Πίσω από το «Κούγκι» των ζηλωτών

Τον Ιούλιο του 2013, μια ασυνήθιστη για τη γαλήνια κοινωνία του Αγίου Ορους εικόνα έκανε μέσω των διεθνών τηλεοπτικών δικτύων τον γύρο του κόσμου. Στο παράθυρο ενός κτίσματος, στην πρωτεύουσα Καρυές, ξεπροβάλλει ένα χέρι ρασοφόρου το οποίο εκσφενδονίζει μια βόμβα μολότοφ και ακολουθεί μια δεύτερη. Εντός του κτιρίου είχαν ταμπουρωθεί φανατικοί ζηλωτές μοναχοί, οι οποίοι με αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, πέτρες, ξύλα και σίδερα, επιχειρούσαν να εμποδίσουν τον δικαστικό κλητήρα και τους αστυνομικούς που τον συνόδευαν προκειμένου να τους επιδώσουν απόφαση του δικαστηρίου, διά της οποίας ήταν υποχρεωμένοι να παραδώσουν το αντιπροσωπείο τής υπό κατάληψη Μονής Εσφιγμένου στη νόμιμη αδελφότητα.

Θύματα ή τραυματισμοί δεν υπήρξαν. Μερικά χρόνια νωρίτερα (2006), ωστόσο, στο ίδιο σημείο και για τον ίδιο λόγο, είχε σημειωθεί άγρια συμπλοκή μεταξύ μοναχών της νόμιμης μονής Εσφιγμένου και της παλαιάς, που είχε τεθεί υπό τον έλεγχο των φονταμενταλιστών. Από το πεδίο της μάχης τότε δύο μοναχοί της «νόμιμης» Εσφιγμένου μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, ο ένας με ανοιγμένο το κεφάλι από «άγιο ρόπαλο»

Το βίντεο με τις «ιερές μολότοφ» προκάλεσε αίσθηση. Για πρώτη φορά ο έξω κόσμος έβλεπε ρασοφόρους στον τόπο της αγάπης και της προσευχής να εκσφενδονίζουν μολότοφ εναντίον «αδελφών». Η εικόνα έβγαλε ταυτόχρονα με εντυπωσιακό τρόπο από τη χερσόνησο του Αθω μια πληγή με ευαίσθητες θρησκευτικές, εθνικές αλλά και γεωπολιτικές προεκτάσεις, η οποία επί μισό και πλέον αιώνα κατατρώει τα σωθικά του «θησαυροφυλακίου της Ορθοδοξίας» και δεν λέει να κλείσει. Επί πενήντα και πλέον χρόνια στους κόλπους της μοναστικής πολιτείας συγκρούονται από τη μία ένας επιθετικός νεοζηλωτισμός, και από την άλλη η συντεταγμένη ορθοδοξία.

Οι αυτοαποκαλούμενοι «Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί» (φανατικοί παλαιοημερολογίτες) που έχουν αναγορεύσει εαυτούς σε υπερασπιστές της «ανόθευτης ορθόδοξης χριστιανικής πίστης», εναντιώνονται σε κάθε άνοιγμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε άλλα θρησκεύματα, κυρίως στον διάλογο με τους Καθολικούς. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και προσωπικά ο κ.κ. Βαρθολομαίος, τον οποίο θεωρούν «όργανο του Πάπα», είναι γι’ αυτούς κόκκινο πανί.

Δεν αναγνωρίζουν την πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου στο Αγιον Ορος, ούτε μνημονεύουν, ως οφείλουν, τον πατριάρχη, αποτάσσονται τον «σατανά» της παγκοσμιοποίησης και των εμβολίων (όχι μόνο της COVID), έχουν αναγάγει σε πρότυπό τους τον ρωσικό βαθύ εθνοθρησκευτισμό και από το 1972 που κατέλαβαν την Εσφιγμένου, την κατέστησαν «Ιερουσαλήμ» των απανταχού ορθόδοξων φονταμενταλιστών.

Το 2002 το Οικουμενικό Πατριαρχείο κήρυξε τους Εσφιγμενίτες και τον ηγούμενό τους κ. Μεθόδιο σχισματικούς. Ταυτόχρονα, η Ιερά Κοινότητα αποφάσισε την απέλασή τους –η απόφαση επικυρώθηκε το 2005 από το Συμβούλιο της Επικρατείας– και εξέλεξε νέα, νόμιμη αδελφότητα, η οποία στη συνέχεια διεκδίκησε νομικά τα περιουσιακά στοιχεία της κατειλημμένης μονής. Εκτοτε η διαμάχη έλαβε άγρια χαρακτηριστικά.

