Πολικός Λύκος: Το σαδιστικό γκούλαγκ του Πούτιν στον Αρκτικό Κύκλο

Ακόμη και μέσα στο διαβόητο σύστημα των απάνθρωπων σωφρονιστικών αποικιών της Ρωσίας, η φυλακή FGU IK-3, γνωστή ως «Πολικός Λύκος», έχει τη χειρότερη φήμη. Η φυλακή στην οποία πέθανε υπό μυστηριώδεις συνθήκες ο ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι αποτελεί τμήμα ενός δικτύου 700 ποινικών αποικιών που είναι διάσπαρτες σε όλη τη Ρωσία.

Σε χειμερινές θερμοκρασίες -30 βαθμών Κελσίου, οι κρατούμενοι διατάσσονται για υπαίθρια συγκέντρωση φορώντας μόνο ελαφριά ρούχα, αναφέρει ρεπορτάζ της βρετανικής Telegraph. Την άνοιξη, σμήνη κουνουπιών τούς τσιμπούν μέσα από τις στολές τους. Εάν κάποιος από τους κρατούμενους δειλιάσει ή αντιδράσει, όλοι τους καταβρέχονται με νερό.

Οι ξυλοδαρμοί και τα γυμνάσια, με τους φυλακισμένους να μένουν ολόγυμνοι μέσα στα κελιά απομόνωσης, είναι καθημερινά φαινόμενα. Οι φρουροί τούς αναγκάζουν να βαδίζουν ασταμάτητα μέσα στις εγκαταστάσεις, να τραγουδούν πατριωτικά τραγούδια και να απαγγέλλουν τον ρωσικό εθνικό ύμνο.

Ανάμεσα στους περισσότερους από 460.000 κρατούμενους που είναι εγκλωβισμένοι στις ποινικές αποικίες είναι και οι πολιτικοί κρατούμενοι του Κρεμλίνου –ηγέτες της ρωσικής αντιπολίτευσης, Δυτικοί δημοσιογράφοι, ηγετικές φιγούρες της κοινωνίας των πολιτών και ακτιβιστές– που έπεσαν σε δυσμένεια από το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Σύμφωνα με τη Memorial, την κάποτε σημαντικότερη οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία, η οποία έχει τεθεί εκτός νόμου, ο αριθμός των ατόμων που χαρακτηρίζονται ως πολιτικοί κρατούμενοι στη χώρα έχει υπερτριπλασιαστεί από το 2018, φτάνοντας τους 676.

Από την εποχή που η Μόσχα ξεκίνησε την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, οι τάξεις των πολιτικών κρατουμένων έχουν αυξηθεί δραματικά, με δεκάδες άτομα να καταδικάζονται βάσει των αυστηρών νέων νόμων που τιμωρούν τις αντιδράσεις απέναντι στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία.

Οι συνθήκες στις οποίες υπόκεινται οι κρατούμενοι στη φυλακή συχνά ισοδυναμούν με θανατική ποινή. Σύμφωνα με τα λόγια ενός ρώσου δικηγόρου, η αποικία «Πολικός Λύκος» στη ρωσική Αρκτική αποτελεί «επί της ουσίας νομιμοποιημένα βασανιστήρια» σχεδιασμένα για να λυγίσουν τους κρατούμενους σωματικά και ψυχικά. «Είναι μια αηδιαστική αποικία» αναφέρει στη ρωσική ειδησεογραφική ιστοσελίδα Meduza.

Ο Ναβάλνι γνώριζε ότι το Κρεμλίνο επιδίωκε τον θάνατό του πριν μπει στο αεροπλάνο της επιστροφής του στη Μόσχα, προ τριετίας. Το καθεστώς Πούτιν είχε ήδη επιχειρήσει να τον δηλητηριάσει με τη νευροτοξική ουσία Νόβιτσοκ στη διάρκεια μιας πτήσης στη Γερμανία – επίθεση από την οποία κατάφερε να επιζήσει την τελευταία στιγμή.

Δεν υπάρχει πιο αποτελεσματικός τρόπος εξόντωσης των αντιπάλων του Κρεμλίνου από το εκτεταμένο σύστημα ποινικών αποικιών της Ρωσίας. Αυτά τα μολυσμένα από ψείρες και κουνούπια απομακρυσμένα φυλάκια παγώνουν τον χειμώνα και βράζουν το καλοκαίρι. Οι φρουροί χτυπούν, φοβερίζουν και βασανίζουν. Το καθημερινό πρόγραμμα ταπεινώνει και συνθλίβει το ηθικό των κρατουμένων.

Οι ταραχές αποτελούν καθημερινότητα και χιλιάδες κρατούμενοι πεθαίνουν κάθε χρόνο, κυρίως από αυτοκτονίες ή καρδιακές προσβολές. Ακόμη και η επιλογή να πολεμήσουν και να γίνουν τροφή για τα αντίπαλα κανόνια στην πρώτη γραμμή του πολέμου στην Ουκρανία, όπου χιλιάδες καταλήγουν νεκροί, είναι προτιμότερη για αυτούς από την παραμονή σε τέτοια γκούλαγκ.

