Πόσο απέχουμε από την καθολική απαγόρευση του καπνίσματος;
Το Μιλάνο γίνεται η δεύτερη πόλη της Ιταλίας, μετά το Τορίνο, που θέτει νέους αυστηρούς κανόνες για το κάπνισμα και σε εξωτερικούς χώρους υιοθετώντας τις συστάσεις της Κομισιόν στα κράτη-μέλη. Τα στατιστικά στοιχεία για Ελλάδα και Ε.Ε. | Σοφία Χρήστου
Οποιος/α σχεδιάζει ταξίδι στο Μιλάνο από το νέο έτος, υπάρχει ένα πράγμα που θα πρέπει να αφήσει εκτός βαλίτσας σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς που θα ισχύουν στην ιταλική πόλη από την αρχή του 2025. Το πακέτο με τα τσιγάρα ή τη συσκευή ατμίσματος.
Πράγματι, το Μιλάνο γίνεται η δεύτερη πόλη της Ιταλίας που επιβάλλει την απαγόρευση του καπνίσματος σε εξωτερικούς δημόσιους χώρους από την 1η Ιανουαρίου του 2025 σε μία προσπάθεια «βελτίωσης του κλίματος, της ποιότητας του αέρα και της υγείας των πολιτών».
Advertisement
Ο νέος κανονισμός που θα εφαρμοστεί σε λίγες ημέρες θα απαγορεύει το κάπνισμα σε συγκεκριμένους δημόσιους χώρους, όπως πάρκα, παιδικές χαρές, στάσεις δημόσιων μέσων μεταφοράς, νεκροταφεία και αθλητικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου San Siro.
Κάπνισμα με απόσταση 10 μέτρων
Εκτός αυτού, το κάπνισμα έξω θα επιτρέπεται μόνο σε καθορισμένους χώρους και υπό την προϋπόθεση ότι οι καπνιστές διατηρούν ελάχιστη απόσταση 10 μέτρων από άλλους ανθρώπους. Οσοι παραβιάζουν τον κανόνα θα αντιμετωπίζουν πρόστιμα που θα κυμαίνονται από 40 έως 240 ευρώ.
Ο νέος κανονισμός βρίσκει αντίθετους τους εμπόρους καπνικών, οι οποίοι σχεδιάζουν να κινηθούν νομικά κατά του δήμου που ακολουθεί τα βήματα του Τορίνο, όπου από τον περασμένο Απρίλιο απαγορεύτηκε το κάπνισμα σε εξωτερικούς χώρους όταν οι άλλοι βρίσκονται σε απόσταση πέντε μέτρων.
Κομισιόν: Αυστηροποιήστε τους αντικαπνιστικούς κανόνες
Αν και η απόφαση της ιταλικής πόλης φάνηκε αυστηρή σε αρκετούς, κυρίως καπνιστές, φαίνεται να εναρμονίζεται πλήρως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία εξέδωσε συστάσεις για αυστηροποίηση των κανόνων για το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους στα τέλη Νοεμβρίου.
Η σύσταση της Κομισιόν για αυστηρότερους αντικαπνιστικούς κανόνες και στους εξωτερικούς χώρους δεν είναι δεσμευτική, καθώς οι τελικές αποφάσεις λαμβάνονται ξεχωριστά από τα κράτη-μέλη, δίνει όμως μια κατεύθυνση για τις πολιτικές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι κυβερνήσεις στο μέλλον με στόχο την μείωση των θανάτων και των ασθενειών από το κάπνισμα. Η σύσταση πέρασε με όλες τις χώρες να ψηφίζουν υπέρ, εκτός από τη Γερμανία και την Ελλάδα, οι οποίες απείχαν, υπογραμμίζοντας ορισμένες πολιτικές διαιρέσεις στο θέμα.
Το κείμενο της Κομισιόν που ψηφίστηκε από τους υπουργούς Υγείας όλων των κρατών, εκτός από της Ελλάδας και της Γερμανίας, αναφέρει ότι η προστασία από τα βλαβερά οφέλη του καπνού θα πρέπει να παρέχεται και σε ορισμένους εξωτερικούς χώρους.