Οι καταληψίες τέθηκαν, ως παρανόμως διαβιούντες στον Αθω, σε καραντίνα από την Ιερά Κοινότητα, και επικουρούμενοι από τους εκτός Ορους φανατικούς παλαιοημερολογίτες οχυρώθηκαν στο μοναστήρι, απειλώντας με ολοκαύτωμα εάν οι αρχές επιχειρήσουν να τους απομακρύνουν βίαια. Κατά καιρούς διακινούν πληροφορίες για υπέργηρους και άρρωστους έγκλειστους που πεθαίνουν γιατί, όπως ισχυρίζονται, η αστυνομία εμποδίζει να φτάσουν στο μοναστήρι φάρμακα, ή λόγω πείνας, και άλλα παρόμοια, εξάπτοντας αισθήματα φανατισμού στους εκτός Ορους υποστηρικτές τους.

Από την Ιερά Κοινότητα και γενικότερα από τις Αρχές διαψεύδονται όλα αυτά, ενώ η νέα αδελφότητα ανταπαντά υποστηρίζοντας ότι έχουν μετατρέψει τα σύνορα του Αγίου Ορους σε «σουρωτήρι», βάζοντας στον Αθω από δύσβατα μονοπάτια ή και τη θάλασσα, υπό τα στραβά μάτια της αστυνομίας και του λιμενικού, δικούς τους ανθρώπους τους οποίους ενδύουν παράνομα το ράσο βαφτίζοντάς τους μοναχούς, και ζητάει επίσημη καταγραφή των κειμηλίων της κατειλημμένης μονής. Με βάση καταγγελίες του ηγουμένου κ. Βαρθολομαίου, οι «καταληψίες» εξάγουν μέσω μεσαζόντων γεωργικά προϊόντα στη Σερβία και αλλού, ενώ παρασκευάζουν και δική τους… μπίρα.

Η σύγκρουση στο επίπεδο της προπαγάνδας είναι ανελέητη, και σε ουχί ολίγες περιπτώσεις αγγίζει τα όρια της φαντασιοπληξίας. Οπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση της προγραμματισμένης για την 1η Αυγούστου επίδοσης από δικαστικό επιμελητή στους «καταληψίες» της τελεσίδικης απόφασης του Αρείου Πάγου για την παράδοση του κατειλημμένου κτιρίου και των κειμηλίων στη νόμιμη αδελφότητα, με αστυνομική παρουσία, αν κρινόταν απαραίτητο. Δεν έγινε ωστόσο τίποτα.

Δεν αναγνωρίζουν την πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου στο Αγιον Ορος, ούτε μνημονεύουν, ως οφείλουν, τον πατριάρχη, αποτάσσονται τον «σατανά» της παγκοσμιοποίησης και των εμβολίων.

Ο ηγούμενός τους κ. Μεθόδιος, καταδικασθείς για τα επεισόδια του 2013 στις Καρυές σε πολυετή φυλάκιση, αλλά ουδέποτε συλληφθείς καθότι ταμπουρωμένος στο «βασίλειό» του, φιλοξενούμενος στο τηλεοπτικό κανάλι του κ. Βελόπουλου, ξεσήκωσε τον κόσμο – και οπαδούς του ΠΑΟΚ και της ΑΕΚ που ανήρτησαν πανό υποστήριξης στα ευρωπαϊκά τους παιχνίδια πριν από δύο εβδομάδες σε Τούμπα και Φιλαδέλφεια αντίστοιχα. Ακούστηκε να λέει ότι έρχονται αστυνομικές δυνάμεις από την Ευρώπη (!) για να τους βγάλουν από το μοναστήρι, καταφθάνουν και Γάλλοι κομάντος για να πάρουν από την Εσφιγμένου τη σκηνή του Μεγάλου Ναπολέοντα που φυλάσσεται εκεί, ότι γνωρίζει την ύπαρξη μυστικής «συμφωνίας» Βαρθολομαίου – Μητσοτάκη να απομακρύνει ο Πατριάρχης από την Αρχιεπισκοπή Αμερικής τον κ. Ελπιδοφόρο και ως αντίδωρο ο πρωθυπουργός να δώσει εντολή να αδειάσει η Εσφιγμένου, και άλλα παρόμοια.

