Πέντε απαντήσεις για την τουρκική κρίση

Πού πάει η κατάσταση στην Τουρκία;
Από το κακό στο χειρότερο. Την τελευταία 5ετία η Τουρκία είχε ρυθμό ανάπτυξης μεγαλύτερο κι από της Κίνας αλλά σήμερα έχει μεγάλο εμπορικό έλλειμμα και τεράστια χρέη. Οι αγορές τρομοκρατήθηκαν από τον πληθωρισμό που ξεπέρασε το 15% κι άρχισαν να πουλάνε την Τουρκική λίρα, η οποία έχασε το 30% της αξίας της μέσα σε έξι μήνες. Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος αποκτά όλο και μεγαλύτερο έλεγχο της οικονομικής πολιτικής. Εκανε τον γαμπρό του υπουργό Οικονομικών και περιορίζει την ανεξαρτησία της κεντρικής Τράπεζας της χώρας, επιμένοντας στην διατήρηση χαμηλών επιτοκίων, τα οποία αυξάνουν τον πληθωρισμό.

Κι εμάς τι μας νοιάζει;
Η πιθανή κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας δεν θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία αλλά κάποια στοιχεία της κρίσης δείχνουν πώς άλλες αγορές μπορούν να την πατήσουν με τον ίδιο τρόπο. Τα τελευταία χρόνια επενδυτές από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία έχουν δανείσει πολλά δισεκατομμύρια δολάρια σε κυβερνήσεις και εταιρείες σε αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Τουρκία, η Αφρική και η Αργεντινή. Τα χαμηλά επιτόκια στις ΗΠΑ και σε άλλες αναπτυγμένες αγορές οδήγησαν τους επενδυτές σε χώρες όπως η Τουρκία. Τα υψηλά επιτόκιά της λειτούργησαν σαν μαγνήτες για τα ξένα κεφάλαια. Οι τράπεζες δάνειζαν αφειδώς σε δολάρια αλλά όταν το αμερικανικό νόμισμα ισχυροποιήθηκε, η κατάσταση αντιστράφηκε.

 Ο Τραμπ τι ρόλο έπαιξε σε όλα αυτά;
Στην απόφαση της Αγκυρας να θέσει υπό κράτηση τον Αμερικανό πάστορα, Αντριου Μπράνσον, ως ύποπτο για τρομοκρατική δράση, ο Τραμπ απάντησε με κυρώσεις και διπλασιασμό των δασμών στις εισαγωγές αλουμινίου και ατσαλιού από την Τουρκία – ενώ η λίρα έπεφτε με ταχύτητα. Το βράδυ της Δευτέρας ο Αμερικανός πρόεδρος ”πάγωσε” και την παράδοση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Αγκυρα.

Τι μπορεί να κάνει ο Ερντογάν;
Μέχρι στιγμής κατηγορεί τον Τραμπ για ¨πισώπλατες μαχαιριές” και τα κοινωνικά δίκτυα για διακίνηση “ψευδών ειδήσεων”. Μία προσωρινή λύση θα μπορούσαν να είναι τα capital controls, για να περιοριστεί η πίεση στην λίρα.

Τι να περιμένουμε;
Σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές, η ελεύθερη πτώση της λίρας μπορεί να σταματήσει με δύο τρόπους: με μία γενναία αύξηση των επιτοκίων, που είναι στο 17% ή με προσφυγή στο ΔΝΤ.