Οπως είχε γράψει η απεσταλμένη της «Κ» στις Βρυξέλλες, Αλεξάνδρα Βουδούρη σε αναλυτικό ρεπορτάζ, οι ανανεωμένες συστάσεις αφορούν απαγόρευση καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, όπως ταράτσες, μπαλκόνια και ειδικά διαμορφωμένους χώρους για κάπνισμα που διαθέτουν σήμερα εστιατόρια και καφετέριες. Επίσης προτείνονται περιορισμοί σε παιδικές χαρές, πάρκα, πισίνες και ζωολογικούς κήπους καθώς και εκείνους που σχετίζονται με σχολικά συγκροτήματα έως και πανεπιστήμια.
Γιατί η Ελλάδα απείχε
Στην ερώτηση για ποιο λόγο η χώρα μας απείχε από το ψήφισμα, την απάντηση είχε δώσει ο ίδιος ο υπουργός Υγείας. Ο Αδωνις Γεωργιάδης κατά τη συμμετοχή του στο συμβούλιο υπουργών Υγείας στις αρχές Δεκεμβρίου είχε αναφέρει μεταξύ άλλων πως για την προστασία της δημόσιας υγείας οφείλουν να προτείνονται με βάση τα επιστημονικά δεδομένα και την αρχή της αναλογικότητας μέτρα ρεαλιστικά και εφαρμόσιμα για τον επιδιωκόμενο σκοπό.
Η αντικαπνιστική συμπεριφορά, όπως προτείνει η Κομισιόν, θα δώσει τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες να αναθεωρήσουν την έναρξη του καπνίσματος όπως και να προχωρήσουν ευκολότερα στη διαδικασία διακοπής του.
«Λαμβάνοντας υπόψη την ευρεία επέκταση των προτεινόμενων μέτρων στους εξωτερικούς χώρους, χωρίς πρότερη ανάλυση αντικτύπου, τα μορφολογικά, κλιματολογικά και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας μας, θα έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην αξιολόγηση για τον σχεδιασμό της εφαρμογής της. Για τους ανωτέρω λόγους, αν και η ουγγρική προεδρία έκανε εξαιρετική δουλειά στο να εξισορροπήσει το κείμενο, η Ελλάδα απέχει της ψηφοφορίας», είχε τονίσει.
Πρέπει να μειωθεί η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα
Από την πλευρά της η πρόεδρος Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος και Προαγωγής της Υγείας της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και πρόεδρος της Ενωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, Σταματούλα Τσικρικά, θεωρεί αναγκαία την υιοθέτηση των συστάσεων της Κομισιόν για απαγόρευση του καπνίσματος σε εξωτερικούς χώρους, καθώς όπως επισημαίνει στην «Κ» θα πρέπει να μειωθεί στο ελάχιστο η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα και σε επιβλαβείς ρύπους, οι οποίοι βάσει τεκμηριωμένων μελετών έχουν επιβαρυντικό αποτύπωμα στον οργανισμό.
Οπως επεξηγεί η γιατρός, η υιοθέτηση μιας τέτοιας αντικαπνιστικής συμπεριφοράς, όπως προτείνει η Κομισιόν, θα δώσει τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες να αναθεωρήσουν την έναρξη του καπνίσματος όπως και να προχωρήσουν ευκολότερα στη διαδικασία διακοπής του θωρακίζοντας τον οργανισμό τους από ασθένειες που προκαλεί η νικοτίνη, όπως οι χρόνιες νόσοι του αναπνευστικού (βρογχικό άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια), καρκίνος του πνεύμονα, καρδιαγγειακές και μεταβολικές παθήσεις και άλλες νεοπλασίες.
🚬Τι λέει η ελληνική νομοθεσία για το κάπνισμα έξω;🚬
O ισχύων αντικαπνιστικός νόμος στην Ελλάδα (Ν. 4633/2019), απαγορεύει το κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους και αποσαφηνίζει το κάπνισμα και για ορισμένους εξωτερικούς χώρους:
Ειδικά:
Εξωτερικοί Χώροι με Σκέπαστρο ή Τοιχία: Αν ο εξωτερικός χώρος ενός καταστήματος ή μιας επιχείρησης είναι καλυμμένος με στέγαστρο ή περιβάλλεται από τοιχία που τον καθιστούν ουσιαστικά «κλειστό», τότε ισχύει η απαγόρευση καπνίσματος.
