Πάρκινσον: Τα συμπτώματα που μπορεί και να παράβλεπες

Στις 11 Απριλίου εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα κατά της νόσου του Πάρκινσον και ο Πανελλήνιος Σύλλογος ασθενών και φροντιστών ΠΑΡ.ΚΙΝ.Σ.Ο.Ν, διοργάνωσε εκδήλωση με σύνθημα, «Μη μένεις OFF. Δήλωσε “παρΟΝ”», καθώς η νόσος του Πάρκινσον χαρακτηρίζεται από φάσεις κινητικών διακυμάνσεων, με τη φάση OFF όπου οι ασθενείς παρουσιάζουν σημάδια μη καλής κινητικότητας, κατά τη διάρκεια της ημέρας και με τη φάση ON, με σημάδια καλής κινητικής κατάστασης.

H νόσος του Πάρκινσον (ΝΠ) είναι μία χρόνια ετερογενής, εκφυλιστική διαταραχή με βασικό παθοφυσιολογικό χαρακτηριστικό τη συνεχή έκπτωση του ντοπαμινεργικού συστήματος (ντοπαμίνη) στον μεσεγκέφαλο. Είναι η συχνότερη εκφυλιστική διαταραχή μετά την Alzheimer και η συχνότητά της αυξάνεται με την ηλικία.

Τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον, στα οποία μάλιστα μπορεί και να μη δοθεί η πρέπουσα βαρύτητα στην αρχή, επιτρέποντας έτσι να περάσει πολύτιμος χρόνος, περιλαμβάνουν την υποσμία (ελαττωμένη αίσθηση όσφρησης), τη διαταραχή συμπεριφοράς στον ύπνο REM (έντονη εκδραμάτιση ονείρων κατά τη διάρκεια του ύπνου), δυσκοιλιότητα, διαταραχές διάθεσης αλλά και δυσκαμψία στον έναν ώμο, με πόνο ή δυσκολία στην κίνησή του (frozen shoulder), που πολλές φορές οδηγεί τον ασθενή πρώτα στον ορθοπεδικό.

Τα κινητικά συμπτώματα της νόσου είναι η ακαμψία των μυών, η δυσκινησία και η βραδυκινησία με την καθυστέρηση έναρξης μίας κίνησης, ο τρόμος ηρεμίας με την ακούσια σύσπαση των μυών εν ώρα ηρεμίας και η αδυναμία διατήρησης της ισορροπίας με αυξημένες πιθανότητες επώδυνων πτώσεων για τους ασθενείς.

Για μια εθνική προσπάθεια, έκανε λόγο η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, κα Φωφώ Καλύβα, σημειώνοντας ότι η νόσος αποτελεί και πρόβλημα Δημόσιας Υγείας, ενώ αποτελεί πρόκληση όχι μόνο για τις υπηρεσίες υγείας, αλλά και για την ίδια την κοινωνία.

«Πρέπει να εξασφαλίσουμε ίση πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες για όλους τους ασθενείς με Πάρκινσον και να επιτύχουμε τη μείωση των ανισοτήτων στη θεραπεία με σύγχρονα επιστημονικά πρωτόκολλα. Να αυξηθεί η δημόσια και επαγγελματική ευαισθητοποίηση σχετικά με τη νόσο του Πάρκινσον και να ελαχιστοποιηθεί το στίγμα και οι διακρίσεις», ανέφερε.

Θεραπείες και δυσκολίες

Ο Σπυρίδων Κονιτσιώτης, καθηγητής Νευρολογίας, διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής ΠΓΝΙ, πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, πρόεδρος της Ακαδημίας Νευροεπιστημών μιλώντας στο Liberal αναφέρθηκε στις θεραπευτικές προσεγγίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Βασική θεραπεία αυτήν τη στιγμή είναι η χορήγηση λεβοντόπα (θεραπεία υποκατάστασης ντοπαμίνης), σε δισκία και σε 3 δόσεις/ημέρα, καθώς είναι το αποτελεσματικότερο φάρμακο για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου. Με την πάροδο της ΝΠ, εμφανίζονται επιπλοκές οι οποίες επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της λεβοντόπα. Οι επιπλοκές (υπερικινησία και διακυμάνσεις) επιβαρύνουν σημαντικά τον ασθενή και το περιβάλλον του με αποτέλεσμα τη σοβαρή υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Σε αυτήν την περίπτωση, ο γιατρός χορηγεί άλλα αντι παρκινσονικά φάρμακα ή προχωρά με τις ονομαζόμενες παρεμβατικές ή επεμβατικές θεραπείες.

Τέτοιες είναι:

• Η διέγερση των εν τω βάθει πυρήνων του εγκεφάλου (Deep Brain Stimulation) μετά από νευροχειρουργική επέμβαση, μια επέμβαση ρουτίνας στο εξωτερικό, η οποία πραγματοποιείται και σε νοσοκομεία στην Ελλάδα, αλλά υπάρχει λίστα αναμονής.
• Η χορήγηση με αντλία συνεχούς έγχυσης στη νήστιδα, λεβοντόπα/καρβιντόπα υπό μορφή γέλης, μετά από γαστρονηστιδοστομία
• Η συνεχής, με τη βοήθεια αντλίας υποδόρια χορήγηση απομορφίνης (θεραπεία που αναμένεται να εγκριθεί και στην Ελλάδα).

Αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ)

Ο κ. Κονιτσιώτης στη συνέχεια αναφέρθηκε στο πρωτοποριακό ελληνικό project της PD Neurotechnology έναν ασύρματο αισθητήρα που φορά ο ασθενής σαν ρολόι για να καταγράφονται τα συμπτώματα σε διάφορες ώρες της ημέρας, ενώ στη συνέχεια μεταφέρονται στον γιατρό με τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης προκειμένου να τροποποιήσει τη θεραπεία αν χρειάζεται. Η wearable συσκευή PDMonitor δοκιμάστηκε σε τουλάχιστον 80 ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον, αποδεικνύοντας για πρώτη φορά ότι η ιδέα τους ήταν εφικτή. Πλέον, περίπου 1.300 ασθενείς έχουν φορέσει τη συσκευή.

«Στην Ελλάδα οι τεχνολογικά υποβοηθούμενες θεραπείες δεν προσφέρονται στους ασθενείς στον ίδιο βαθμό που προσφέρονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες» τόνισε ο καθηγητής, ενώ εστίασε και στη σωστή διαχείριση του παρκινσονικού ασθενή που απαιτεί διεπιστημονική ομάδα, υπό την καθοδήγηση ειδικού νευρολόγου. Οι ειδικότητες που θεωρούνται σήμερα απαραίτητο να συμμετάσχουν στη διεπιστημονική ομάδα που θα παρακολουθεί τον ασθενή υπό την επίβλεψη του νευρολόγου είναι:

• φυσικοθεραπευτής
• εργοθεραπευτής
• λογοθεραπευτής
• ουρολόγος
• γαστρεντερολόγος
• ψυχολόγος

Ο κ. Κονιτσιώτης επισήμανε, επίσης, ότι: «είναι θετική η επίδραση της ενημέρωσης απ’ όλους τους επιστημονικούς φορείς για την υποχώρηση του στίγματος της νόσου και για την ανακούφιση του τεράστιου βάρους των φροντιστών των ασθενών με νόσο Πάρκινσον», υπογραμμίζοντας την ανάγκη να γίνουν περισσότερα προγράμματα υποστήριξής τους.