαγόρευση οικόσιτων εντός σχεδίων πόλεων πάνω από συγκεκριμένο πληθυσμό κατοίκων καθώς και τον επιτρεπτό αριθμό οικόσιτων ζώων σε συνοικισμούς και χωριά.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον ηλεκτρονικό τύπο διαμοιράζεται ισχυρισμός περί απαγόρευσης οικόσιτων ζώων στην Ελλάδα και πλαισιώνεται ως μια προσπάθεια περιορισμού της διατροφικής αυτονομίας των πολιτών. Παρότι οι αναρτήσεις και τα δημοσιεύματα στηρίζονται σε πρόσφατα δημοσιευμένη Απόφαση που αφορά τον καθορισμό οικόσιτων ζώων σε Περιφερειακή Ενότητα της Κρήτης, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται η είδηση είναι παραπλανητικός.

Παραδείγματα δημοσιεύσεων: lumi-news.gr, el.gr, focusfm.gr, attikanea.info

Παραδείγματα αναρτήσεων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

 

Τι ισχύει

Η Απόφαση του Περιφερειάρχη Κρήτης, κ. Αρναουτάκη Σταύρου, με θέμα «Καθορισμός οικόσιτων ζώων και πτηνών στις πόλεις και τα χωριά της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου Κρήτης», προκάλεσε ιδιαίτερες αντιδράσεις, με την πλειονότητα αυτών να προέρχονται από τους κατοίκους της ενδοχώρας του ομώνυμου Νομού. Το έγγραφο που αποτελεί Απόφαση από την Περιφέρεια Κρήτης, και όχι ΦΕΚ όπως υποστηρίζουν πολλά δημοσιεύματα, γνωστοποιήθηκε μέσω της Διαύγειας στις 08/03/2023 και σ’ αυτό διαβάζουμε:

…
Τη διατήρηση οικόσιτων ζώων και πτηνών ως εξής:

1) Απαγορεύεται η διατήρηση ζώων και πτηνών εντός των Σχεδίων Πόλεων Αγίου Νικολάου, Ιεράπετρας και Σητείας

2) Στους περιφερειακούς συνοικισμούς της ενδοχώρας των παραπάνω πόλεων, με τις
προϋποθέσεις ότι δεν χαρακτηρίζονται τουριστικοί και απέχουν τουλάχιστον 400 από την ακτογραμμή, και στις παρυφές της Νεάπολης ως γεωργοκτηνοτροφικής πόλης επιτρέπεται η διατήρηση μέχρι δύο (2) ενήλικων αιγοπροβάτων με τα παράγωγά τους έως τεσσάρων μηνών με μέγιστο συνολικό αριθμό ζώων τα (5) πέντε, έξι (6) ορνιθοειδών και δύο (2) κουνελιών μη συμπεριλαμβανομένων των θηλαζόντων μέχρι της σφαγής τους.

3) Στους λοιπούς οικισμούς Νομού (εκτός των τουριστικών) επιτρέπεται η διατήρηση μέχρι δύο (2) ενήλικων αιγοπροβάτων με τα παράγωγά τους έως τεσσάρων μηνών με μέγιστο συνολικό αριθμό ζώων τα (5) πέντε, δέκα (10) ορνιθοειδών, τεσσάρων (4) κουνελιών μη συμπεριλαμβανομένων των θηλαζόντων μέχρι της σφαγής τους, ενός (1) μόνοπλου και ενός (1) χοίρου μέχρι το στάδιο της τελικής πάχυνσης.

4) Στον όρο ορνιθοειδή υπάγονται, οι ωοτόκες όρνιθες, τα κοτόπουλα πάχυνσης, οι πάπιες, οι χήνες, οι ινδιάνοι (γαλοπούλες), φραγκόκοτες, φασιανοί, πέρδικες, ορτύκια.

5) Η διατήρηση ζώων και πτηνών περισσότερων των τριών προαναφερομένων κατηγοριών ΔΕΝ θεωρείται σταυλισμός οικόσιτων ζώων, αλλά μικτή πτηνοκτηνοτροφική εγκατάσταση που θα απαιτεί την έκδοση των απαιτούμενων αδειών.