Και μπορεί όλα αυτά να ακούγονταν ως γραφικότητες, ένας αριθμός κοσμικών παλαιοημερολογιτών όμως έσπευσαν ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμά του την επομένη να αποκλείσουν το λιμάνι της Ουρανόπολης για να εμποδίσουν την «εισβολή» των «σατανάδων του Πάπα» στον Αθω, που όμως δεν ήρθαν.

Η νόμιμη αδελφότητα, καθώς η απόφαση της Ιεράς Κοινότητας για την απέλαση των καταληψιών δεν εκτελείτο, έχει προσφύγει καιρό τώρα στα πολιτικά δικαστήρια διεκδικώντας την κινητή και ακίνητη περιουσία. Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Χαλκιδικής με απόφασή του (2018) ικανοποίησε το αίτημά τους, το ίδιο και το Εφετείο Θεσσαλονίκης το 2020, ενώ το 2023 ο Αρειος Πάγος κατέστησε αμετάκλητες τις παραπάνω αποφάσεις.

Πλέον το «μπαλάκι» έχει εκτιναχθεί από τον Αθω στο «γήπεδο» της πολιτείας, που καλείται να εφαρμόσει τους νόμους του κράτους, δεδομένου ότι εκ του καταστατικού χάρτη για το αυτοδιοίκητο είναι αυτή που φέρει την ευθύνη για την αστυνόμευση και την τήρηση της νομιμότητας.

Η ελληνική Ακροδεξιά έχει πιάσει στασίδι στην Εσφιγμένου, την οποία έχει εργαλειοποιήσει πολιτικά και εκλογικά. Φωτογραφίες στελεχών της Χρυσής Αυγής, με υψωμένα λάβαρα μπροστά στη μονή, όπως και σημαίες Ρώσων υπερεθνικιστών έχουν δει το φως της δημοσιότητας, στην ευλογία του Μεθοδίου φέρεται να προστρέχουν, συχνά, όπως λέγεται στις Καρυές, οι κ. Βελόπουλος, Νατσιός, εσχάτως διαγκωνίζονται μαζί τους και οι Σπαρτιάτες.

Η όλη διένεξη έχει λάβει γεωπολιτικές προεκτάσεις με την εμπλοκή του ρωσικού παράγοντα, που έχει τη δική του προϊστορία συνδεδεμένη με σχέδια και βλέψεις στη νευραλγική από πολλές απόψεις χερσόνησο του Αθω. Το 2006 ο κ. Μεθόδιος ζήτησε με επιστολή του στο Πατριαρχείο Μόσχας ρωσική συνδρομή για να αντιμετωπίσει την «καταπίεση των πολιτικών αρχών του Αγίου Ορους που απειλούν την ύπαρξη της ίδιας της μονής».

Η Μόσχα ανταποκρίθηκε άμεσα, με επιστολή του τότε αρμόδιου επί των εξωτερικών σχέσεων του πατριαρχείου της, σημερινού Πατριάρχη Κυρίλλου, προς την Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, στην οποία εξέφραζε τις ρωσικές ανησυχίες «λόγω της εντάσεως που επικρατεί στο θέμα της Μονής Εσφιγμένου και απειλεί να μετατραπεί σε σύγκρουση με τη χρήση βίας».

Οι καταληψίες της Εσφιγμένου διακηρύσσουν το δικαίωμά τους να πιστεύουν ό,τι θέλουν στο πλαίσιο της θρησκευτικής ελευθερίας και κανείς δεν μπορεί να τους εκδιώξει από το «σπίτι» τους, το Αγιον Ορος. Ωστόσο, υπάρχει ο αντίλογος της «άλλης πλευράς», ότι το Αγιον Ορος δεν αποτελεί τόπο θρησκευτικής ελευθερίας και πειραματισμού, αλλά την «κιβωτό της Ορθοδοξίας».

Οπως έλεγε στην «Κ» πηγή άριστα ενημερωμένη στα αγιορείτικα θέματα, «είναι σαν να επιτρέπεται σε έναν βουδιστή ή μουσουλμάνο να προσεύχεται μαζί με ορθοδόξους σε έναν χριστιανικό ναό».