Παιδικές Χαρές και Χώροι με Παιδιά: Το κάπνισμα απαγορεύεται αυστηρά σε όλους τους εξωτερικούς χώρους των παιδικών χαρών, καθώς και σε εξωτερικούς χώρους που χρησιμοποιούνται για δραστηριότητες παιδιών.
Χώροι Εστίασης ή Μαγαζιά χωρίς κάλυψη: Το κάπνισμα επιτρέπεται σε εξωτερικούς χώρους εστίασης (καφετέριες, εστιατόρια κ.λπ.), εφόσον δεν είναι καλυμμένοι με τρόπο που τους καθιστά «κλειστούς».
Εξωτερικοί χώροι Νοσοκομείων και ιδρυμάτων Υγείας: Το κάπνισμα απαγορεύεται και σε εξωτερικούς χώρους νοσοκομείων, ειδικά κοντά στις εισόδους.
Οσο για το πόσο απέχουμε ως ελληνική κοινωνία από την αυστηροποίηση των αντικαπνιστικών κανόνων και την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, η πνευμονολόγος εξηγεί πως στην περίπτωσή μας υπάρχει δυσκολία εξαιτίας της καλά ριζωμένης κουλτούρας μας που δεν μας επιτρέπει να σταματήσουμε αυτήν την κακή συνήθεια.
Οι επιστήμονες δεν προβάλλουμε αντίρρηση με τον κανονισμό της Κομισιόν, αντιθέτως θέλουμε να εφαρμοστεί θεωρώντας πως είναι ο μοναδικός τρόπος να κερδίσουμε και πάλι την «καθαρή ανάσα».
«Στην ελληνική κοινωνία δεν έχει γίνει συνείδηση και αντίληψη κουλτούρας η οριοθέτησή ως προς την έκθεσή μας στον καπνό. Οι επιστήμονες δεν προβάλλουμε αντίρρηση με τον κανονισμό της Κομισιόν, αντιθέτως θέλουμε να εφαρμοστεί θεωρώντας πως είναι ο μοναδικός τρόπος να κερδίσουμε και πάλι την “καθαρή ανάσα”. Αλλωστε είναι σαφές πια πως το τσιγάρο δεν σκοτώνει μόνο τον άνθρωπο αλλά και το περιβάλλον».
Η Ελλάδα δεύτερη σε ποσοστό καπνιστών στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τους ενεργούς καπνιστές, σχεδόν το ένα τέταρτο (24%) του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης καπνίζει.
Το νούμερο αυτό είναι μειωμένο μόνο κατά μία μονάδα σε σύγκριση με τα αποτελέσματα του 2020, με διαφορές που σημειώνονται μεταξύ των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα του Ευρωβαρόμετρου.
Ειδικότερα το 35% των ανθρώπων στη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Κροατία είναι καπνιστές σε σύγκριση με λιγότερο από το 10% στη Σουηδία. Μάλιστα η χώρα μας είναι η δεύτερη στην Ε.Ε. σε ποσοστό καπνιζόντων, με πρώτη τη Βουλγαρία.
Τα συσκευασμένα τσιγάρα εξακολουθούν να είναι η πιο δημοφιλής επιλογή με περίπου επτά στους 10 να τα καπνίζουν σε καθημερινή βάση. Η μέση κατανάλωση παραμένει επίσης η ίδια σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2020, με περίπου 14 τσιγάρα να καπνίζονται ημερησίως.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή προϊόντα ατμίσματος χρησιμοποιούνται από το 3% των ερωτηθέντων, ιδίως μεταξύ των ατόμων από 15 έως 39 ετών. Ενας στους τρεις άρχισε να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά τσιγάρα επειδή το έκαναν οι φίλοι του, ενώ το 36% επέλεξε το άτμισμα για να σταματήσει ή να μειώσει την κατανάλωση καπνού.
Φωτογραφία Εξωφύλλου: AP
Γραφήματα: Ειδικό Ευρωβαρόμετρο 539
Kythira Online
