Πώς πυροβολούμε τα πόδια μας…

Ο τίτλος συµπληρώνεται με… και μετά δεν μπορούμε να τρέξουμε. Οχι μόνο δεν μπορούμε να τρέξουμε, αλλά ούτε και να περπατήσουμε. Υπάρχει μια καταπληκτική αμερικανική παροιμία, που βρήκα ότι έχει απόλυτη εφαρμογή σε πάρα πολλές περιπτώσεις στην καθημερινή μας ζωή. Τι λέει η παροιμία: «If the only tool you have is a hammer, everything looks like a nail». Και η μετάφραση για τον φίλο μου από τα Γρεβενά: «Αν το μόνο εργαλείο που διαθέτεις είναι ένα σφυρί, τότε όλα σου φαίνονται σαν καρφιά». Το δίδαγμα της παροιμίας είναι αυτονόητο και σήμερα θα δούμε την κλασικότερη εφαρμογή της.

Πρόκειται και την περίφημη Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η οποία από υπερβολικό ζήλο βλέπει τα πάντα και παντού σαν «προσωπικά δεδομένα». Εχω γράψει ξανά στο παρελθόν για το θέμα, αλλά αυτά που διάβασα στο «Στίγμα» του φίλου μου Γιώργου Χρ. Παπαχρήστου (ΤΑ ΝΕΑ 23-24 Δεκεμβρίου 2023) ομολογώ ότι δικαιολογούν μια νέα προσέγγιση στο θέμα αυτό. Αντιγράφω από το δημοσίευμα, ώστε να διατηρήσω τη γλαφυρότατη περιγραφή του Γιώργου.

«”Τυφλές κάμερες” – Στη χώρα όπου ανθεί –από αιώνων– “φαιδρά πορτοκαλέα” μάθαμε μερικές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, μετά την απόπειρα βομβιστικής επίθεσης στην έδρα των ΜΑΤ στην Πανεπιστημιούπολη. Ειδικότερα, για το γιατί δεν υπάρχει κανένα οπτικό στοιχείο, αναφορικά με τους δράστες της απόπειρας. Τις συνοψίζω, τις λεπτομέρειες, όπως μου τις ανέφεραν και εμένα, και έγινα περίπου έξαλλος: η έδρα των ΜΑΤ, λοιπόν, διαθέτει μεν κάμερες, αλλά όχι καταγραφικό του τι “βλέπουν” οι κάμερες. Γιατί δεν υπήρχε καταγραφικό; Διότι η Ανεξάρτητη Αρχή Προσωπικών Δεδομένων, του κυρίου Μενουδάκου, αν θυμάστε, απεφάνθη ότι οι κάμερες δεν μπορούν να δείχνουν τον δρόμο και δεν μπορούν να καταγράφουν πρόσωπα ή αυτοκίνητα!

Και τότε γιατί τις έχουν; Καλύτερα να μη λειτουργούν αφού δεν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιηθεί ποτέ το υλικό που συγκεντρώνουν, διότι πολύ απλά δεν συγκεντρώνουν υλικό κατόπτευσης – η Αρχή δεν το επιτρέπει. Στο μεταξύ, η μπόμπα αν έσκαγε, ποιος ξέρει πόσους άνδρες των ΜΑΤ θα έστελνε αδιάβαστους, αλλά αυτά είναι “ψιλά γράμματα” για τον κ. Μενουδάκο και τους υπολοίπους της Αρχής.

Εισηγούμαι η Αρχή να απαιτήσει οι κάμερες να… στραφούν προς τα μέσα, προς τις εγκαταστάσεις όπου στρατωνίζονται τα ΜΑΤ, για να μην υπάρχει απολύτως κανένα ενδεχόμενο πιθανής θέασης των τρομοκρατών. Ετσι κι αλλιώς, το ίδιο συμβαίνει και τώρα.

Τρέλα, μιλάμε για τρέλα!

(Το άλλο, με τη σκοπιά που υπήρχε μεν στον περίβολο των εγκαταστάσεων, αλλά δεν έβλεπε τίποτε επειδή της έκρυβαν τη θέα τα ψηλά δέντρα, δεν το σχολιάζω καν. Εδώ πρέπει να μιλήσουν οι ειδικοί επιστήμονες για το μέγεθος της βλακείας που επικρατεί.)».

