Πέντε πράγματα που μάθαμε για τους παπάδες

Η πολυσυζητημένη συμφωνία Τσίπρα – Ιερώνυμου έφερε στο φως έναν άγνωστο κόσμο, αυτόν του ιερέα-δημοσίου υπαλλήλου. Μαζί ανέδειξε και την επιπολαιότητα με την οποία η κυβέρνηση προσέγγισε και αυτό το θέμα

Η συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου με τον Αλέξη Τσίπρα, στο Μαξίμου το βράδυ της Τρίτης, κατέληξε σε ένα κοινό ανακοινωθέν το οποίο με τη σειρά του μας έδωσε την ευκαιρία να διεισδύσουμε σε έναν κόσμο, λίγο-πολύ άγνωστο. Ξαφνικά οι ορθόδοξοι ιερείς έγιναν πιο πολύ συντεχνία παρά άνθρωποι του κλήρου – μάθαμε τα μισθολογικά τους, τους αναλύσαμε με αριθμούς, τους φανταστήκαμε ως κωδικούς στην Ενιαία Αρχή Πληρωμών, γνωρίσαμε το σωματείο τους και τον εργατοπατέρα που τους εκπροσωπεί.

Ο Πρωθυπουργός είπε ότι αυτή είναι η κατάληξη μιας μακράς διαδικασίας και βαθιάς μελέτης του ζητήματος. Το πιθανότερο είναι ότι είναι μια ακόμη επικοινωνιακή φούσκα –κάτι που εξηγείται παρακάτω– που απλώς επιτρέπει στον κ. Τσίπρα να τάζει νέες προσλήψεις και να ενεργοποιήσει κοινωνικούς αυτοματισμούς (να φύγουν οι παπάδες, να προσληφθώ εγώ). Αλλά ας δούμε για την ώρα αυτή τη συμφωνία ως μια ευκαιρία να μάθουμε μερικά πράγματα για τον κλήρο και τους ιεράρχες στη χώρα μας. Ιδού λοιπόν τι μάθαμε:

1. Οτι η Ελλάδα είναι η χώρα με τους περισσότερους κληρικούς στην Ευρώπη

Για κάποιους αναμενόμενο, για άλλους όχι. Στην Ελλάδα έχουμε 87,7 ιερείς ανά 100.000 κατοίκους, ενώ στην αυστηρά ρωμαιοκαθολική Ισπανία ο αντίστοιχος αριθμός δεν ξεπερνά τους 54,3. Τέλος πάντων, στην Ελλάδα έχουμε και τους περισσότερους γιατρούς —630 ανά 100.000 κατοίκους— άρα δεν πρέπει να μας προβληματίζουν οι πολλοί ιερείς. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι οι γιατροί είναι πιο επιρρεπείς στο brain drain από τους κληρικούς.

2. Οτι οι ιερείς κοστίζουν πολλά στο Δημόσιο

Στα τέλη του 2016 μισθοδοτούνταν από το Δημόσιο 10.238 ορθόδοξοι ιερείς και 100 Αρχιερείς (επαρχιούχοι Μητροπολίτες, τιτουλάριοι και σχολάζοντες Μητροπολίτες, βοηθοί Επίσκοποι, πρεσβύτεροι, διάκονοι, ιεροκήρυκες), που ανήκουν σε α. 82 Μητροπόλεις Εκκλησίας της Ελλάδος, β. Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης και 8 Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Κρήτης, γ. 5 Ιερές Μητροπόλεις Δωδεκανήσου) και εκκλησιαστικοί υπάλληλοι (υφίστανται 292 οργανικές θέσεις ιεροκηρύκων και περίπου 380 θέσεις λαϊκών υπαλλήλων Μητροπόλεων, που δεν είναι όλες καλυμμένες). Το μισθολογικό κόστος ανερχόταν σε 193.000.000 ευρώ. Το κράτος άρχισε να πληρώνει τους μισθούς τους το 1945 ως αντιστάθμισμα της απαλλοτρίωσης εκκλησιαστικής περιουσίας.

3. Οτι οι παππάδες έχουν σκληρό συνδικάτο

Ονομάζεται Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος, με έδρα στην οδό Σοφοκλέους 4, στην Αθήνα. Μάλιστα το σωματείο είναι από τα αρχαιότερα της χώρας, ιδρύθηκε το 1890 για τους κληρικούς της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και έπειτα διευρύνθηκε και έγινε πανελλήνιο. Με το που δημοσιοποιήθηκε η συμφωνία Τσίπρα – Ιερώνυμου, ο ΙΣΚΕ αντέδρασε και προειδοποίησε την Ιερά Σύνοδο και την κυβέρνηση με «μαζικές και πρωτόγνωρες για την ελληνική Ιστορία» κινητοποιήσεις των κληρικών (εδώ το τελευταίο διαπρύσιο μήνυμα του προέδρου του σωματείου, πατέρα Γεώργιου Σελλή), αν δεν ακυρώσουν τα «προ καιρού» συμφωνηθέντα.

