Περιμένοντας τη Δύση…

Στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης οι υπερασπιστές των τειχών κοίταζαν προς τη Δύση περιμένοντας τη βοήθεια που θα τους λύτρωνε αν και θα ενσωμάτωνε το ορθόδοξο πλήρωμα στην Καθολική Εκκλησία. Η συνδρομή προς το Γένος καθυστέρησε μερικούς αιώνες, όταν πλέον η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέπαιε ως ο Μεγάλος Ασθενής. Τότε όμως, στην Άλωση, η Δύση δεν ενεπλάκη για μία σειρά από λόγους, κυρίως οικονομικούς.

Βέβαια το 1571 στη Ναύπακτο, με την καταστροφή του οθωμανικού στόλου, η Δύση υιοθέτησε μία τακτική που ακολουθεί ακόμα και σήμερα έναντι της Τουρκίας. Της επιτρέπει να απλώνεται, να βγάζει τα πόδια της έξω από το πάπλωμα, αλλά μέχρι ενός σημείου. Μετά βγαίνουν δόντια και νύχια. Η περίπτωση της Αγίας Σοφίας δεν είναι από εκείνες που θα έκαναν τις γροθιές να χτυπήσουν στο μεγάλο τραπέζι των Βρυξελλών. Οι ισορροπίες είναι λεπτές, οι δουλειές χοντρές και η κοινή γνώμη των εταίρων δεν φορτίζεται συναισθηματικά. Αλλά και η ρωσική αρκούδα προτιμά να τρυγάει το μέλι των σχέσεων με την Τουρκία, παρά να δείχνει τα δόντια της. Στην αρχή η Μόσχα είπε ότι το θέμα είναι εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας και ο Πούτιν τήρησε τα προσχήματα λέγοντας δύο λόγια στον Ερντογάν. Ο Τραμπ και να πληροφορήθηκε, γενικώς, το θέμα, θα προτίμησε να τα πει με τον φίλο και συνεταίρο του.

Το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κινήθηκε ούτε χιλιοστό έξω από τα αναμενόμενα. Καταδίκασε χλιαρά την Τουρκία για το θέμα της Αγίας Σοφίας και είπε ότι θα επανεξετάσει τις κυρώσεις -ο Ερντογάν δεν πρέπει να ασχολήθηκε ούτε πέντε λεπτά με τα αποτελέσματα του. Λογικό. Με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που βρίσκονται συγκεντρωμένοι στην Τουρκία, αν κάποιος πρέπει να ανησυχεί είναι οι Ευρωπαίοι. Και, εντελώς μεταξύ μας, όσο και αν το συγκεκριμένο θέμα είναι υψηλής έντασης για μας, για τους εταίρους εξαντλείται στα όρια του συμβολισμού. Αν μη τι άλλο, απέναντι σε μία σκληρή στάση, ο Ερντογάν θα μπορούσε να εμφανιστεί και ως πατερούλης των μουσουλμάνων του κόσμου. «Υπήρξε ευρύτατη συναίνεση να εκπονηθεί, κατόπιν αιτήματός μας, κατάλογος κατάλληλων περαιτέρω μέτρων, δηλαδή κυρώσεων, που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της» σημείωσε ο κ. Δένδιας. Εντάξει. Να φτιάξουμε τον κατάλογο και βλέπουμε.

Εν προκειμένω, λοιπόν, η Ελλάδα είναι ουσιαστικά μόνη και αδύναμη σε ένα πόλεμο συμβολισμών. Αντε να μαζέψει και δέκα ψηφίσματα που δεν κάνουν ούτε για κορνίζα, θα θυμίζουν μία μάχη που δεν δόθηκε καν. Ωστόσο αυτό έχει και θετικές πτυχές, πρωτίστως επικοινωνιακές. Μπορεί η απόφαση για την Αγία Σοφία να μη συνδέεται άμεσα με τριβές γεωπολιτικής και νομικής φύσεως, ωστόσο υπενθυμίζει στην παγκόσμια κοινή γνώμη την ιδοσυστασία της Τουρκίας και δικαιώνει, έστω σε επίπεδο «κλίματος», την ελληνική στάση απέναντι της. Ταυτόχρονα ενδέχεται να λειτουργήσει συσπειρωτικά για τον απανταχού Eλληνισμό, αρκεί να το κέντρο να επιδείξει σωστά αντανακλαστικά, αναπτύσσοντας παράλληλα τη δικτύωση με τις ορθόδοξες κοινότητες παγκοσμίως.

Το κυριότερο: προσγειώνει, όσους αεροβατούν, στην πραγματικότητα της γεωπολιτικής αρένας. Δεν υπάρχουν άλλες πλάτες, ούτε αμυντικό back up. Δεν υπάρχει καν πλαίσιο και δυνατότητα διαλόγου με τους απέναντι. Είμαστε μόνοι μας και βαδίζουμε στη χειρότερη περίοδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετά το Κυπριακό. Και αν κρίνουμε από την τύχη της Αγίας Σοφίας, δεν υπάρχει ούτε Θεός για να βάλει το χέρι του.