Πόσο καταλυτική είναι η απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ για την Airbnb;

H Airbnb, η περίφημη πλατφόρμα που έχει φέρει τα πάνω–κάτω στο χώρο των μισθώσεων των ακινήτων, κέρδισε μια δικαστική μάχη στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με δεδομένο το γεγονός ότι η Airbnb θα είναι ο επόμενος Μονόκερως (Unicorn), δηλαδή η επόμενη εμβληματική εταιρεία ψηφιακών υπηρεσιών, που θα εισαχθεί στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης μέσα στο 2020, η απόφαση αυτή έχει μεγάλη σημασία. Και αυτό, διότι δίνει μια θετική απάντηση στα ερωτήματα της επενδυτικής κοινότητας, που αφορούν στην συμβατότητα των υπηρεσιών που παρέχει η πλατφόρμα, με το ρυθμιστικό πλαίσιο των μεγάλων πόλεων στις οποίες δραστηριοποιείται.

Ας δούμε το ιστορικό της προσφυγής στο Δικαστήριο της ΕΕ κατά της Airbnb. H Ένωση για την Επαγγελματική Παροχή Υπηρεσιών Προσφοράς Καταλυμάτων και Τουρισμού (AHTOP) της Γαλλίας, συνεπικουρούμενη από μεγάλους γαλλικούς ξενοδοχειακούς ομίλους, προσέφυγαν κατά της Airbnb, με την κατηγορία της παραβίασης της νομοθεσίας της χώρας στον τομέα των ακινήτων. Η Airbnb, κατηγορήθηκε πως παρανόμως προσφέρει μεσιτικές υπηρεσίες και πως ανταγωνίζεται με αθέμιτες πρακτικές τους ξενοδόχους.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε πως η δραστηριότητα της Airbnb είναι μια “υπηρεσία διαμεσολάβησης” η λειτουργία της οποίας διέπεται από συγκεκριμένη ευρωπαϊκή οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ η Ένωση για την Επαγγελματική Παροχή Υπηρεσιών Προσφοράς Καταλυμάτων και Τουρισμού (AHTOP) της Γαλλίας, η οποία είχε προσφύγει στο Δικαστήριο, υποστήριζε ότι πρέπει να υπόκειται στην οδηγία που αφορά τους κτηματομεσίτες. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, που κάνει αναφορά στη απόφαση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θεώρησε πως η δραστηριότητα της Airbnb δεν μπορεί να ρυθμιστεί με τον ίδιο τρόπο που ρυθμίζεται ένα κλασσικό μεσιτικό γραφείο ακίνητης περιουσίας, που προσφέρει τις υπηρεσίες του απευθείας στην αγορά, διότι είναι απλά μια πλατφόρμα διαμεσολάβησης και πληροφόρησης. Δηλαδή, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε πως η Airbnb δεν είναι μεσίτης, αλλά διαδικτυακός πάροχος πληροφοριών.

Σημαντικό ρόλο στην λήψη αυτής της απόφασης, σύμφωνα με το Bloomberg, έπαιξε η ολιγωρία του Γαλλικού Δημοσίου να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την δική της σχετική απόφαση, όπως προβλέπεται από την ευρωπαϊκή οδηγία που διέπει το καθεστώς της λειτουργίας του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Επομένως η Airbnb, θα συνεχίσει να κάνει αυτό που κάνει, απαλλαγμένη από τις συγκεκριμένες κατηγορίες των ξενοδόχων και του Γαλλικού Οργανισμού Τουρισμού. Η Airbnb, κέρδισε λοιπόν την συγκεκριμένη μάχη. Κέρδισε όμως και τον πόλεμο;

Η Airbnb, με την πρωτοποριακή πλατφόρμα της, προσφέρει λύσεις στις νέες ανάγκες που γεννά η εποχή μας. Δίνει απάντηση σε όσους αναζητούν στέγη για βραχυχρόνιες περιόδους, λόγω ιδιαίτερων προσωπικών και επαγγελματικών συνθηκών. Δίνει απάντηση σε όσους αναζητούν να μείνουν σε επιπλωμένα ακίνητα, χωρίς να έχουν το άγχος των συμβολαίων, των εγγυήσεων, των κοινοχρήστων, των λογαριασμών ενέργειας, τηλεφωνίας και ύδρευσης. Δίνει απάντηση σε όσους επιζητούν να κατοικήσουν σε ακίνητα, για περιόδους μικρότερες αυτών που προβλέπονται από τις κλασσικές αστικές μισθώσεις, όπως για παράδειγμα στη χώρα μας, όπου οι αστικές μισθώσεις ακινήτων είναι τριετείς. Δίνει απάντηση στους ιδιοκτήτες, διότι τους προσφέρει εξασφαλισμένα μισθώματα και κάλυψη των ενδεχόμενων ζημιών. Δίνει απάντηση στους ταξιδιώτες, οι οποίοι προτιμούν να διαμείνουν για διάφορους λόγους σε σπίτια και διαμερίσματα, αντί σε ξενοδοχεία. Ένας λόγος, είναι για παράδειγμα, οι ευκολίες που παρέχει ένα διαμέρισμα, ή η αίσθηση ότι ζεις σαν τους ντόπιους. Και ο βασικότερος είναι αυτός που αναφέρουν ειδικά οι Αμερικανοί. Ότι νοιώθουν σαν “Home away from home.” Ότι είναι σαν να μένουν στο σπίτι τους, μακριά από το σπίτι τους.