Μέσα σε αυτό το απάνθρωπο σύστημα των ποινικών αποικιών, ο «Πολικός Λύκος» ξεχωρίζει για την αθλιότητά του. Βρίσκεται στην άκρη του πουθενά και χτίστηκε ως στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων εξόρυξης λίθων από το σοβιετικό καθεστώς τη δεκαετία του 1960, σε μια από τις πιο απρόσιτες και απομονωμένες περιοχές της Ρωσικής Αρκτικής.

Στεγάζει 1.000 κρατούμενους, κυρίως βιαστές και δολοφόνους. Οι ελάχιστες φωτογραφίες που έχουν διαρρεύσει από τη φυλακή δείχνουν σειρές κρατουμένων με ξυρισμένα κεφάλια να κάθονται σε μια τάξη και να ακούν γυναίκες να δίνουν διαλέξεις πίσω από μια ψησταριά.

Ο ουκρανός σκηνοθέτης Ολεϊ Σέντσοφ πέρασε πέντε χρόνια της ζωής του στην κοντινή ποινική αποικία «Πολική Αρκούδα», το καθεστώς της οποίας υποτίθεται ότι είναι πιο ελαφρύ από εκείνο του «Πολικού Λύκου». Αναφέρει ότι οι κρατούμενοι βρίσκονται στο έλεος των φρουρών, με τους ξυλοδαρμούς, τα ηλεκτροσόκ και τις απειλές βιασμού να μην τιμωρούνται. Οσοι θεωρούνται ταραχοποιά στοιχεία κλειδώνονται σε εμβρυϊκή στάση σε ένα μικρό κλουβί, μέσα στο οποίο ουρούν και αφοδεύουν.

Ο Ναβάλνι εμφανίστηκε στον «Πολικό Λύκο» μετά από εξαφάνιση 20 ημερών, τον περασμένο Δεκέμβριο. Νωρίτερα ήταν έγκλειστος σε μια φυλακή της περιοχής Βλαντίμιρ, κοντά στη Μόσχα – ένα ίδρυμα με σχετικά ευνοϊκές συνθήκες κράτησης. Παρά τις δυσκολίες, ο Ναβάλνι ήταν αποφασιστικά ευδιάθετος από τότε που έφτασε στην φυλακή της Αρκτικής, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, δημοσιεύοντας μηνύματα μέσω δικηγόρων του, στα οποία ειρωνευόταν τον Πούτιν.

Αναλυτές θεωρούν ότι ακόμα και από τη φυλακή, η περιφρονητική στάση του Ναβάλνι συνιστούσε απειλή για τον Πούτιν. Ο Σάμιουελ Γκριν, καθηγητής Ρωσικής Πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου, πιστεύει ότι άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι, όπως οι ηγέτες της ρωσικής αντιπολίτευσης Ιλια Γιασίν και Βλαντίμιρ Καρα-Μουρζά, και ο αμερικανός δημοσιογράφος Εβαν Γκέρσοβιτς, είναι πλέον πιο ευάλωτοι μετά τον θάνατο του Ναβάλνι.

Πολλοί αντίπαλοι του Πούτιν, όπως ο πολιτικός Μπόρις Νεμτσόφ ή η δημοσιογράφος Αννα Πολιτκόφσκαγια, έχουν εκτελεστεί. Αλλοι, όπως ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο, έχουν δηλητηριαστεί. Αμέτρητοι αντιφρονούντες έχουν πεταχτεί από παράθυρα, έχουν σκοτωθεί σε τροχαία ατυχήματα ή έχουν πνιγεί. Αλλά η πλειονότητα των επικριτών και αντιπάλων του ρώσου προέδρου έχουν αφεθεί να πεθάνουν σε ρωσικές φυλακές.

Το σύστημα των γκούλαγκ επεκτάθηκε μαζικά από τον Ιωσήφ Στάλιν, αλλά οι φυλακές της Ρωσίας έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και αιώνες για την καταστολή της διαφωνίας και τον έλεγχο του πληθυσμού. Στο βιβλίο του «Ο Οίκος των Νεκρών», ο Φιοντόρ Ντοστογέφσκι περιέγραψε ένα στρατόπεδο φυλακών στη Σιβηρία ως «έλκος της κοινωνίας» και «έναν από τα τους πιο ισχυρούς παράγοντες καταστροφής» της ανθρώπινης ζωής.

Για τον Ναβάλνι, ωστόσο, ο αναμενόμενος θάνατός του σε ρωσική φυλακή ήταν μια ευκαιρία να αμφισβητήσει το Κρεμλίνο με ένα κάλεσμα για δράση προς τους υποστηρικτές του. «Το μήνυμά μου, αν με σκοτώσουν, είναι πολύ απλό» ανέφερε σε ένα βίντεο που γυρίστηκε λίγο πριν φύγει από τη Γερμανία για τη Ρωσία το 2021. «Μην τα παρατάτε».