Πατάτες και διαβήτης: Η μέθοδος μαγειρέματος κάνει τη διαφορά

Αν και είναι λογικό ότι μια υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει πολλά λαχανικά θα μας βοηθούσε να αποφύγουμε τον διαβήτη, η έρευνα μέχρι σήμερα παρέμενε απροσδόκητα ασαφής.

Μια νέα μελέτη, όμως, από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Edith Cowan (ECU) στο Περθ της Αυστραλίας, τα ευρήματα της οποίας εμφανίζονται στο Diabetes Care της Αμερικανικής Εταιρείας κατά του Διαβήτη, αποκαλύπτει ένα λαχανικό που μπορεί να αποδειχθεί κλειδί στην περίπτωσή μας: είναι οι πατάτες.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα λαχανικά γενικά μειώνουν τον κίνδυνο σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, εκτός από τις πατάτες, οι οποίες συχνά συγκαταλέγονται στα λαχανικά, σε επίπεδο έρευνας.

Στη μελέτη, οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν τα περισσότερα λαχανικά – εκτός από τις πατάτες – αντιμετώπιζαν κατά 21% μειωμένο κίνδυνο διαβήτη, σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν σημαντικές ποσότητες λαχανικών στη διατροφή τους.

Δεν υπήρξε επιπλέον όφελος για όσους έτρωγαν περισσότερα από 150 έως 250 γραμμάρια λαχανικών καθημερινά.

Η μέθοδος προετοιμασίας έχει μεγάλη σημασία

Ανάλογα με τον τρόπο παρασκευής των πατατών, λέει η μελέτη, μπορεί είτε να μην έχουν καμία επίδραση στον διαβήτη, είτε να τον αυξήσουν.

Οι απλές, βραστές πατάτες – και πιθανώς οι απλές πατάτες φούρνου, αν και δεν ελήφθησαν υπόψη στη μελέτη – ούτε μειώνουν – ούτε αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη, σύμφωνα με τη μελέτη. Ωστόσο, οι πατάτες σε άλλες μορφές, όπως ο πουρές πατάτας μαγειρεμένος με βούτυρο και άλλα συστατικά και τα πατατάκια (τσιπς) αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη.

Το λαχανικό που σχετίζεται περισσότερο με τη μείωση του κινδύνου διαβήτη ήταν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τα σταυρανθή λαχανικά.

Οι συγγραφείς της μελέτης άντλησαν τα συμπεράσματά τους από μια συγχρονισμένη ανάλυση επί 54.793 συμμετεχόντων, που συγκέντρωσε δεδομένα υγείας ατόμων από το 1993 έως το 1997.

Όλοι ήταν κάτοικοι των περιοχών της Κοπεγχάγης και του Άαρχους της Δανίας και οι ηλικίες τους κατά την έναρξη της μελέτης κυμαίνονταν από 50 έως 64 ετών. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν εκτεταμένα ερωτηματολόγια τροφίμων και οι ερευνητές κατέγραψαν το βάρος, τις μετρήσεις της μέσης και το ύψος τους.

Από αυτά τα άτομα, 7.695 είχαν αναπτύξει διαβήτη τύπου 2, κατά μέσο όρο 16,3 χρόνια αργότερα.

Γιατί μετράει η μέθοδος μαγειρέματος

Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ Νίκολα Μποντόνο, μεταδιδακτορικός ερευνητής στη Σχολή Ιατρικών Επιστημών Υγείας του πανεπιστημίου ECU, εξήγησε μιλώντας στον ιστότοπο Medical News Today:

«Ερευνήσαμε βαθύτερα τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν σε κάθε μεμονωμένη μελέτη και είδαμε ότι πολλές μελέτες περιλάμβαναν τις πατάτες στην εκτίμηση της πρόσληψης λαχανικών και δεν έλαβαν υπόψη τη μέθοδο παρασκευής των πατατών. Άλλες μελέτες επίσης δεν εξέτασαν το υπόβαθρο της δίαιτας των ανθρώπων που κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες πατάτας, η οποία συνήθως περιλάμβανε μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρέατος – ενός σημαντικού παράγοντα κινδύνου για διαβήτη τύπου 2».

Ο Δρ Τζέισον Εγνκ, κλινικός αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ (PA), που δεν συμμετείχε σε αυτή τη μελέτη, εξήγησε ότι «oι τηγανιτές πατάτες και τα πατατάκια είναι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο, με υψηλότερο αριθμό υδατανθράκων».

«Αυτά τα είδη τροφών», είπε, «κάνουν το σώμα μας να παράγει περισσότερη ινσουλίνη για τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα και, εάν καταναλωθούν σε μεγαλύτερες ποσότητες, μπορεί να μας προκαλέσουν αύξηση βάρους στην κοιλιά, κάτι που μπορεί να προκαλέσει αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2».

Η νέα μελέτη αξιολόγησε τις επιπτώσεις τόσο των λαχανικών όσο και των πατατών ξεχωριστά. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ουδέτερη – ή ακόμα και η αρνητική επίδραση – της πατάτας στον διαβήτη είχε αποκρύψει το πραγματικό όφελος από την κατανάλωση (άλλων) λαχανικών.

Πατάτες VS Λαχανικά

Οι συγγραφείς της μελέτης αναγνωρίζουν ότι δεν είναι σαφές με ποιο τρόπο τα λαχανικά μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο διαβήτη.

«Τα λαχανικά», είπε ο Δρ Μποντόνο, «περιέχουν θρεπτικά συστατικά και βιοδραστικές ενώσεις, για παράδειγμα, φυτικές ίνες, πολυφαινόλες, βιταμίνη Κ και νιτρικά άλατα». Τέτοια θρεπτικά συστατικά μπορούν να ενισχύσουν τη μεταβολική υγεία. «Αλλά», σημείωσε, «είναι επίσης σχετικά χαμηλά σε θερμίδες».

Και ποιο είναι το πρόβλημα με τις πατάτες;

Ο Δρ Μποντόνο υποθέτει ότι «παρόλο που οι πατάτες περιέχουν θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες, δεν είναι τόσο πλούσια πηγή όσο άλλα λαχανικά και έχουν συγκριτικά υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα».

Στη μελέτη, όταν συμπεριλήφθηκαν όλες οι μορφές με τις οποίες οι άνθρωποι τρώνε πατάτες – εξαιρουμένων των σκέτων βραστών πατατών – ο κίνδυνος διαβήτη αυξήθηκε κατά 9%.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πατάτες δεν έχουν θέση σε μια υγιεινή διατροφή, είπε ο Δρ Ενγκ: «Σίγουρα, μια κατάλληλη ποσότητα πατάτας στο πλαίσιο ενός καλά ισορροπημένου γεύματος πρωτεϊνών και λαχανικών μπορεί να μας προσφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε, ενώ παράλληλα μας κάνει να αισθανόμαστε πιο υγιείς, κάτι που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη. Το μέτρο και η ισορροπία μεταξύ των τροφών είναι το κλειδί σε κάθε καλή διατροφή».

πηγή: www.medicalnewstoday.com