Πώς σώθηκε ένας τροπικός παράδεισος από τους αρουραίους

Η Ατόλη Παλμύρα είναι μια συστάδα από μερικές δεκάδες κοραλλιογενείς νησίδες που βρίσκονται στα λεγόμενα Νησιά Γραμμής Ισημερινού και ανήκουν στις ΗΠΑ.

Η Παλμύρα εντοπίζεται γεωγραφικά στα Βόρεια Νησιά Γραμμής Ισημερινού, στον βόρειο Ειρηνικό και νότια της Χαβάης, είναι τμήμα των λεγόμενων Μικρών Εξωτερικών Νησιών των Ηνωμένων Πολιτειών και αποτελούσαν άλλοτε έδαφος των Κιριμπάτι.

Είναι ένα μαγευτικό τροπικό μέρος με έναν μακρόστενο ύφαλο, δύο ρηχές λιμνοθάλασσες και πλήθος από αμμώδεις νησίδες γεμάτες βλάστηση.

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τοποθετήθηκαν εκεί χιλιάδες ναύτες των ΗΠΑ. Τα πλοία, εκτός από τους ναύτες έφεραν στο νησί και τους  νέους του έποικους: αρουραίους.

Το ζεστό και υγρό κλίμα της τροπικής Παλμύρας τα τρωκτικά πολλαπλασιάστηκαν γρήγορα. Τρέφονταν με μικρά καβούρια, χλωρίδα και αυγά ή μικρά θαλασσοπούλια.

Μέχρι το τέλος του αιώνα, οι αρουραίοι είχαν μεταμορφώσει ολόκληρο το οικοσύστημα της ατόλης. Οκτώ είδη θαλάσσιων πτηνών εξαφανίστηκαν, μερικά είδη καβουριών είδαν τον πληθυσμό τους να μειώνεται, ή είχαν εξαφανιστεί εντελώς.

Οι κοκοφοίνικες, που είχαν αναπτυχθεί στη μισή ατόλη, συνέβαλαν επίσης στην αλλαγή του οικοσυστήματος. Τα θαλασσοπούλια απέφυγαν να κάνουν τις φωλιές στους στους φοίνικες καθώς προτιμούσαν ανθεκτικά δέντρα με κλαδιά. Λόγω της μείωσης των πουλιών, μειώθηκαν και τα θρεπτικά για το έδαφος περιττώματά τους.

Με όλα αυτά τα διαδοχικά γεγονότα, γίνεται σαφές πόσο μπορεί να αλλάξει ένα οικοσύστημα ένας μόνο εισβολέας. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι να επανέλθει.

Τα νησιά διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη βιοποικιλότητα του πλανήτη μας. Καταλαμβάνουν μόνο το 5% των εδαφών του πλανήτη μας, αλλά φιλοξενούν περίπου το 19% των ειδών πουλιών και το 17% των ανθοφόρων φυτών. Τροπικές ατόλες όπως η Παλμύρα μας παρουσιάζουν επίσης ένα συναρπαστικό οικολογικό μυστήριο: είναι γεμάτα ζωή, αλλά ευδοκιμούν σε περιβάλλον με ελάχιστα θρεπτικά συστατικά.

Τον ρόλο της μεταφοράς αυτών των θρεπτικών συστατικών σε αυτά τα απομακρυσμένα μέρη τον έχουν τα θαλάσσια πουλιά. Φωλιάζουν στα δέντρα, προστατευμένα από τα κλαδιά και τα φυλλώματα και πετούν στη θάλασσα για να πιάσουν ψάρια. Όταν επιστρέψουν, τα περιττώματα τους, γονιμοποιούν το έδαφος και μεταφέρονται με το νερό για να θρέψουν το πλαγκτόν και τα φύκια, και κατ’ επέκταση και τα ψάρια.

Αλλά όταν έφτασαν οι αρουραίοι, όλα αυτά άλλαξαν. Οι αρουραίοι κατέστρεψαν τον πληθυσμό των θαλάσσιων πτηνών και, ως εκ τούτου, αυτά τα θρεπτικά συστατικά. Τα περιττώματα των αρουραίων ανακυκλώνουν ουσιαστικά μόνο ό, τι υπάρχει ήδη σε ένα νησί, χωρίς να προσθέτουν θρεπτικά συστατικά που έρχονται από μακριά.

Στην Παλμύρα ζούσαν περίπου 20.000 αρουραίοι, με πυκνότητα 10 φορές μεγαλύτερη από ό, τι σε ψυχρότερα κλίματα. Οι αρουραίοι στις τροπικές περιοχές του Ισημερινού αναπαράγονται όλο το χρόνο, γιατί είναι πάντα ζεστοί και υπάρχει άφθονο φαγητό.

Έγινε σαφές ότι αυτό που έπρεπε να γίνει είναι να απαλλαγεί το νησί από τους αρουραίους και στη συνέχεια από τους φοίνικες, καθώς υπήρχε ο κίνδυνος να εξαπλωθούν περισσότερο χωρίς να μπορούν να τους συγκρατήσουν οι αρουραίοι.

Για να είναι επιτυχημένο το σχέδιο, θα έπρεπε να θανατωθούν όλοι οι αρουραίου, διαφορετικά ο πληθυσμός θα μπορούσε να αναπτυχθεί ξανά. Σύμφωνα με τον Τζέιμς Ράσελ, βιολόγο διατήρησης στο Πανεπιστήμιο του Ώκλαντ, ο βασικός κανόνας είναι ότι αν μείνει ένας μόνο αρουραίος σε ένα νησί 1.000 εκταρίων (3,9 τετραγωνικά μίλια), ο τόπος θα καταληφθεί ξανά από αρουραίους μέσα σε δύο χρόνια – και ακόμη πιο γρήγορα στις τροπικές περιοχές.

Το εγχείρημα είναι πάντα δύσκολο και απαιτεί πολύ καλή προετοιμασία, εξηγούν οι ειδικοί στο BBC.

Η επιχείρηση εξαφάνισης των αρουραίων

Στην Παλμύρα οι αρουραίοι θανατώθηκαν το 2011, σε μια επιχείρηση που έγινε από κοινού με την Αμερικανική Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής και τη Διατήρηση Νησιών. Η ομάδα επέλεξε μια εποχή που τα περισσότερα μεταναστευτικά πουλιά ήταν μακριά. Όσα είχαν μείνει στο νησί τα έπιασαν και τα κρατούσαν σε κλουβιά μέχρι να ολοκληρωθεί η επιχείρηση.

Ένα ελικόπτερο έριξε το δόλωμα που είχε δηλητήριο, έτσι ώστε κάποιος να προσγειωθεί στα δέντρα όπου οι αρουραίου θα μπορούσαν να το φτάσουν αλλά όχι τα καβούρια, ενώ μέρος αυτού θα κατέληγε στο έδαφος. Από τότε, η Παλμύρα απαλλάχθηκε από τους αρουραίους.

Όχι όμως χωρίς απώλειες, καθώς μετά βρέθηκα και νεκρά πουλιά.

Ωστόσο, μετά την εξαφάνιση των αρουραίων, οι επιστήμονες παρατήρησαν την ανάκαμψη των δέντρων, ενώ παρατήρησαν και δύο νέα είδη καβουριών. Πιθανότατα υπήρχαν και πριν αλλά οι αρουραίοι είχαν μειώσει τόσο πολύ τον πληθυσμό τους, που δεν είχαν παρατηρηθεί στο παρελθόν.