4. Οτι ο Τσίπρας τους υποσχέθηκε μέχρι και ΑΤΑ

Στο κοινό ανακοινωθέν (εδώ) μετά τη συνάντηση Ιερώνυμου – Τσίπρα στο Μαξίμου αναφέρεται (παρ. 4): Το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύεται ότι θα καταβάλλει ετησίως στην Εκκλησία με μορφή επιδότησης ποσό αντίστοιχο με το σημερινό κόστος μισθοδοσίας των εν ενεργεία ιερέων, το οποίο θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις μισθολογικές μεταβολές του Ελληνικού Δημοσίου. Προκειμένου να μπορεί να μιλήσει για νέες προσλήψεις, o Πρωθυπουργός της χώρας δεσμεύει το ελληνικό κράτος να πληρώνει εις τον αιώνα τον άπαντα τους εργαζόμενους της Εκκλησίας (που υποτίθεται ότι άρχισε να τους πληρώνει για συγκεκριμένο, πεπερασμένο αντιστάθμισμα) και υπόσχεται ό,τι μπορεί στους προς απόλυση κληρικούς.

5. Οτι ο Τσίπρας και οι συν αυτώ δεν ξέρουν ακριβώς τι λένε

Μπορούν να «διαγραφούν» 10.000 ιερείς από το Δημόσιο, ώστε να γίνουν ισάριθμες νέες προσλήψεις που προανήγγειλε με τόση βεβαιότητα ο Αλέξης Τσίπρας; Την απάντηση τη δίνει ο Παναγιώτης Καρκατσούλης, καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και βαθύς γνώστης των κανόνων που διέπουν το Δημόσιο. Η απάντηση όχι μόνο είναι αρνητική, αλλά μαρτυρά και τον βαθμό επιπολαιότητας με την οποία αντιμετώπισε το Μαξίμου το όλο θέμα.

«Ακόμη και στην περίπτωση που εφαρμοστεί αυτή η συμφωνία, πράγμα που δεν είναι καθόλου βέβαιο, δεν αρκεί να σβήσεις απλώς από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών το ΑΦΜ των κληρικών που σήμερα πληρώνονται από το ελληνικό Δημόσιο. Θα πρέπει να καταργήσεις τις θέσεις τους, δηλαδή να τους απολύσεις. Αυτό, εξηγεί, σημαίνει πρακτικά το εξής: είτε θα πρέπει να το πεις με ονοματεπώνυμο για έναν – έναν, είτε θα πρέπει να αλλάξεις τη νομική μορφή της Εκκλησίας και να τη μετατρέψεις σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου» σημείωσε στη «Ναυτεμπορική».

Και σε παρέμβασή του στο Kontra εξήγησε: «Oσοι είναι υπάλληλοι ενός Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, όπως οι ιερείς, απολαμβάνουν του ίδιου μισθολογικού και συνταξιοδοτικού καθεστώτος με τους λοιπούς δημοσίους υπαλλήλους. Για να υπάρξουν, λοιπόν, 10.000 κενές θέσεις τις οποίες θα σπεύσει να πληρώσει ο κ. Τσίπρας με νέους δημοσίους υπαλλήλους θα πρέπει οι συγκεκριμένοι που τις καλύπτουν, σήμερα, να απωλέσουν αυτή την ιδιότητα. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Είτε με την απόλυσή τους (για λόγους που προβλέπονται στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλληλων) είτε με την κατάργηση των θέσεων που υπηρετούν. Εάν συμβεί το δεύτερο, που είναι το μόνο λογικό, τότε, θα έχουμε για πρώτη φορά μαζική κατάργηση θέσεων στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδας. Από την άλλη, η αλλαγή του νομικού στάτους της Εκκλησίας με την μετατροπή της σε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, προκειμένου να τυγχάνει επιχορήγησης, θα διασαλεύσει το, επί αιώνες, σταθερό καθεστώς της. Όλες οι εναλλακτικές δείχνουν την περιπλοκότητα του προβλήματος αλλά και την επιπολαιότητα με την οποία αντιμετωπίζεται από τον κ. Τσίπρα».