Αυτή είναι η πλευρά όσων είναι ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες της Airbnb. Ο πόλεμος κατά του Airbnb, έχει κηρυχθεί από επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες, οι οποίες νοιώθουν ότι απειλούνται. Οι ομάδες αυτές ίσως να χάνουν έσοδα, ίσως να βλέπουν την ζωή που γνώριζαν να αλλάζει. Στις δυνάμεις κατά του Airbnb, έχουν ενταχθεί και οι φορολογικές αρχές διαφόρων χωρών όπως της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πολιτείας της Χαβάης, αλλά και οι τοπικές αρχές διαφόρων πόλεων που δέχονται πιέσεις από τους κατοίκους τους, όπως το Βερολίνο και η Βαρκελώνη. Οι υπηρεσίες της Airbnb, έχουν διαταράξει σε σημαντικό βαθμό τα ισχύοντα ρυθμιστικά πλαίσια στον χώρο της εκμίσθωσης των ακινήτων σε όλες τις μεγάλες πόλεις. Αρκετές νομοθεσίες έχουν υποστεί αλλαγές φιλικές προς την Airbnb. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί και η Ελληνική νομοθεσία, η οποία προβλέπει πλέον την βραχυχρόνια αστική μίσθωση ακινήτων, την οποία διαχωρίζει απόλυτα από την αντίστοιχη τουριστική, ή ακόμα περισσότερο χωρίς να προσδίδει επαγγελματική ιδιότητα στον εκμισθωτή.

Οι φορολογικές αρχές ζητούν επιμόνως από την Αirbnb να τους δώσει στοιχεία των εισοδημάτων που προκύπτουν από τις μισθώσεις, καθώς πολλοί εκμισθωτές και χρήστες της πλατφόρμας αποκρύπτουν φορολογητέα ύλη. Δηλαδή, ζητούν από την πλατφόρμα να κάνει την δική τους δουλειά. Σε μάλιστα αρκετές χώρες, η άρνηση της Airbnb να παρέχει αυτά τα στοιχεία στις φορολογικές αρχές, μπορεί να οδηγήσει στην λήψη απόφασης σχετική με την απαγόρευση παροχής των υπηρεσιών της Airbnb. Και εκεί, μπορεί να πράγματα να καταλήξουν στα δικαστήρια.

Επίσης αναμένεται σε διάφορες πόλεις να υιοθετηθούν περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις μέσω Airbnb. Περιορισμοί στις ημέρες μίσθωσης, περιορισμοί στο ύψος των συνολικών μισθωμάτων, περιορισμοί στον αριθμό των ακινήτων που μπορεί κάποιος να εκμισθώνει. Είναι επίσης μεγάλο το μέτωπο, που έχει ανοίξει ανάμεσα στους ιδιοκτήτες ακινήτων που χρησιμοποιούν την Airbnb και των υπόλοιπων συνιδιοκτητών σε μεγάλα κτίρια. Δεν είναι λίγες οι υποθέσεις που καταλήγουν στα δικαστήρια.

Η Airbnb, κέρδισε μια σημαντική νίκη. Ο πόλεμος όμως δεν έχει τελειώσει. Οι πολιτικές και φορολογικές αρχές των χωρών, οι τοπικές αρχές των μεγάλων πόλεων, οι ξενοδόχοι, οι επαγγελματίες των τουριστικών καταλυμάτων και άλλες κοινωνικές ομάδες θα συνεχίσουν να προσπαθούν να θέτουν προβλήματα στην Airbnb και στους χρήστες της. Ο δικαστικός αγώνας θα είναι μακρύς.

Μέχρι στιγμής λοιπόν η Airbnb, απέφυγε τον άμεσο κίνδυνο, και οι τοπικές αρχές δεν μπορούν να εντάξουν την εταιρία στο ισχύον ρυθμιστικό μεσιτικό πλαίσιο. Βεβαίως η επιβολή περαιτέρω ρυθμιστικού πλαισίου, είναι κάτι που σε βάθος χρόνου, δεν θα μπορέσει να το αποφύγει η Airbnb ειδικά στην ΕΕ, με την θέσπιση σχετικής νομοθεσίας. Προς το παρόν πάντως, η Airbnb πήρε μια βαθιά ανάσα και συνεχίζει απρόσκοπτα με την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.