Ποιοι θα ποτίσουν τα λεφτόδεντρα

Άνθησαν τα λεφτόδεντρα. Πακέτα οικονομικής ενίσχυσης, κρατικές εγγυήσεις, ποσοτική χαλάρωση, ακόμη και σκέψεις για κρατικοποιήσεις εταιρειών. Ειδικά για το τελευταίο κυκλοφορεί στο Twitter ένα ωραίο: «Δεν είναι περίεργο που οι άνθρωποι που στηρίζονται σ’ έναν μισθό υποτίθεται ότι πρέπει να διαθέτουν κομπόδεμα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ενώ οργανισμοί δισεκατομμυρίων βρίσκονται στα πρόθυρα χρεοκοπίας μόλις μειώθηκαν τα κέρδη τους μέσα σε μία βδομάδα;».

Από εβδομάδα σε εβδομάδα γίνεται σαφές ότι είναι αναπόφευκτη μια μεγάλη ύφεση. Οι προσπάθειες των κυβερνήσεων ανά τον κόσμο επικεντρώνονται στην αποφυγή βαθιάς ύφεσης, λόγω πληθώρας πτωχεύσεων.

«Για την απώλεια εισοδήματος δεν φταίει κανείς απ’ όσους υποφέρουν. Η μνήμη απ’ όσα έζησαν οι Ευρωπαίοι τη δεκαετία του 1920 είναι αρκετή» τονίζει ο «Σούπερ Μάριο» σε άρθρο του στους «F.T.», προτείνοντας το ιδιωτικό χρέος να διαγραφεί. Δηλαδή, όποιο χρέος εκδοθεί, από τα κράτη στο σύνολο ή εν μέρει να απορροφηθεί.

Ήρθε η Δευτέρα Παρουσία και απλώς ψάχνουν τρόπο να μας το πουν; «Το δημόσιο χρέος πρέπει να αυξηθεί». Ποιος το περίμενε ότι θα ακούγαμε αυτή τη συνταγή. «Αντιμετωπίζοντας συνθήκες που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, η αλλαγή νοοτροπίας είναι τόσο απαραίτητη, όσο θα ήταν σε περίοδο πολέμου».

Μετά τον πόλεμο, όμως, η μούσα Κλειώ, εξιστορεί «κούρεμα» του χρέους όλων των κρατών. Δεν διακρίνω προθυμία για τέτοια ανατροπή, λόγω επιδημίας.

Η κρίση του 1929, που μνημονεύει ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ, ήταν το αποτέλεσμα της εφαρμογής μιας ξεπερασμένης οικονομικής πολιτικής στο νέο περιβάλλον μετά τον «Μεγάλο Πόλεμο». Το τέλος της κρίσης σηματοδότησε και το τέλος της πρώιμης εποχής της παγκοσμιοποίησης.

Η πανδημία θα αλλάξει κάτι στην παγκοσμιοποίηση της τρίτης δεκαετίας της τρίτης χιλιετίας, ενισχύοντας τις τάσεις που ήταν ήδη ισχυρές για περισσότερο προστατευτισμό. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς πως τουλάχιστον οι αναπτυγμένες χώρες θα συνεχίσουν να αποδέχονται ότι τα ουσιώδη πάντα θα εισάγονται. Είδαν τι γίνεται όταν οι αλυσίδες παραγωγής διαταράσσονται.
Αυτά που θα δουν οι εργαζόμενοι τώρα γράφονται.