Περίμενα να δω κάποια αντίδραση ή διάψευση από την περίφημη Αρχή, εξ ου και καθυστέρησα στη δημοσίευση αυτού του κειμένου. Αφού λοιπόν δεν απαντήθηκε το «Στίγμα» του φίλου Γιώργου, σημαίνει ότι όλα αληθεύουν, προς διασκέδαση των καλικάντζαρων που βγαίνουν τις ημέρες των Χριστουγέννων όταν γράφτηκε το κείμενο.

Με την ευκαιρία, θα σας περιγράψω και την προσωπική μου επαγγελματική εμπειρία σε ένα θέμα ήσσονος σημασίας, αλλά χαρακτηριστικό της σχολαστικότητας αυτής της οπισθοδρομικής Αρχής. Πριν από πολλά χρόνια, όταν προσπαθούσαμε να αυτοματοποιήσουμε τη διαδικασία εισόδου και εξόδου από τα γκαράζ, εισηγηθήκαμε τη χρήση καμερών για τη φωτογράφηση της πινακίδας των αυτοκινήτων ώστε να αυτοματοποιείται η καταγραφή για την είσοδο και την έξοδο. Η πρακτική αυτή ήταν πολύ διαδεδομένη στο εξωτερικό και είχε εξαιρετική επιτυχία στη διευκόλυνση της διαδικασίας. Στην Ελλάδα, όμως, καθυστερήσαμε στην εφαρμογή πολλούς μήνες, γιατί η περίφημη Αρχή έπρεπε να πεισθεί ότι καταγράφαμε μόνο την πινακίδα και όχι τον / την οδηγό μαζί με την… τυχούσα παράνομη σχέση του! Βλέπετε στην Ελλάδα, τη χώρα της υπερβολής, ο δείκτης προστασίας που μας παρέχει αυτή η περίφημη Αρχή είναι ο υψηλότερος δείκτης σε ολόκληρο τον κόσμο. Ετσι για να μη νομίζετε ότι δεν είμαστε πρώτοι στη… βλακεία.

Με την παιδική αφέλεια που με διακρίνει, έχω μια απορία: αν κάποιος κυκλοφορεί δημόσια με το αυτοκίνητό του και έχει μαζί του την παράνομη σχέση του, γιατί αυτό θεωρείται «προσωπικό δεδομένο» και χρήζει προστασίας; Εχω την εντύπωση ότι προσωπικό δεδομένο είναι η συμπεριφορά μας στην κρεβατοκάμαρά μας και γενικά στο σπίτι μας ή και αλλού όπου εμείς οι ίδιοι αποφασίζουμε να κάνουμε κάτι κρυφό. Από τη στιγμή που κυκλοφορώ σε δημόσιους χώρους, σημαίνει ότι αυτοβούλως εκτίθεμαι στα μάτια τρίτων και φυσικά στις κάμερες που μπορεί να υπάρχουν παντού.

Θέλετε κάτι άλλο, ακόμα ποιο εξωφρενικό; Το 2010 όταν διαπιστώθηκαν τα προβλήματα, η κυβέρνηση του ΓΑΠ θέλησε να κάνει απογραφή στους δημοσίους υπαλλήλους. Πολύ λίγοι θυμούνται ότι έγιναν… δύο απογραφές! Στην πρώτη απογραφή, με παρέμβαση της Αρχής, δεν καταγράφηκαν οι γνώσεις των δημοσίων υπαλλήλων σε ξένες γλώσσες και τίτλους σπουδών! Οταν με άρθρο μου στη στήλη αυτή («Η εξουσία χωρίς την κατάχρησή της χάνει τα θέλγητρά της» – 4/5/2013) ανέδειξα αυτό το αλαλούμ, η Αρχή απάντησε με επιστολή της όπου προσπάθησε να αιτιολογήσει τα αδικαιολόγητα, από όπου το απόσπασμα: «[…] Στη συγκεκριμένη περίπτωση από το νομοθετικό πλαίσιο που ρύθμιζε κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης της Αρχής (43/2010) την απογραφή των απασχολουμένων στον δημόσιο τομέα προέκυπτε ότι σκοπός της απογραφής ήταν η πληρωμή των πάσης φύσεως αποδοχών του προσωπικού του Δημοσίου μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών. Αντίθετα, το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο δεν παρείχε εξουσιοδότηση για τη δημιουργία κεντρικού αρχείου με τα προσωπικά δεδομένα του συνόλου των απασχολουμένων στο Δημόσιο, το οποίο θα εξυπηρετεί τον σκοπό του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης μέσω της αξιοποίησης και ανακατανομής των ανθρωπίνων πόρων της, για την επίτευξη του οποίου θα ήταν αναγκαία η επεξεργασία περισσότερων δεδομένων, όπως για παράδειγμα δεδομένων σχετικών με τον βαθμό του τίτλου σπουδών, το θέμα του διδακτορικού τίτλου, τον βαθμό του μεταπτυχιακού τίτλου, τη γνώση ξένων γλωσσών, τις επιμορφώσεις και τους επαίνους-μετάλλια των υπαλλήλων. […]»

