Πώς να ξεφορτωθείτε τα ζιζάνια από τον κήπο σας

Ηζωή μου ως ερασιτέχνη αγρότη σημαδεύτηκε από την απρόσκλητη εμφάνιση ενός ενοχλητικού φυτού. Η ικανότητα που διαθέτει στο να παίζει με τις αντοχές μου και να δοκιμάζει την προσήλωσή μου σε αξίες που πρεσβεύω είναι ανυπέρβλητη. Διότι στον πολυετή αγώνα ενάντιά του έφτασα μερικές φορές σε τέτοιο βαθμό απελπισίας, που στο κεφάλι μου άρχισαν να ξεφυτρώνουν επικίνδυνες ιδέες. Ευτυχώς, όμως, ποτέ δεν υπερίσχυσαν και απέφυγα τη χρήση των τοξικών φαρμάκων που, ψευδώς, υπόσχονται την εξόντωσή του. Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά.

Αφού ενσωμάτωσα κοπριά, σκάλισα και ξεχορτάριασα, μέτρησα και χάραξα, έσπειρα και φύτεψα, κατάφερα να στήσω τον ωραίο λαχανόκηπο που ανέκαθεν ονειρευόμουν. Δεν χρειάστηκε όμως παρά λίγες εβδομάδες για να μετατραπεί το όνειρο σε εφιάλτη, καθώς ένα καταπράσινο χαλί με παχύ πέλος σκέπαζε το χώμα. Ο φταίχτης λέγεται περιπλοκάδα, πολλοί πάλι τον αποκαλούν χωνάκι, από το σχήμα των ρόδινων ή λευκών, όμορφων ασφαλώς, αλλά απεχθών για μένα ανθέων του. Σκαρφάλωνε όπου έβρισκε να στηριχθεί και στραγγάλιζε σέλινα, μπιζέλια και πράσα. Παρά το μανιώδες τσάπισμα, στάθηκε αδύνατο να περιορίσω την εξάπλωσή της. Είναι ένα πολυετές, λίαν ανθεκτικό στην κακομεταχείριση ζιζάνιο. Όσες και να ξερίζωνα από τις μήκους ακόμα και μισού μέτρου λεπτές ρίζες του, η πασσαλώδης ρίζα που βρίσκεται σε μεγάλο βάθος εξακόντιζε ασταμάτητα νέες.

Advertisement

Δοκίμασα κάθε είδους γεωργικό γιατροσόφι. Έριχνα τους κομμένους βλαστούς της σε ένα βαρέλι με νερό και την ψέκαζα με αυτό αφού πια είχαν σαπίσει, άλλη χρονιά τούς έκαιγα και μεταχειριζόμουν τη στάχτη τους, πάντοτε ελπίζοντας ότι θα αντιληφθεί επιτέλους πως είναι ανεπιθύμητη. Ατελέσφορα όλα. Μελέτησα σε βάθος τη βιολογία της και απογοητεύτηκα αρκετά όταν έμαθα πως οι σπόροι της παραμονεύουν για δεκαετίες ζωντανοί στο έδαφος, προσμένοντας μια ευκαιρία. Βρίσκεται, σημειωτέον, στην πρώτη τριάδα της λίστας με τα ζιζάνια που προκαλούν τη μεγαλύτερη οικονομική ζημιά στις καλλιέργειες παγκοσμίως. Και όταν κάποτε την εντόπισα να πνίγει μια φυτεία σιδερίτη σε υψόμετρο 1.500 μ., ένιωσα πως η μάχη εναντίον της είναι χαμένη υπόθεση. Αναπαράγεται, βλέπετε, πολύ εύκολα από τεμαχισμένα κομμάτια της έρπουσας ρίζας της και άρα οι τόσο διαδεδομένες πια φρέζες έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τη ραγδαία προέλασή της. Την αντίκριζα παντού, σε οικόπεδα και πεζοδρόμια, σε ζαρντινιέρες και σταροχώραφα, με κυνηγούσε απηνώς στον ύπνο και στον ξύπνιο μου.

Μελέτησα σε βάθος τη βιολογία της και απογοητεύτηκα αρκετά όταν έμαθα πως οι σπόροι της παραμονεύουν για δεκαετίες ζωντανοί στο έδαφος, προσμένοντας μια ευκαιρία.

Είχα αρχίσει να συμφιλιώνομαι με την ιδέα της αμετάκλητης ήττας. Για να γλυκάνω την πίκρα μου, μονολογούσα: «Εντάξει, στο μέρος που διάλεξες να ζήσεις εκείνη κατοικούσε αιώνες ήδη πριν…». Αλλά τελικώς κάτι μέσα μου με ώθησε να κλιμακώσω τον πόλεμο, καθώς είχα αναθαρρήσει διαβάζοντας τα ελπιδοφόρα αποτελέσματα κάποιων σχετικών πειραμάτων. Προμηθεύτηκα λοιπόν μαύρο γεωύφασμα –προσιτό είναι– με το οποίο κάλυψα τα παρτέρια στα οποία αφθονεί. Της αποστερεί το απαραίτητο ηλιακό φως, διαπίστωσα όμως ότι πρέπει απαραιτήτως να απλώνεται διπλό, επειδή αλλιώς, με το ελάχιστο που περνάει, επιβιώνει. Χρειάστηκαν τρία χρόνια υπομονής μέχρι να έλθει το ποθητό αποτέλεσμα, από τότε όμως ηρέμησα. Ελέγχω πάντως τακτικά τον χώρο και όταν, αραιά και πού, ένας σπόρος της στέλνει ανιχνευτικά στην επιφάνεια του εδάφους κάποιον βλαστό, επεμβαίνω αμέσως με την τσάπα. Και ησυχάζω – οι παλιές, βαθιές ρίζες από ό,τι φαίνεται έχουν νεκρωθεί.

Ευοίωνο για όλους μας είναι ότι στην πλειονότητά τους τα ζιζάνια καταπολεμώνται σχετικώς εύκολα με το τακτικό σκάλισμα και τη συχνή χρήση του χορτοκοπτικού. Η εδαφοκάλυψη με φλοιό πεύκου ή γεωύφασμα προσφέρεται για ιδιαίτερα προσβεβλημένες θέσεις ή ως ενέργεια προληπτική ενάντια στην εμφάνισή τους. Στην αγορά βρίσκουμε, τέλος, ως επικουρικό μέσο βιολογικά ζιζανιοκτόνα με κύρια δραστική ουσία τους ορισμένα οξέα. Δεν κάνουν θαύματα, αλλά, επειδή μαραίνουν γρήγορα το φύλλωμα των ανεπιθύμητων επισκεπτών, αναμφίβολα συντελούν στον αποτελεσματικό έλεγχό τους.

Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.