6) Απαγορεύεται η διατήρηση ζώων και πτηνών σε τουριστικούς χώρους ή χώρους που
παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον (παραλιακές περιοχές, αρχαιολογικοί χώροι κ.λ.π.)

7) Για την περίπτωση (2) ο επιτρεπόμενος αριθμός ζώων και πτηνών θα διατηρείται σε κατάλληλες εγκαταστάσεις, οι οποίες θα βρίσκονται πλησιέστερα στην οικία του ιδιοκτήτη ή σε περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατόν σε απόσταση πενήντα (50) μέτρων από κάθε άλλη νόμιμη κατοικία. Για την περίπτωση (3) ο επιτρεπόμενος αριθμός ζώων και πτηνών θα διατηρείται σε κατάλληλες εγκαταστάσεις, οι οποίες θα βρίσκονται πλησιέστερα στην οικία του ιδιοκτήτη ή σε περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατόν σε απόσταση τριάντα (30) μέτρων για ορνιθοειδή, κονικλοειδή και αιγοπρόβατα και εβδομήντα (70) μέτρων για χοίρους, και ιπποειδή, από κάθε άλλη νόμιμη κατοικία.

Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η τήρηση των αποστάσεων από ευαίσθητες δραστηριότητες, όπως περιγράφονται στο άρθρο 20 «Παράρτημα» του Ν. 4056/2012. […]

Το αφήγημα που είδαμε να διαμοιράζεται στα κοινωνικά δίκτυα στρέφεται κυρίως γύρω από τον ισχυρισμό περί «απαγόρευσης οικόσιτων ζώων που ξεκινάει σιγά σιγά στην Ελλάδα, με αφετηρία την Κρήτη». Ωστόσο, διατάξεις καθορισμού των χώρων διατήρησης οικόσιτων ζώων, του μέγιστου επιτρεπτού αριθμού αυτών αλλά και άλλων παρόμοιων ζητημάτων υπάρχουν εδώ και δεκαετίες. Ο λόγος ύπαρξης των διατάξεων αυτών σχετίζεται με την προστασία της δημόσιας υγείας από τη δυσοσμία, τα περιττώματα και τα λύματα κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών εγκαταστάσεων και την ανάπτυξη ασθενειών.

Μάλιστα, έπειτα από χρήση λέξεων-κλειδιών στην μπάρα αναζήτησης της ιστοσελίδας Διαύγεια, βρίσκουμε πληθώρα αποτελεσμάτων από σχετικές παλαιότερες διατάξεις, τόσο της Περιφέρειας Κρήτης όσο και άλλων Περιφερειών. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4][[πηγή 5]

Η Υγειονομική Διάταξη με τίτλο «Περί όρων ιδρύσεως και λειτουργίας πτηνοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων» (Υ1β/2000/1995 – ΦΕΚ 343/Β/4-5-1995), δημοσιευμένη τον Μάιο του 1995, που βρίσκεται ακόμη σε ισχύ με μικρές μονάχα τροποποιήσεις από την έκδοσή της, θέτει διακριτό πλαίσιο για τις προϋποθέσεις διατήρησης οικόσιτων ζώων σε κατοικημένες περιοχές.