Ιδού και η απάντησή μου τότε: «Η απάντηση της Αρχής στο άρθρο μου, επιβεβαιώνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την τυπολατρική, υπερβολική και για πολλούς καταχρηστική άσκηση της εξουσίας. Η Ενιαία Αρχή Πληρωμών (ΕΑΠ) δημιουργήθηκε για να πληρώνει όλους τους δημοσίους υπαλλήλους. Ολα τα δεδομένα που ζήτησε η ΕΑΠ είναι στοιχεία που καθορίζουν το ύψος των αμοιβών των υπαλλήλων και τα οποία είναι ήδη γνωστά και καταγεγραμμένα στο αρχείο προσωπικού του κάθε υπαλλήλου και τηρούνται στη Διεύθυνση Προσωπικού της υπηρεσίας όπου εργάζεται ο υπάλληλος. Επιπλέον, δεν περιλαμβάνουν κανένα εμπιστευτικό προσωπικό δεδομένο (π.χ. οι ξένες γλώσσες, το επίπεδο σπουδών κ.λπ. δεν είναι ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, αλλά στοιχεία μισθοδοσίας). Αρα αρχείο υπάρχει. Η απογραφή είχε σκοπό την ταχύτερη συγκέντρωση των στοιχείων αυτών και τίποτα παραπάνω. Δηλαδή αν η Αρχή έδινε την έγκρισή της (πράγμα που έκανε αργότερα) για την απογραφή των στοιχείων αυτών, σε τι θα παρανομούσε; Σε τίποτα. Απλά ήθελε να ασκήσει την εξουσία της, διότι έτσι υποδηλώνει την ύπαρξη της. Απαγορεύω, άρα υπάρχω».

Παραδέχομαι ότι έχω πολύ απλοϊκή σκέψη. Με αυτή, λοιπόν, την απλοϊκή σκέψη διερωτώμαι: γιατί εμείς εδώ στην Ελλάδα πρέπει να ανακαλύπτουμε ξανά τα πάντα; Γιατί εμείς εδώ στην Ελλάδα θεωρούμε ότι εμείς θα κάνουμε κάτι καλύτερα από ό,τι το κάνει ο υπόλοιπος κόσμος; Το θέμα των προσωπικών δεδομένων έχει απασχολήσει όλες τις χώρες του κόσμου και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εχουν θεσπιστεί κανόνες που προστατεύουν τους πολίτες άλλων χωρών. Γιατί οι δικοί μας κανόνες πρέπει να είναι αυστηρότεροι;

Εχω δηλώσει ότι είμαι αφελής. Διερωτώμαι, λοιπόν, γιατί δεν επιλέγουμε μια ευρωπαϊκή χώρα που θεωρούμε ότι είναι δημοκρατικότατη (π.χ. Μεγάλη Βρετανία, Νορβηγία, Γερμανία κ.ά) και σέβεται τα δικαιώματα των πολιτών της, και να αντιγράψουμε ακριβώς το τι κάνουν στο θέμα των καμερών; Γιατί πρέπει πάντοτε και παντού να νομίζουμε ότι εμείς θα τα κάνουμε καλύτερα, σωστότερα και δικαιότερα από όλο τον υπόλοιπο πλανήτη; Ξέχασα. Και εξυπνότερα!

Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.