Άρθρο 15
Οικόσιτα ζώα και πτηνά

1. Σε κατοικημένους τόπους, με πληθυσμό μέχρι 5.000 κατοίκων (συνοικισμοί, χωριά, κωμοπόλεις), με εξαίρεση εκείνους που είναι τουριστικοί χώροι ή παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον, ή τις παρυφές πόλεων, με πληθυσμό πάνω από 5.000 κατοίκους, χαρακτηριζομένων ως γεωργοκτηνοτροφικών, επιτρέπεται η χωρίς άδεια διατήρηση εύλογου αριθμού οικοσίτων ζώων ή και πτηνών, ανάλογα με τις τοπικές γεωργοκτηνοτροφικές ή αστικές συνθήκες, που επικρατούν στους κατοικημένους αυτούς τόπους και της πυκνότητας των κατοικιών, εφόσον τα ζώα ή τα πτηνά αυτά διατηρούνται σε κατάλληλες πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.
[…]
3. Τον μέγιστο αριθμό των οικόσιτων ζώων ή πτηνών, κατ’ είδος, που μπορεί να διατηρεί κάθε οικογένεια, σύμφωνα με την παρ. 1 του παρόντος άρθρου και υπό τις περιγραφόμενες στην προηγούμενη παράγραφο προϋποθέσεις και όρους, καθορίζει με απόφασή του ο οικείος Νομάρχης, για κάθε πόλη, κωμόπολη, χωριό ή οικισμό και όχι χωριστά για κάθε περίπτωση, αφού λάβει υπόψη του, εισήγηση της Α/θμιας επιτροπής ελέγχου σταυλισμού και επιχειρήσεων επεξεργασίας ζωϊκών προϊόντων.

Την Πέμπτη 23 Μαρτίου 2023, στην ενημερωτική εκπομπή «ΚΡΗΤΗ ΣΗΜΕΡΑ» του ΚΡΗΤΗ TV, με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, συνδέθηκε τηλεφωνικά η κα Άννα Δασκαλάκη, Γεωπόνος και Πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) – Παράρτημα Κρήτης, η οποία σχολίασε την σχετική απόφαση για τα οικόσιτα ζώα.

Παναγιωτόπουλος: Αναφέρθηκα στην είδηση και χαμογέλασα λίγο… μου βγήκε αυθόρμητα. Εσάς, η πρώτη αντίδρασή από εσάς ποια είναι;

Δασκαλάκη: Κι εγώ χαμογέλασα… και να σας πω την αλήθεια νομίζω πως κάπως στην παρουσίαση του θέματος υπάρχει μια παρεξήγηση. Αυτό το «ξεκινάει να τίθεται πλαφόν» είναι λάθος. Αυτές οι αποφάσεις που καθορίζουν τον αριθμό των οικόσιτων ζώων […] πάντα έβγαιναν. Αν δείτε υπάρχουν προηγούμενες αποφάσεις στο Λασίθι, στο Ρέθυμνο, στο Ηράκλειο, στα Χανιά.

Όταν ξεκίνησε (η έκδοση σχετικών αποφάσεων), μπορώ να πω ότι οι περισσότεροι το αντιμετώπισαν με ανακούφιση γιατί έδωσε λύση σε ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Από τη στιγμή που οι πόλεις μεγάλωσαν και τα σπίτια χτίστηκαν πολύ κοντά το ένα στο άλλο, άρχισαν οι προστριβές μεταξύ γειτόνων όταν κάποιος έχει ζώα, μυρίζανε, υπήρχαν παραπάνω κουνούπια κλπ.
[…]

Τίθεται, εξάλλου, θέμα δημόσιας υγείας. […] Δεν είναι η πρώτη διάταξη, υπήρχαν και προηγούμενες αποφάσεις και ισχύουν σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες. Βασίζεται σε νομοθεσία πολύ παλιά και σε δήμους με πάνω από πέντε χιλιάδες κατοίκους απαγορεύονται όλα τα οικόσιτα. Και ο Άγιος Νικόλαος και η Ιεράπετρα αλλά και η Σητεία, είναι δήμοι με πάνω από πέντε χιλιάδες. Για αυτό, λοιπόν, με τυχαία γράμματα (δημοσιεύματα) βγήκαν τίτλοι ότι τέθηκαν αυτοί οι δήμοι απ’ έξω. Στους υπόλοιπους οικισμούς, ανάλογα με το μέγεθος και τον χαρακτήρα (του οικισμού) τίθενται ανάλογοι περιορισμοί. […]

Η έκπληξή μου ήταν τεράστια γιατί ακούστηκαν διάφορα όπως «θα εξαφανιστούν τα ζώα κ.α.» Μιλάμε για δημόσια υγεία σε συνθήκες Κρήτης, που το καλοκαίρι έχουμε πολύ μεγάλες θερμοκρασίες και δε μπορούμε μέσα στους οικισμούς να έχουμε πολλά οικόσιτα. Μην τρομάζουμε, είναι για καλύτερη ποιότητα ζωής.

Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται από Απόφαση δημοσιευμένη στη Διαύγεια από τον Αύγουστο του 2015, με τίτλο «Καθορισμός οικόσιτων ζώων και πτηνών στις πόλεις και τα χωριά της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου Κρήτης», με υπογραφή της τότε Αντιπεριφερειάρχη Λασιθίου, κας Πετράκη Πελαγίας. Η εν λόγω απόφαση είναι σχεδόν πανομοιότυπη με αυτήν που δημοσιεύθηκε τον προηγούμενο μήνα και προκάλεσε ορδή αντιδράσεων. Οι μόνες διαφορές παρατηρούνται στις παραγράφους 2 και 3 της νέας απόφασης, κατά τις οποίες ο αριθμός των εκάστοτε επιτρεπόμενων οικόσιτων ζώων αυστηροποιήθηκε σε σχέση με την απόφαση του 2015.

Στιγμιότυπο οθόνης από την απόφαση του 2015

Η απαγόρευση οικόσιτων ζώων εντός των σχεδίων πόλεων Αγίου Νικολάου, Ιεράπετρας και Σητείας καθώς και η απαγόρευση διατήρησης ζώων και πτηνών σε τουριστικούς χώρους ή χώρους που παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον (παραλιακές περιοχές, αρχαιολογικοί χώροι κ.λ.π.) δεν αποτελούν νέες προσθήκες και συμπεριλαμβάνονται αμφότερες στην παλαιότερη απόφαση.

Ακόμη, σε διάφορα δημοσιεύματα διαβάσαμε περί «ειδικής άδειας» που θα ξεκινήσει να επιβάλλεται σε ορισμένες περιπτώσεις σταυλισμού οικόσιτων ζώων. Όπως διευκρινίζεται και στην παλαιότερη απόφαση του 2015, η έκδοση απαιτούμενων αδειών ίσχυε και συνεχίζει να ισχύει μονάχα όταν η διατήρηση οικόσιτων ξεπερνά τις τρεις (3) κατηγορίες ζώων, καθώς στην περίπτωση αυτή παύει να θεωρείται σταυλισμός και λογίζεται ως «μικτή πτηνοκτηνοτροφική εγκατάσταση».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι έπειτα από τις έντονες αντιδράσεις που προκλήθηκαν, ύστερα από την δημοσιοποίησης της νέας Απόφασης, η Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα, κα Ειρήνη Χουδετσανάκη, έσπευσε να δηλώσει ότι η Απόφαση «πιο πολύ ήταν για να υπενθυμίσουμε τους κανόνες υγιεινής κι όχι τώρα να αρχίσουμε να απαγορεύουμε ή να μπαίνουν οι Υπηρεσίες και να μετράνε τις όρνιθες που έχει και χρειάζεται ένας παραγωγός». Σε παρόμοιο κλίμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις του Αντιπεριφερειάρχη Λασιθίου, κ. Γιάννη Ανδρουλάκη, ο οποίος εξήγησε πως «μέσα από αυτήν τη διαχείριση και πρόταση που έγινε από τις Υπηρεσίες Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου, ο κύριος στόχος και σκοπός ήταν να τηρηθούν οι υγειονομικές προδιαγραφές».

Συμπέρασμα

Η Απόφαση που εκδόθηκε από τον Περιφερειάρχη Κρήτης κάθε άλλο παρά πρωτάκουστη είναι. Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχουν δημοσιευμένες διατάξεις που αναφέρονται στον καθορισμένο χώρο καθώς και στον επιτρεπτό αριθμό οικόσιτων ζώων σε κατοικημένες περιοχές. Η τροποποίηση που περιλαμβάνει η πρόσφατα δημοσιευμένη απόφαση, αφορά στην αυστηροποίηση του αριθμού των οικόσιτων ζώων σε περιφερειακούς συνοικισμούς και χωριά του Ν. Λασιθίου.